Jan Marcin Szancer ambasador wyobraźni.

 

Jan Marcin Szancer ambasador wyobraźni, wydawnictwo G&P, wydanie 2019, okładka twarda, Format: 245x330mm, stron 320.

Robert D. Fijałkowski, Będę tu z Tobą.

 

czytane w pre-booku

Zuzanna Mokrzycka ma prawie dwadzieścia jeden lat i niedawno straciła bliskiego jej sercu dziadka Stanisława. Wskutek tego, że rodzice zajęli się prowadzeniem pensjonatu na Mazurach, dziewczyna od małego szkraba spędzała każdą wolną chwilę z dziadkiem w domu na górce. To on zaszczepił jej wrażliwość na piękno, przyrodę i miłość do fotografii. Po jego śmierci Zuzanna została jedyną spadkobierczynią starego domu oraz – ku swojemu zaskoczeniu – dzieł powstałych przed laty spod dziadkowego pędzla. Opiekun prawny dziadkowych spraw, dostarcza jej zresztą wiele rewelacyjnych informacji. Oszałamiająca jest dla młodej dziewczyny fotografia jednego z obrazów dziadka, na którym mogła sobaczyć swoje lustrzane odbicie. Pytania zadawane mamie Annie nie przynoszą zbyt wiele odpowiedzi. Podobnie jak rozmowa z tatą Marcinem, który wspominał relacje z teściem jako szorstkie.  Zuzanna postanawia  więc wyjechać do Krakowa, aby poznać jeszcze jedna osobę. Dzięki znajomościom ojca z dawnym pensjonariuszem, ponownie w jej życie wkraczają Łukasz i jego siostra Marta. Tyle tylko, że teraz wszyscy nie są już dziećmi.

Śmierć dziadka i przyjazd do Krakowa będą miały ogromne znaczenie w życiu Zuzanny. To taki przyspieszony kurs dorastania. Zuzanna została wciągnięta nie tylko w rodzinne tajemnice, ale również w życie rodzeństwa przygotowującego sztukę w amatorskim teatrze. W dodatku Zuzanna i Łukasz to dwie magnetyczne połówki. W tle teatr, malarstwo, muzyka i Kraków.

To nietuzinkowa, wartościowa, absorbująca i znakomicie skonstruowana powieść, którą warto polecać. Autor snuje wciągającą opowieść o rodzinnych tajemnicach, miłości i zainteresowaniach artystycznych. Dodatkowo odwołuje się do biblijnej historii Jakuba, wrzuconego przez braci do studni (Rdz 37). Nie bez przyczyny, bowiem  historia braci, którzy stoją przeciwko siebie, także w tej historii przybiera emocjonalny i właściwie tragiczny w skutkach charakter. Powieść przez to, staje się też historią o zagubionym i odnalezionym braterstwie. W każdej rodzinie są rysy i pęknięcia. Jest czas płaczu, żalu, skruchy, uznania winy, próby, przebaczenia. Autor znakomicie pokazuje wszystkie te elementy w fabule. 

 

Robert D. Fijałkowski, Będę tu z Tobą, wydawnictwo eSPe, wydanie 2023, seria: Opowieści z Wiary, oprawa miękka, stron 352. PREMIERA 6 LUTEGO 2023 r.

 

George Eliot, Młyn nad Flossą.

 

Młyn nad Flossą to książka po raz pierwszy opublikowana w 1860 roku. Powieść zaczyna się pod koniec lat dwudziestych lub na początku lat trzydziestych XIX w. Opowiada o losach rodzeństwa Madzi i Tomka Tulliverów, którzy dorastają w młynie Dorlcote nad rzeką Floss. Młyn znajduje się na skrzyżowaniu rzeki Floss i mniejszej rzeki Ripple, w pobliżu wioski St Ogg's w Lincolnshire w Anglii. Zarówno rzeki, jak i wioska są fikcyjne.

Madzia to rezolutna dziewczynka, która uwielbia czytać książki i od najmłodszych lat nie bała się zadawać dorosłym trudnych pytań. Nie była też jednak ułożoną i wykształconą panienką. Czytelnik obserwuje właściwie jej dorastanie. Ponadto jej związek ze starszym bratem Tomkiem i jej romantyczne relacje z Filipem Wakemem (garbatym, wrażliwym przyjacielem) oraz ze Stefanem Guestem (pełnym życia młodym bywalcą w St. Ogg's i domniemanym narzeczonym kuzynki Madzi, Lucy Deane) stanowią najbardziej znaczącą rolę w fabule. 

 

Tomka i Madzię łączy bliska, ale złożona więź. Pragmatyczna i powściągliwa natura Tomka ściera się z idealizmem i zapałem Madzi do zdobywania doświadczeń i pogłębiania intelektualnych treści. Różne kryzysy rodzinne, w tym bankructwo, pełne urazy relacje pana Tullivera z ojcem Filipa Wakema, które skutkują utratą młyna i przedwczesną śmiercią rodziciela, pogłębiają różnice między rodzeństwem, ale zarazem podkreślają ich wzajemną miłość. Aby pomóc ojcu spłacić długi, Tom opuszcza szkołę. W końcu znajduje miarę sukcesu, przywracając dawny majątek rodziny. Magda marnieje w zubożałym domu Tulliverów w swoistym stanie izolacji społecznej. Przechodzi okres trudnej duchowości, podczas którego wyrzeka się świata i a jej podstawową lekturą  staje się książka Tomasza à Kempis „Naśladowanie Chrystusa” .

To wyrzeczenie jest sprawdzane przez odnowioną przyjaźń z Filipem Wakemem. Wbrew życzeniom Toma i jej ojca - którzy obaj gardzą Wakemami - Magda potajemnie spotyka się z Filipem. Relacja, którą tworzą, opiera się częściowo na szczerym współczuciu Madzi dla złamanych, ułomnych i zaniedbanych istot ludzkich, ale służy również jej romantycznym pragnieniom. Filipowi udaje się nakłonić Madzię do złożenia przysięgi miłości.

Historia młodej Madzi Tulliver, jej relacji ze starszym bratem Tomkiem i rodzicami jest fascynująca i  możemy się z nią utożsamiać na wielu poziomach. Ostrzega nas, że czyny, wypowiedzi lub przekonania wpajane młodym ludziom mogą mieć głębokie implikacje w przyszłości. Życzliwa, inteligentna i wrażliwa Madzia chce zadowolić wszystkich, a przede wszystkim swojego brata. W zamian pragnie być tylko bezwarunkowo kochana. Dominacja brata nad siostrą widoczna jest od dzieciństwa. Madzia pyta się jego o wszystko, ale czytelnik ma wrażenie, że Tomek kocha ją tylko wtedy, gdy ona robi, to - co on uważa za dobre dla niej. Nie liczy się w ogóle natomiast to, co Madzie mysi lub robi. Jako dziecko, Madzia, która kocha Tomka całym sercem, jest zdeterminowana zrobić wszystko, czego ten od niej zażąda. Jej przewaga intelektu niewiele pomaga, ponieważ Tomek określa jej rodzaj inteligencji jako jedynie użyteczną, a ona akceptuje jego definicję. Tomek wyznacza wyraźną linię między mężczyzną a kobietą.

Powieść zawiera wiele elementów autobiograficznych i odzwierciedla społeczną hańbę, jakiej doświadczyła George Eliot, a właściwie Mary Ann Evans (1819-1880), podczas długiego związku z żonatym mężczyzną, George'em Henry'm Lewesem. To powieść realistyczna, pokazująca elementy dziewiętnastowiecznego życia codziennego. Cechą charakterystyczną jest też zwrócenie uwagi na pozycję dziecka i kobiety, która zamknięte zostały w ramy wyznaczone przez normy społeczne i konwenanse. Inteligentna i błyskotliwa Magda została uwięziona w wiktoriańskich wyznacznikach. Walczy o swoją pozycję do samego końca starając się znaleźć miejsce w świecie zdominowanym przez mężczyzn. To dobra i uniwersalna powieść. 

George Eliott, Młyn nad Flossą, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tytuł oryg.: The Mill on the Floss, tłumaczenie: Anna Przedpełska-Trzeciakowska, okładka twarda, stron 670.