Andrzej Andrusiewicz, Katarzyna Wielka. Prawda i mit.

Nie róbcie tego. Nie czytajcie książek o tej samej tematyce, ale różnych Autorów, w małym odstępie czasowym. Jeżeli czytacie dla przyjemności, powtarzam – nie czyńcie tego. Co innego, jeżeli zbieracie materiały do pracy badawczej. Wtedy czyn ten jest dopuszczalny i jak najbardziej wskazany. Niestety jestem w grupie osób czytających obecnie dla przyjemności, tyle, że jakoś w tym przypadku gdzieś owe miłe uczucie uciechy z czytania się ulotniło. 

Czytałam, odkładałam, powracałam, czytałam, opuszczałam fragmenty. A wszystko to, dlatego, że w listopadzie dosłownie pochłonęłam, mimo gabarytów, książkę Roberta K. Massie Katarzyna Wielka. Portret kobiety. Może gdybym, nie czytała wyżej wymienionej pozycji, zupełnie inaczej byłabym ustosunkowana do książki Andrusiewicza. Ale jednak stało się inaczej i emocje są jakie są.

Książki oparte na niemal tej samej bazie źródłowej, mające ten sam układ chronologiczny w przedstawieniu biografii postaci, opowiadające o tych samych konfliktach, dworskich koteriach, roszadach, kochankach carowej, układach. Mimo, to jednak zupełnie inne. Bez urazy, ale w porównaniu z tym, co zaserwował czytelnikowi Massie, książka autorstwa Andrusiewicza wydała mi się nudna. Fakty, fakty, fakty. Nie wiem czy przyczyną jest tu suchy i oschły styl Autora, który rzadko sobie pozwala na analizy wydarzeń czy własny komentarz. Odniosłam też wrażenie, że Andrusiewicz bardziej się skupia na otoczeniu Katarzyny niż pragnie w pełni zrozumieć ją samą. Na pewno jest w książce Andrusiewicza więcej o sprawie polskiej. Czy jest to jednak książka, która tak jak wskazuje podtytuł skupia się na prawdzie i mitach? Niewątpliwie Autor próbuje się z tym zmierzyć i zwraca uwagę na powstałe legendy, ale w swojej książce robi to również Massie. 

No cóż, miała być opinia, a wyszło porównanie. Przyczyna tego całego zamieszania jest znana. Jedyne, co mogę doradzić, to albo wybrać jedną książkę z tych dwóch, które zresztą ukazały się w małym odstępie czasu, albo też zaopatrzyć się w obydwie, tyle, że zdecydować się przeczytać najpierw jedną, a za kilka miesięcy drugą. 

Byłabym jednak niesprawiedliwa, gdybym na koniec nie dodała, że oprawa graficzna jest staranna. Wkładka z ilustracjami na kredowym papierze zadowala. Dodatkowo na końcu książki odnaleźć można dodatek genealogiczno-chronologiczny, indeks nazwisk oraz bibliografię z podziałem na źródła drukowane, pamiętniki, relacje i epistolografię, czasopisma, encyklopedie, słowniki, informatory, artykuły i opracowania.

 

Andrzej Andrusiewicz, Katarzyna Wielka. Prawda i mit, wydawnictwo Świat Książki, wydanie 2012, okładka twarda, stron 688.

prof. dr hab. Andrzej Andrusiewicz specjalizuje się w dyscyplinach: nauki historyczne, nauki o polityce, historia myśli społecznej, historia Polski i Rosji, politologia. Aktualnie pracuje na uczelni: profesor zwyczajny Uniwersytet Rzeszowski; Wydział Socjologiczno-Historyczny; Instytut Socjologi. Autor "Carów i cesarzy Rosji" (2005), "Iwana Groźnego" (2006), "Dymitra Samozwańca i Maryny Mniszech" (2009), "Piotra Wielkiego" (2011).