Bernhard Schlink, Letnie kłamstwa.

Letnie kłamstwa to drugi tom opowiadań, które, jak się dowiedziałam, są kontynuacją pierwszego zatytułowanego Coraz dalej od miłości. Tego poprzedniego niestety niedane mi jeszcze było przeczytać.

Obecny tomik opowiadań Schinkla jest skromny, ale bardzo wymowny w podejmowanej tematyce. Teksty, mimo, że mogą się wydawać mało wciągające, pobudzają jak najbardziej do refleksji. To, co łączą wszystkie opowiadania to oczywiście kłamstwa. Nie są one mocnego kalibru, więc być może, dlatego w tytule w polskim tłumaczeniu odnajdujemy słowo „letnie”. Bohaterowie niezależnie od pełnionej profesji i zasobu portfela oszukują swoich bliskich. Mowa jest o rozterkach mówienia prawdy związanych z postępującą śmiertelną chorobą, zazdrości partnerki wobec partnera, męża wobec rozwijającej się kariery żony, kobiecie, która przestala kochać swoje dzieci. Owe problemy mogą czytelnikowi wydawać się już znajome i wielokrotnie transponowane na poczet literatury. Nie ma tu jednak nic z kiczu. Za każdym jednak razem warto przypominać sobie o najważniejszych wartościach, które zachodzą w stosunkach międzyludzkich, o których zapominamy i uważamy za stereotypy.

To przede wszystkim opowiadania o relacjach międzyludzkich, zaufaniu, zatajaniu prawdy, kłamstwu poczynionemu w dobrej wierze, bo powiedzenie prawdy może bardziej zranić czy zazdrości. Autor próbuje namówić czytelnika do przemyśleń na temat przykładowych kłamstw i zaistniałych rozwiązań. Nie pochwala bohaterów za ich czyny, ale jednocześnie nie piętnuje. Pozwala czytelnikowi na wyrobienie własnego osądu, ale w niezbyt ostrych granicach. W opowiadaniach można odnaleźć sporą dawkę sentymentalizmu.

Letnie kłamstwa to spokojna lektura, oszczędna w słowach i wyważona w emocjach, w dodatku dobrze napisana, która pozwala rozpostrzeć skrzydła naszych myśli.

Bernhard Schlink, Letnie kłamstwa, wydawnictwo MUZA SA, maj 2012, Tytuł oryginalny: Sommerlügen, tłum. Karolina Kuszyk, okładka miękka, stron 224.

Bernhard Schlink, urodzony w 1944 r. w Beliefeld jest prawnikiem, mieszka w Berlinie i Nowym Jorku. Debiutował w 1987 roku. W 1995 ukazała się jego najsłynniejsza powieść "Lektor" (Muza 2009), sfilmowana przez Stephena Daldry'ego. Film otrzymał 5 nominacji do Oscara, a grająca główną rolę Kate Winslet zdobyła statuetkę dla najlepszej aktorki. Powieść została przetłumaczona na 25 języków, otrzymała wiele nagród, zarówno w Niemczech, jak i za granicą i przyczyniła się ugruntowania światowej sławy jego pisarstwa. Pozostałe książki wydane nakładem Muzy: "Koniec tygodnia" i opowiadania "Coraz dalej od miłości".

Bernhard Schlink, Coraz dalej od miłości.

Wydawnictwo Muza

okładka: miękka

Tłumaczenie: Marta Szafrańska-Brandt

Czerwiec 2010

ISBN: 978-83-7495-725-0

Liczba stron: 232

„Coraz dalej od miłości” to zbiór opowiadań, w których motywem przewodnim jest właśnie miłość. Tylko nie chodzi tu wcale o miłość szczęśliwą, pełną energii i słońca. Bohaterowie opowiadań oddalają się, bowiem od tego znaczenia miłości. Są zgorzkniali, znudzeni życiem, wypaleni, rozczarowani, zdradzani, nie potrafią darzyć uczuciem bliskich osób. Mam wrażenie, że wszyscy potrzebują i tęsknią za miłością. Głównie chodzi tu o związki damsko - męskie za wyjątkiem opowiadania o miłości ojcowskiej do syna („Syn”).

Akacja opowiadań dzieje się zarówno w Berlinie, Ameryce Łacińskiej jak i w żydowskiej diasporze Nowego Jorku. Wędrujemy za bohaterami z kontynentu na kontynent. W opowiadaniach poznajemy różne osobowości Niemców. Poruszone tu zostały skomplikowane tematy związane z nazizmem („Dziewczynka z jaszczurką”), komunizmem („Zdrada”), podziałem Berlina, stereotypami kulturowymi („Obrzezanie”). Mamy tu również opowiadanie dotyczące odkrycia przez męża zdrady żony tuż po jej śmierci („Tamten mężczyzna”) oraz opowiadanie o mężczyźnie żyjącym w związkach jednocześnie z trzema kobietami („Groszek cukrowy”).

Osobiście zwróciłam uwagę na „Dziewczynkę z jaszczurką”, gdzie główny bohater pragnie poznać historię obrazu wiszącego od lat w jego domu. Od tego obrazu wydaje się, że jest niemal uzależniony. Jego prywatne dociekania prowadzą go do poznania prawdziwej przeszłości zmarłego ojca. Drugim opowiadaniem jest „Tamten mężczyzna”, gdzie główny bohater, aby poznać tajemnicę skrywaną przez żonę, podejmuje się grę podając się za nią w listach.

Każde bohaterów opowiadań jest inne, ale każde zawiera specjalne przesłanie dla czytelnika. Rozrachunki bohaterów z przeszłością, odkrywanie tajemnic stwarza jasne wrażenie, że miłość jest ważna i nierozerwalne związana z pojęciem prawdy. Nie można zbudować niczego trwałego na kłamstwie.