Elizabeth Camden, Kiedy miasto śpi.

Jest 1913 rok. Poznajemy Katherine Schneider, dwudziestoośmioletnią dentystkę, która pracuje w klinice Edgara Parkera w Nowym Jorku. Nota bene, jego wizja klinik stomatologicznych szczycąca się hasłem „bezbolesnych” zabiegów, otwartych do późna, aby przyciągnąć klasę robotniczą i zatrudniać dentystów ze wszystkich środowisk i narodowości, jest zaskakująca, ale jednocześnie pociąga za sobą widmo wrogów w branży. Nasza bohaterka pracuje w nietypowych godzinach i od dwóch lat codziennie w drodze z kliniki do stacji metra towarzyszy jej przystojny trzydziestoczteroletni policjant Jonathan Birch. Mimo upływających miesięcy i zabiegów inicjujących rozmowę, Katherine nadal nie wiedziała o nim zbyt wiele oprócz tego, że potrafił piec doskonałe ciasteczka. Jonathan był tajemniczy, skrupulatnie jedynak wypełniał swoje obowiązki policjanta i niewątpliwie miał słabość do pięknej, niewinnej i uczciwej młodej kobiety. Znajomość na tym etapie nie przerodziłaby się zapewne w nic więcej, gdyby nie tragiczne okoliczności, jakie wkrótce miały pociągnąć za sobą lawinę wydarzeń. Pewnego wieczoru na dyżur Katherine trafiło dwóch mężczyzn, z których jeden pod wpływem gazu rozweselającego zaczął mówić dość niedorzecznie. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że Katherine odkrywa związek między wypadkami związanymi z Lorna Doone, a bredzeniem swojego pacjenta. Postanawia skonsultować się z Jonathanem Birchem.

Powieść opowiada historię, która jest realna nie tylko ze względu na tło historyczne, obyczajowe, gospodarcze i społeczne. To opowieść o rodzącym się pięknym uczuciu między dwojgiem ludzi, którzy muszą nauczyć się znów ufać. Zraniona Katherine opuszcza swoją wygodną strefę komfortu - dom rodzinny w Ohio. Jako jedna z nielicznych wówczas kobiet postanawia skończyć studia stomatologiczne i rozpocząć praktykę w Nowym Jorku. Jako niezamężna kobieta mieszka w Martha Washington Hotel, gdzie znajduje grupę przyjaciółek. Jest zdeterminowana w dążeniu do celu, szczera w wypowiadania swoich sądów, stanowcza, ale jednocześnie potrafi być ciepła i przyjazna. Oprócz życia zawodowego, chciałaby mieć także prywatne. Z kolei Jonathan Birch skrywa tajemnice związane z pochodzeniem i powiązaniami rodzinnymi. Jest uczciwy, cierpliwy, delikatny, lojalny, a jednocześnie bardzo samotny. 

To intrygująca i wciągająca historia, ukazana na tle Nowego Jorku początku XX wieku, którą czyta się z wielką przyjemnością. Autorka kreśli obraz miasta pokazując jego różne oblicza: zróżnicowanego pod względem narodowościowym (etnicznym) i kulturowym, skorumpowanego, mafijnego, społeczeństwa podzielonego ze względu na zajmowane stanowiska, przynależność do środowiska czy posiadany majątek. Znaleźć tu można także odwołania do wiary. Elizabeth Camden po raz kolejny udowadnia, że o miłości budowanej przede wszystkim na przyjaźni i szacunku, można pisać wspaniałym plastycznym językiem. Na pewno zaopatrzę się w kolejne tomy cyklu, a lekturę polecam.

Martha Washington Hotel

Oczywiście sprawdziłam niektóre fakty historyczne. Przykładowo Martha Washington Hotel został otwarty w 1903 r. i był hotelem przy 30 East 30th Street (później 29 East 29th Street - w powieści jest mowa już o tej ulicy) w dzielnicy NoMad na Manhatanie. Działał jako hotel wyłącznie dla samotnych kobiet przez 95 lat. Miał trzynaście pięter. Patronką hotelu była Martha Washington (1731-1802),  pierwsza dama Stanów Zjednoczonych (1789-1797). Zazwyczaj mężczyznom wolno było wchodzić tylko do przestrzeni na parterze i niektórych przestrzeni na drugim piętrze. Kiedy hotel został po raz pierwszy otwarty, znajdowały się w nim zaawansowane jak na tamte czasy urządzenia mechaniczne: windy, skrzynki pocztowe, ogrzewanie parowe i oświetlenie elektryczne. Każdy pokój miał dostęp do światła naturalnego; hotel nie posiadał żadnych wewnętrznych dziedzińców świetlnych. Goście mogli korzystać z telegrafu, telefonu lub usług kurierskich. Były tam również zewnętrzne wyjścia ewakuacyjne i klatki schodowe. W hotelu nie można było przetrzymywać zwierząt. Istnieje do dziś. Ponadto w nocie historycznej można przeczytać, że w powieści autorka wykorzystała biografie dwóch realnych osób: Edgara "Bezbolesnego" Parkera (1872-1952) i porucznika Michaela Fiaschettiego (1882-1960). W słynnym naszyjniku Parkera było 357 zębów. Legalnie zmienił swoje imię na "Bezbolesny" („Painless”), gdy oskarżono go o złamanie prawa dotyczącego fałszywej reklamy, twierdząc, że jego stomatologia jest naprawdę bezbolesna.

Jedna z prasowych reklam gabinetów Parkera

Z kolei Michael Fiaschetti (1882-1960) rzeczywiście był dowódcą nowojorskiego oddziału włoskiego. Do Stanów Zjednoczonych przybył z Włoch z rodziną ok. 1895 r. Początkowo mieszkał w okolicach Bostonu, a potem w Nowym Jorku. Otrzymał obywatelstwo amerykańskie i w 1908 r. dołączył do Departamentu Policji Nowego Jorku. Szybko zdobył nominację do służby pod dowództwem porucznika Josepha Petrosino we włoskim oddziale nowojorskiej policji. Z Petrosino współpracował zaledwie pół roku. Oddział włoski został stopniowo rozwiązany po zabójstwie Petrosino w 1909 r. na Sycylii. Wiele lat później oddział na krótko został wskrzeszony pod przywództwem Fiaschettiego. W 1920 r. nowy szef oddziału udał się do Włoch w przebraniu, powtarzając zadanie, które kosztowało Petrosino życie. Ostatecznie oddział rozwiązano w 1922 r. Fiaschetti przez pewien czas prowadził prywatną agencję detektywistyczną. 

Michael Fiaschetti

Elizabeth Camden, Kiedy miasto śpi, wydawnictwo Dreams, wydanie 2025, tytuł oryg.: While the City Sleeps, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Kobiety ze Śródmieścia, t. 1, tytuł oryg.: Women of Midtown #1, okładka miękka, stron 368. Premiera 14.02.2025 r. 

https://elizabethcamden.com/

Elizabeth Camden, Książę szpiegów.

      Niezmiernie byłam ciekawa powieści poświęconej Luke’owi Delacroix, którego poznałam w pierwszej powieści. To trzeci z rodzeństwa, a jednocześnie brat bliźniak Caroline. Luke po pobycie w więzieniu na Kubie, w końcu może powrócić do Waszyngtonu. Jest co prawda jeszcze osłabiony, ale pod okiem troskliwego starszego brata Graya i jego żony, nabiera sił i nie stroni od aktywności dziennikarskiej i ciekawości dotyczącej informacji w sferze gospodarczej i politycznej. Największym, wieloletnim wrogiem rodziny Delacroix jest Clyde Magruder, który teraz w wyborach chce uzyskać mandat do Kongresu. Luke pragnie temu przeszkodzić, ale wszystko komplikuje oczywiście kobieta. To Marianne Magruder, której  Luke pospieszył na pomoc  w mroźny dzień, aby wydostać psa z wody. Luke zafascynowany jest odważną młodą panną, w dodatku rządową fotografką, ale poznanie jej nazwiska nie przynosi mu spokoju i szczęścia. Wieloletnie zatargi dzielą bowiem rodziny i zakochani zdają sobie sprawę, że wspólna przyszłość jest dla nich niemożliwa. Innymi słowy Luke pracuje nad poprawą przepisów dotyczących bezpiecznej żywności produkowanej dla społeczeństwa. Jednocześnie stara się być z kobietą, którą kocha. Trudno to pogodzić i nie jest to łatwe, bowiem jej ojciec jest właścicielem firmy produkującej żywność w puszkach.

    Luke to odważny, trzydziestoletni mężczyzna, w dodatku szpieg rządowy. Wiele rozmyśla na temat swojej pracy, wyznaczonych sekretnych zadań i rodzinnych sprawach. Pamiętajmy też o tym, że w kubańskim więzieniu czytał Biblię, co umocniło jego wiarę w Boga i ostatecznie ustawiło hierarchię wartości. Za to można obserwować osobiste dojrzewanie wewnętrzne Marianne.

       W tle fabuły osadzonej w 1902 roku, oczywiście ówczesne sprawy polityczne, a również poruszone tematy farmaceutyczne i spożywcze z cyklu "ludzie nie wiedzą, co jedzą". Bardzo ciekawie zostały te zagadnienia zarysowane. Elizabeth Camden wykorzystuje w powieściach fakty, trzyma się prawdziwych informacji, wplata wydarzenia historyczne, odkrycia naukowe i nowinki techniczne. Warto zaznajomić się z notką dodaną na końcu książki. Jej powieści zawsze są rzetelnie napisane pod względem historycznym i obyczajowym. Nie ma tu idealizmu, zawsze są zalety i wady, jasne i ciemne strony, łagodność i surowość w analizie. To przyjemne zakończenie cyklu, który bardzo polecam.

Elizabeth Camden, Książę szpiegów, wydawnictwo Dreams, wydanie 2022, tytuł oryg.: The Prince of Spies, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Nadzieja i Honor, t. 3, oryg.: Hope and Glory #3, oprawa miękka, stron 368.

 

tom 1 "Król przypraw"

tom 2 "Pozłacana dama"

Elizabeth Camden, Pozłacana dama.

 

    Jest 1900 r., tuż przed wyborami prezydenckimi. Caroline Delacroix jest sekretarką pierwszej damy Stanów Zjednoczonych. Mimo tego, że złożyła wypowiedzenie i przyznała się do prawdy o swoim bracie bliźniaku, Luke’u, prezydent zdecydował o dalszym jej zatrudnieniu. Nic w tym dziwnego, bowiem po stracie dzieci, małżeństwo traktowało ją jak własną córkę. W dodatku Caroline jako jedna z nielicznych potrafiła znosić fochy pierwszej damy, nie pozwolić na występowanie błędów w jej zachowaniu podczas oficjalnych spotkań, interweniować w czasie zdrowotnych kryzysów i naprowadzić odpowiednimi wskazówkami stanowczym słowem. Caroline ma dwadzieścia osiem lat, jest piękna, niezależna i przed wszystkimi chce ocalić brata. W jej działaniach wspiera ją jej kolejny, ale znacznie starszy brat - Gray, którego czytelnicy poznali w pierwszej części cyklu.

      

       Tymczasem w Białym Domu pojawia się  Nathaniel Trask, który po ostatniej akcji zostaje w formie swoistej nagrody i awansu, zatrudniony jako szef służby bezpieczeństwa. Zaczyna wprowadzać wokół pierwszego małżeństwa nowe porządki, które nie zawsze podobają się Caroline. Młoda kobieta postanawia jednak podporządkować się przystojnemu, inteligentnemu, błyskotliwemu, ale zarazem skrytemu mężczyźnie. Tym bardziej, że polubiła Nathaniela i odkryła w sobie nowe, nieznane uczucia. Nathaniel jest typem samotnika, a tragedia z jego przeszłości miała wpływ na jego życie i kształtowanie osobowości. Jest cichy, honorowy, zasadniczy i może wydawać się nawet nudnym. Ma jednak dobry wpływ na impulsywną Caroline.

 

      Dobre relacje trwają dopóki Trask nie nabiera pewnych podejrzeń i odkrywa tajemnicę Caroline. Każde z nich ma swoje cele: Caroline zdolna jest  poświęcić wiele, aby ratować swojego brata bliźniaka, a Nathaniel nie ma zamiaru rozpraszać się w pracy. Kierują się w swoim postępowaniu tym, co uważają za słuszne. Wokół rodzącego się w zaistniałym konflikcie interesów uczucia, mamy jeszcze bezpośrednie zagrożenie życia pary prezydenckiej.

       W powieści odnaleźć można wątki związane z nowinkami technicznymi początku XX wieku. Dziś trudno sobie wyobrazić, że w Białym Domu były cztery telefony. Mamy odniesienia do ówczesnych wydarzeń historycznych, tła obyczajowego i społecznego oraz wiary. Rzeczywiście w 1900 r. miały miejsce wybory prezydenckie w USA i ponownie na ten urząd wybrano Williama McKinley'a (1843-1901). Autorka znakomicie charakteryzuje osobowości bohaterów oraz buduje powolnie romans, który całkowicie jest jednak zgodny z intensywnością fabuły. To połączenie historii, romansu, przygody i intrygi. Powieść jest urzekająca i nieodparcie zaprasza do poznania kolejnej części w cyklu, poświęconej poznanemu Luke’owi.

 

 

Elizabeth Camden, Pozłacana dama, wydawnictwo Dreams, wydanie 2022, tytuł oryg.: A Gilded Lady, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Nadzieja i Honor, t.2, oryg.: Hope and Glory #2, okładka miękka, stron 400.

Elizabeth Camden, Król przypraw.

       Cóż za wspaniałe rozpoczęcie nowego cyklu! Wkraczamy w świat egzotycznie pachnących przypraw, owoców i kwiatów. Czterdziestoletni Gray Delacroix po latach wielkich podróży w poszukiwaniu cennych roślin i przypraw postanowił w końcu osiąść w rodzinnym domu. Pragnie ustatkować się i w końcu założyć rodzinę. Od lat odpowiedzialny jest za dwoje młodszego rodzeństwa, teraz już dwudziestoośmioletnich bliźniaków, Caroline i Luke’a. Wydaje pieniądze na ich - jak mu się wydaje - fanaberie i spłaca długi. Wkrótce jednak Caroline znajdzie pracę sekretarki pierwszej damy w Białym Domu, a Luke popadnie w wielkie tarapaty.

      Tymczasem pewnego dnia w domu Graya w Alexandrii, gdy mężczyznę nęka kolejna fala malarii, pojawia się Annabelle Larkin. To świeżo zatrudniona botaniczka w Smithsonian. Od swojego szefa dostała trudne zadanie uzyskania dostępu do prywatnej kolekcji roślin Delacroix. Jeśli jej misja powiodłaby się, dostałaby stałą pracę, a tym samym nie musiałyby z siostrą powracać na farmę rodziców położoną w Kansas. Annabelle jest zdeterminowana, bowiem do Waszyngtonu przyjechała ze względu na starszą o dwa lata siostrę Elaine. Druga panna Larkin zaczęła pracować jako wolontariuszka w Bibliotece Kongresu. To była szansa dla niej, aby po utracie wzroku, robiła coś pożytecznego i czerpała z tego radość.

        Grey Delacroix jest przystojnym, ale surowym ponurakiem. To typ samotnika, ale w postępowaniu kieruje się zasadami moralnymi. Nie może zapomnieć, że  w przeszłości rodzina została skrzywdzona przez rząd w skutek konfiskaty majątku. Jest też bardzo lojalny wobec członków własnej rodziny. Annabelle Larkin jest urocza, otwarta, dobroduszna, a jednocześnie silna, inteligentna i odpowiedzialna w podejmowaniu działań. Dokonuje niewybaczalnego wyboru i mierzy się z jego konsekwencjami. Grey jest nią zafascynowany, ale dobro jego najbliższych jest dla niego najważniejsze.

        Miłość, zdrada, intryga polityczna, szantaż, szpiegostwo, polityczne zawirowania, a przede wszystkim świat przypraw i niezwykłych zapachów. Na kartach książki bywamy w Białym Domu, spotykamy McKinleya i jego żonę, zanurzamy się w Bibliotece Kongresu i widzimy wszystko z perspektywy dwóch głównych postaci. Są również nawiązania do wiary w Boga oraz roli, jaką odgrywa w życiu bohaterów. Warto wspomnieć o ciekawej opowieści związanej z ówczesnym przemysłem spożywczym i szerokiej, barwnej plejadzie bohaterów drugoplanowych. Fabuła jest autentyczna, fascynująca, a wątki wspaniale zostały ze sobą powiązane. To pięknie opowiedziana historia, napisana z dokładnością i intensywnością we właściwym czasie i we właściwych miejscach. Jestem pewna, że kolejne części będą podobnie intrygujące.

 

 

Elizabeth Camden, Król przypraw, wydawnictwo Dreams, wydanie 2021, tytuł oryg.: The Spice King, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Nadzieja i Honor , t. 1, tytuł oryg. cyklu: Hope and Glory #1,  okładka miękka, stron 382.

Elizabeth Camden, Niezniszczalna nadzieja.

 

         Eloise Drake (czy nazwisko nie wydaje Wam się znajome?) to młoda, prostolinijna, wykształcona i piękna kobieta. Od paru miesięcy pracuje w renomowanym urzędzie New York State Water Board na Manhattanie. Właśnie dostała propozycję wejścia w skład zespołu zajmującego się wyceną nieruchomości w prowincjonalnym miasteczku Duval Springs. Przyjęłaby ją ze spokojem, ale podjęcie takiego wyzwania to jednocześnie powrót do przeszłości i współpraca z burmistrzem Alexem Duvalem. To mężczyzna, który dwanaście lat temu był tym idealnym i jedynym dla serca. Pozostało jednak złamane serce i poczucie wstydu. Eloise wychowała się w rezydencji Bruce’a Garetta, zaledwie pięć kilometrów od miasteczka, ale pilnie strzeżona przez opiekuna nigdy nie miała możliwości poznać bliżej tych okolic. W dodatku po odkryciu przez Garetta romansu, wszelkie więzi z Alexem i znanymi miejscami zostały zerwane. Młoda kobieta mimo wewnętrznych rozterek, podejmuje wyzwanie, czuje się bowiem doceniona przez jej przełożonego i jak prawdziwa dama pojawia się z innymi urzędnikami w Duval Springs. 

 

 

           Alex Duval jest burmistrzem miasta, które ma zostać wymazane z mapy. Stan Nowy Jork planuje bowiem budowę zbiornika wodnego, a to z kolei spowoduje zalanie terenów położonych w dolinie, także miasteczko Duval Springs. Po przegranym, wyczerpującym procesie, do miasteczka mają przyjechać urzędnicy. Niespodzianką dla Alexa jest to, że wśród nich znajduje się jego młodzieńcza miłość Eloisa Drake. Mężczyzna mimo wszelkich przeciwności postanawia kontynuować walkę o miasteczko i decyduje się na bardzo ryzykowny plan. W dodatku, aby tego dokonać potrzebuje wiedzy i doświadczenia Eloise. 

 

 

            Eloisa jest zdeterminowana bronić swoich racji, zasad i chronić swoje serce. Burzliwa przeszłość z Alexem i nierozwiązane sprawy łączące ją z Brucem Garettem, wpływają na jej podjęte decyzje i poczucie własnej wartości. Obawia się na nowo rozwinąć skrzydła marzeń, ciepła, szaleństwa i prawdziwej, życiowej przygody. Jest mądrą i pracowitą kobietą, która marzy o cieple domowego ogniska i własnej rodzinie. Alex to człowiek, który zdolny jest do wielkich poświeceń w imię wyższych racji. Jego zapał i wiara w powodzenie przedsięwzięcia jest dla społeczności Duval Springs zaraźliwa. Alex jest spontaniczny, impulsywny, pełen optymizmu i skandalicznie czarujący. Nie boi się też podjąć walkę o urzeczywistnienie marzeń z dzieciństwa. 

 

               Każdy z bohaterów zarówno pierwszoplanowych, jak i dalszych, popełnia błędy i zmaga się ze swoimi słabościami. Ich drogi prędzej lub później, prowadzą jednak do odkupienia win. Nadzieje, troski i wielkie wyzwanie, łączy całą pozostałą jeszcze społeczność małego miasteczka. Trudności, z którymi borykali się mieszkańcy Duval Springs i ich determinacja, by nigdy się nie poddawać, pokazują siłę i odporność ludzkiego ducha. Wbrew przeciwnościom chcą spełnić marzenia i sprostać zadaniom. Czytelnicy będą doświadczać szeregu emocji w całej powieści, a jednocześnie kibicować Eloise i Alexowi, aby znaleźli drogę do siebie nawzajem. Eloise korzysta ze swojego doświadczenia. Wrogowie zmieniają się w nieufnych sojuszników, a pogłębiająca się przyjaźń zagrozi wszystkim starannie przygotowanym planów Eloise na jej przyszłość. W tle czają się niebezpieczeństwa, tajemnice i zagrożenia. 

 

Budowa zbiornika Ashokan. Widok na zaporę Olive Bridge pokazano dolną powierzchnię przekroju muru. Kruszarka do kamienia i betoniarnia na lewym tle. 21 czerwca 1910. źródło

 

     Atutem powieści jest realistyczna sceneria fabuły zgodna z tłem historycznym, obyczajowym, społecznym, gospodarczym, jaki istniał w Stanach Zjednoczonych 1908 r. Warto wspomnieć, że Duval Springs to fikcyjne miasteczko. Nie byłabym jednak sobą, gdybym nie poszperała w internecie na temat historycznych konotacji powieści i zasobów wodnych miasta Nowy Jork. To fascynująca, ale jednocześnie smutna historia. 

 

      

Miejscowość Shokan, która na terytorium zajmowanym przez zachodni dorzecze Zbiornika Ashokan. Zdjęcie z 1906 r. Źródło.

        Autorka połączyła historie kilku miejscowości, jakie były związane z budową zbiornika retencyjnego Ashokan, w hrabstwie Ulster, na rzece Esopus Creek, w górach Catskill, który został oddany do użytku w 1915 r. Jedenaście miejscowości zostało przymusowo ewakuowanych i doszczętnie spalonych, aby zrobić miejsce dla 8300-akrowego zbiornika wodnego - wówczas największego zbiornika na świecie. Nawet korzenie drzew zostały wykarczowane lub wysadzone, a zmarłych odkopywano, aby nie zanieczyścili wody. Niektórzy uważają, że gdy woda w zbiorniku ma niski poziom, wówczas widać wieże kościoła i sterczące kominy. Inżynierowie nie zostawili jednak żadnego śladu po istniejących miasteczkach. Wiele wysiedlonych rodzin odczuło wówczas ból utraty ziemi, domu i przyjaciół. Miejsca, które były pielęgnowane od pokoleń zostały utracone na zawsze. Dwa tysiące mieszkańców zostało wysiedlonych, ponieważ cztery osady zostały zalane, a osiem innych zostało przeniesionych. Prace rozpoczęto w 1906 r. i szybko też powstał obóz robotniczy, w którym mieszkali Rosjanie, Słowianie, Rumuni, Litwini i Polacy, Szwedzi, Finowie i Duńczycy, Węgrzy, Austriacy, Niemcy, Irlandczycy, Włosi. 

 

Ashokan Reservoir, widok na fragment

 

          Powieść ożywiła historię dzięki niezapomnianym postaciom, plastycznym opisom małego miasteczka walczącego z nadchodzącymi zmianami oraz dobrze opracowanej fabule. Wielka przyjemność czerpana z lektury zapewniona. 

 

 

 

Elizabeth Camden, Niezniszczalna nadzieja, wydawnictwo Dreams, wydanie 2021, tytuł oryg: A Desperate Hope, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Nowojorskie Kobiety, t. 3, tytuł oryg. cyklu: Empire State #3, oprawa miękka, stron 376.  PREMIERA 8 MARCA 2021 R.

 

 

 

 

Empire State Series – Nowojorskie kobiety

1. A Dangerous Legacy (2017) – Niedostępny spadek (2019)

2. A Daring Venture (2018) – Śmiałe przedsięwzięcie (Polska 2020)

3. Desperate Hope (2019)- Niezniszczalna nadzieja (Polska, 2021)

3.5. Christmas at Whitefriars (2019)

 

 

 

Biografia:

 https://www.thevintagenews.com/2016/05/23/the-spectacular-engineering-behind-new-yorks-water-supply-great-pictures/

https://medium.com/nycwater/out-of-the-archives-panoramic-images-of-ashokan-reservoir-2d7756528e45

https://hvmag.com/life-style/history/the-ashokan-reservoir/

https://www.dec.ny.gov/lands/79771.html

https://www.thevintagenews.com/2017/07/11/spectacular-photos-show-the-saga-of-flooding-the-catskills-and-building-the-dams-to-bring-water-to-new-york-city/

Elizabeth Camden, Śmiałe przedsięwzięcie.

          W  Niedostępnym spadku (patrz tom pierwszy cyklu) poznaliśmy historię Lucy Drake (i sir Colina Beckwitha), zaś teraz w Śmiałym przedsięwzięciu przybliżona jest historia jej brata Nicholasa Drake’a. Fabuła rozgrywa się około pięć lat później od wypadków zarysowanych w pierwszej części cyklu. Lucy i Colin nadal są razem i wielką przyjemność sprawiło mi spotkanie tej pary po raz kolejny. Jest 1908 r., Nowy Jork. Nick jest wdowcem i ma córeczkę Sadie. Jednak to nie on, a dwudziestoośmioletnia Rosalind Werner jest główną postacią tej powieści. To młoda pani doktor chemii, która swoje życie podporządkowała badaniom nad uwolnieniem wody pitnej od zbędnych bakterii.

          Rosalind Werner i jej młodszy brat Gus stracili rodziców, gdy byli dziećmi. Przyczyną śmierci najbliższych była skażona woda. Na początku znaleźli schronienie u dziadka, a po jego śmierci wyjechali do Niemiec, aby zamieszkać ze stryjem. Dzięki poparciu wuja, Rosalind mogła uczęszczać na zajęcia na uniwersytecie i doskonalić swoje zainteresowania w sferze badań laboratoryjnych. Uzyskała tytuł doktora, ale wskutek skandalu obyczajowego jaki wówczas wybuchł, zmuszona była powrócić do Stanów Zjednoczonych. Niedługo potem w Nowym Jorku zjawił się również Gus ze swoją żoną Ingrid. Wszyscy mieszkali w małym domku Rosalind, która od trzech lat pracowała w laboratorium doktora Leala. Od miesięcy razem usiłują przekonać władze, że odnaleźli metodę oczyszczania wody z bakterii. Trwający proces nie przynosi rezultatu, zwłaszcza, że po drugiej stronie barykady znajduje się Nick Drake. Właśnie Rosalind i doktor Leal uzyskali dziewięćdziesięciodniowe odroczenie wyroku. W tym czasie Rosalind pragnie przekonać Nicke’a do swoich racji, ale wikła się w nielegalne przedsięwzięcie.

      Rosalind jest śmiała, odważna, samodzielna i piękna. Od początku znajomości Nick jest oczarowany i mimo braku wykształcenia pragnie być jej godny. Przyciąganie między Rosalind, a Nickem trwa właściwie od początku. Nick odziedziczywszy fortunę, pamięta jak wyglądało jego życie jako zwykłego hydraulika. Jest prostolinijny, otwarty i świadomy, tego czego chce. Uważa, że do oczyszczania wody wystarczy zastosowanie odpowiednich urządzeń. Mimo zajmowanego stanowiska, stara się otwierać swój umysł na projekt badawczy Rosalind. Poza tym zostaje mianowany komisarzem do spraw wody na terenie Nowego Jorku. Zarówno Rosalind, jak i Nicholas pragną jak najlepszych rozwiązań. Ich znajomość rozwija się, ale wkrótce zostanie wystawiona na zasadniczą próbę. 

     Elizabeth Camden ponownie przeniosła mnie w przeszłość. Oprócz wspaniałej i przemyślanej fabuły, mamy jasno określone tło historyczne, obyczajowe i kulturowe początku XX wieku rozwijającego się miasta w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Nowy Jork to miasto imigrantów, mieszkających w skrajnych warunkach. Opowiedziana historia jest wiarygodna. Autorka przybliża ówczesną sytuację z występowaniem w wodzie pitnej bakterii duru brzusznego. Wody powierzchniowe i płytkie wody podziemne, zarówno wówczas jak i teraz, skażone są biologicznie i mogą w nich występować wirusy, bakterie, pasożyty. Autorka podkreśla również rolę chloru w uzdatnianiu wody. Rzeczywiście wykorzystanie systemów chlorowania wody do publicznego zaopatrzenia w wodę rozpoczęto na szeroką skalę stosować na początku XX wieku. Warto dodać z historycznych ciekawostek, że w 1893 r. podjęto chlorowanie ścieków zagrażających ujęciom wody dla Nowego Jorku. W 1897 r. zastosowano chlor do dezynfekcji wodociągu po epidemii duru brzusznego w angielskiej miejscowości Maidstone. Po raz pierwszy ciągłą dezynfekcję wody chlorem podjęto prawdopodobnie w Belgii w 1902 r.

John Laing Leal (1858-1914)

       Autorka wykorzystała też istnienie rzeczywistych postaci. Nie byłabym sobą, gdybym nie poszukała historycznych odniesień. W skrótowym zarysie warto odnotować, że John Laing Leal (1858 – 1914) był doktorem i ekspertem do uzdatniania wody, który w 1908 r.  odpowiedzialny był za opracowanie i wdrożenie pierwszej dezynfekcji za pomocą chloru i zaopatrzenie w wodę pitną. Był jednym z głównych świadków w dwóch procesach, w których zbadano jakość zaopatrzenia w wodę w Jersey City (dziś nazywane jest szóstą dzielnicą Nowego Jorku) w stanie New Jersey, i który ocenił bezpieczeństwo i użyteczność chloru do produkcji „czystej i zdrowej” wody pitnej. Drugi werdykt zatwierdził użycie chloru do dezynfekcji wody pitnej.

George Warren Fuller (1868-1917)

    19 czerwca 1908 r. Leal zatrudnił George'a W. Fullera do budowy instalacji chlorowania w zbiorniku Boonton Reservoir w celu dezynfekcji wody w Jersey City. W tym czasie Fuller był prawdopodobnie najbardziej szanowanym inżynierem sanitarnym w USA. W 99 dni Fuller zaprojektował instalację chlorowania i nadzorował jej budowę. Instalacja chlorowania w zbiorniku Boonton, przetwarzająca średnio 40 milionów galonów dziennie, została uruchomiona 26 września 1908 r. Od tego czasu woda z tego źródła jest stale chlorowana, dzięki czemu jest źródłem wody o najdłuższej historii dezynfekcji. Drugi proces rozpoczął się 29 września 1908 r. Celem było ustalenie, czy system chlorku wapna skutecznie kontrolował szkodliwe poziomy bakterii i był w stanie zapewnić wodę „czystą i zdrową”. W ciągu 38 dni przesłuchano dziesiątki świadków. 9 maja 1910 r. wydano w końcu wyrok, który był zwycięstwem oskarżonych. Stosowanie chloru stało się oficjalnie dopuszczalnym zabiegiem do usuwania patogenów z wody pitnej oraz do uczynienia wody „czystej i zdrowej” do spożycia przez ludzi. Zastosowanie technologii dezynfekcji chloru przez Leala i jego obrona przed użyciem chemikaliów znacznie przyczyniły się do wyeliminowania duru brzusznego i innych chorób przenoszonych przez wodę w Stanach Zjednoczonych.

         To wszystko przypomina Elizabeth Camden w powieści Śmiałe przedsięwzięcie. Wykorzystując fakty, potrafiła wykreować ciekawy wątek miłosny i wspaniale oddać osobowość poszczególnych bohaterów. Z przyjemnością przeczytałem kontynuację pierwszej książki (choć każdą powieść można czytać oddzielnie) i czekam na następną książkę z tej serii.

Elizabeth Camden, Śmiałe przedsięwzięcie, wydawnictwo Dreams, wydanie 2020, tytuł oryginalny: A Daring Venture, tłumaczenie: Magdalena Peterson, cykl: Nowojorskie kobiety, t. 2, tytuł oryginalny cyklu: Empire State #2, okładka miękka, stron 368.

Empire State Series – Nowojorskie kobiety

1. A Dangerous Legacy (2017) – Niedostępny spadek (2019)

2. A Daring Venture (2018) – Śmiałe przedsięwzięcie (Polska 2020)

3. Desperate Hope (2019)

3.5. Christmas at Whitefriars (2019)

https://en.wikipedia.org/wiki/John_L._Leal
https://en.wikipedia.org/wiki/George_W._Fuller