21 sierpnia 2016

Carolyn V. Murray, Wakacje nad morzem. Historia miłosna Jane Austen.


Wakacje nad morzem. Historia miłosna Jane Austen autorstwa Carolyn V. Murray, to całkiem niezłe literackie wyobrażenie na temat miłosnych perypetii Jane Austen. Autorka szukała inspiracji w biografii pisarki i na podstawie znanych faktów, wnioskowania i dopowiedzenia, postanowiła napisać powieść o miłosnych rozterkach Jane Austen, która miała spędzić lato w nadmorskiej miejscowości Sidmouth. Tam miała poznać porucznika Fredericka Barnesa i nawiązać intensywny romans. Autorka rozwinęła biograficzny wątek Jane Austen, która w wieku około dwudziestu pięciu lat miała poznać nad morzem mężczyznę, o którym nic nie wiadomo. Anna Przedpełska - Trzeciakowska w biografii zatytułowanej Jane Austen i jej racjonalne romanse pisze:

Właśnie w tym okresie skromnych, ale wciąż jeszcze beztroskich wojaży z siostra i rodzicami miało miejsce spotkanie, o którym pozostało ulotne, ale interesujące wspomnienie zanotowane po latach przez młodszą córkę Jamesa, Caroline. Otóż na długo po śmierci ciotki dowiedziała się od Cassandry, że podczas jednego z pobytów w nadmorskim kąpielisku Jane poznała interesującego mężczyznę, który bardzo jej się spodobał – z wzajemnością. Znajomość trwała kilka tygodni i miała być kontynuowana podczas następnych wakacji, a mężczyzna sprawiał wrażenie poważnie zainteresowanego Jane. Niestety, wkrótce obie panie dowiedziały się o jego śmierci. Byłby to więc może cień jakiegoś ostatniego romantycznego przeżycia Jane, czegoś ulotnego, niesprecyzowanego i tragicznego. Nic bliżej o sprawie nie wiemy, ale jej legenda była przekazywana w rodzinie z pokolenia na pokolenie. (s. 206)


Carolyn V. Murray przedstawia rodzinną rzeczywistość Jane między innymi: ojca duchownego i matce; braci, którzy robią kariery w marynarce (Charles i Frank), kolejnym bracie – Edwardzie - adoptowanym przez Knight’ów; bracie Jamesie, który został duchownym i jego żonie Mary Lloyd; siostrze Cassandrze, która straciła narzeczonego ponad rok temu, a nadal jest w żałobie; przyjaciółce Marthą Lloyd.  Jane jest córką duchownego ze słabymi perspektywami na zamążpójście. Chce wyjść za mąż, mieć dzieci (aczkolwiek nie od razu przedszkole) i własny dom. W pewnym momencie, gdy spotyka ją rozczarowanie w związku z Tomem Lefroy’em,  jest już pogodzona ze staropanieństwem. Porucznik poznaje ją od prawdziwej strony. Jane nikogo przed nim nie udaje i zdolna jest do ciętych ripost. Wiadomo, że kto się czubi, ten się lubi. 


Styl autorki jest płynny, lekki i nacechowany dowcipem, ale takim charakterystycznym dla powieści Jane Austen. Autorka charakteryzuje osobowość Jane Austen na podstawie jej książek. Czytelnikowi znane wydają się więc zachowania Jane i interakcje. Młoda kobieta jest pełna życia i energii, wytrwała i sprytna. W opowieść wplecione są fragmenty związane głownie z Rozważną i Romantyczną. Autorka powieści śmiało pokazuje jak mogła wyglądać i zmieniać się praca Jane nad powieścią w zależności od jej perypetii życiowych. 

To dobra, przyjemna w odbiorze i udana wersja na temat miłosnego życia Jane Austen, która jak wiadomo nigdy nie wyszła za mąż. 



Carolyn V. Murray, Wakacje nad morzem. Historia miłosna Jane Austen, wydawnictwo Nasza Księgarnia, wydanie 2016, tytuł oryginalny: Jane by the Sea. Jane Austen'a Love Story,  tłumaczenie: Anna Nowak, oprawa miękka, stron 256.

http://www.carolynvmurray.com/

16 sierpnia 2016

Izabela z Flemmingów Czartoryska, Podróż po Anglii.Dziennik podróży po Anglii i Szkocji w roku 1790.




Podróż po Anglii to jednym słowem wspaniała książka. To również przykład tego, jak powinna być wydawana pozycja źródłowa. Oprócz bowiem właściwego tekstu mamy dodane faksymile rękopisu. Czytelnik znajdzie tu również słowa od profesor Teresy Grzybkowskiej  poświęcone zainteresowaniom i pracy profesora Zdzisława Żygulskiego jun., który był bardzo zaangażowany w przekład diariusza księżnej Izabeli Czartoryskiej. Rozpoczął go jeszcze w roku 1958 kiedy pracował nad pracą doktorską. Niemal przez całe swoje zawodowe życie związany był z Muzeum Czartoryskich. 


Wstęp opracowała dr Agnieszka Whelan, która również skrupulatnie przedstawiła okoliczności wyjazdu księżnej, pierwsze miesiące jej pobytu w Anglii i dokonała analizy dziennika w osobnym zamieszczonym w książce szerokim eseju. Autorka zwraca uwagę między innymi na: co podczas podróży interesowało Izabelę, jakie były jej upodobania, jakie dostępne wówczas przewodniki mogła czytać. Przedstawia jej stosunek do przemian zachodzących w Anglii w sferze gospodarczej, społecznej i przemysłowej. Charakteryzuje szerzej wspomniane w dzienniku miejsca. Autorka zwraca uwagę jak księżna i towarzyszące jej osoby były przyjmowane i traktowane. Czytelnik dowie się też, co należy rozumieć pod pojęciem estetyki Horroru i Sublime.


Dalej mamy właściwy dziennik w polskim tłumaczeniu, a potem faksymile. W publikacji zawarto również rozwinięte i pomocne przypisy (między innymi zawierające biogramy i szersze opisy miejsc), bibliografię, spis ilustracji (jest ich 79) oraz indeks osób. Zarówno artykuł dr Whelan jak i właściwy diariusz zostały opatrzone grafiką (między innymi reprodukcje obrazów i rysunków, akwatinty, litografie, miedzioryty, akwaforty).


Księżna Izabela Czartoryska (1746-1835) wyjechała w 1790 roku do Anglii, aby dopilnować ukończenie szkół swojego syna Adama Jerzego (1770-1861). Pobyt w Londynie trzymał z dala księżną od wydarzeń politycznych mających miejsce w Polsce. Wówczas przecież w Warszawie obradował Sejm Wielki. Dopiero w czerwcu 1790 roku z synem i grupą przyjaciół rozpoczęła trzymiesięczną podróż po Anglii i Szkocji. Obliczono, że przebyli trzy tysiące kilometrów od Wyspy Wight na południu do Blair Atholl na północy oraz od Bristolu na zachodzie do Edynburga na wchodzie. Notatki Adama Jerzego nie zachowały się, natomiast diariusz księżnej przechowywany jest w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie. Dziennik stanowi zapis refleksji z podróży. Izabela nie nawiązuje do politycznej sytuacji Polski, ani też nie pisze o prywatnych sprawach. Podróż rozpoczęła się 9 czerwca, a zakończyła 28 sierpnia 1790 roku. 


Diariusz stanowi opowieść o Anglii i Szkocji końca XVIII wieku. Księżna relacjonuje etapy podróży, opisuje zwiedzane miejsca, krajobrazy (różnego rodzaju fabryki, ruiny, kopalnie, jaskinie, kościoły, wodospady, pałace, ogrody, parki), gdzie i z kim jedli obiad, podaje ceny, zwraca uwagę na okazałość i wspaniałość oglądanych obiektów, ale unika odniesień do prywatnego życia czy też tematów związanych z problemami ówczesnej Anglii jak np. niewolnictwo, konsekwencje reformy agrarnej, emigracje ze wsi do miast. 

To bardzo wartościowa, bardzo starannie wydana pozycja, która zasługuje na uwagę. Warto.


Izabela z Flemmingów Czartoryska, Podróż po Anglii. Dziennik podróży po Anglii i Szkocji w roku 1790, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata & wydawnictwo Tako, Warszawa - Toruń 2015,opracowanie i wprowadzenie Agnieszka Whelan, tłumaczenie Zdzisław Żygulski jun. i Agnieszka Whelan,  oprawa twarda, stron 206.


Spis treści: Teresa Grzybkowska, Porozumienie ponad czasem. Profesor Zdzisław Żygulski jun. i księżna Izabela Czartoryska; Agnieszka Whelan, Wstęp; Agnieszka Whelan, W poszukiwaniu uroczych widoków, przemysłu i dobrego rządu; Izabela Czartoryska, Tour through England; Faksymile; Bibliografia; Spis ilustracji; Indeks.

-----------------------------------------------

Źródła do dziejów sztuki / Sources for art history – to seria, przygotowywana przy współpracy Wydawnictwa Tako, w której publikowane będą opracowania dokumentów dotyczących twórczości i życia artystycznego, źródła literackie (w tym pamiętniki artystów i ludzi sztuki) i wizualne (w tym ikonograficzne) do dziejów sztuk plastycznych i  performatywnych, antologie krytyki artystycznej i myśli o sztuce. Podseria A zawiera publikacje w polskiej wersji językowej. Podseria B – w języku angielskim.
Jako pierwsze pozycje ukazały się w końcu 2015 roku:
1A: Izabela z Flemmingów Czartoryska, Podróż do Anglii. Dziennik podróży po Anglii i Szkocji w roku 1790, opracowanie i wprowadzenie Agnieszka Whelan, tłumaczenie Zdzisław Żygulski jun. i Agnieszka Whelan
1B: Izabela Czartoryska née Flemming, Tour through England. Diary of Princess Izabella Czartoryska from travels around England and Scotland in 1790, edited with an introduction by Agnieszka Whelan, translated by Agnieszka Whelan and Zdzisław Żygulski jun.

-----------------------------------------------
Dr Agnieszka Whelan is a Lecturer in Art History in the Art Department at Old DOminion University where she has been a faculty member since 2005. Dr. Whelan earned a PhD from University College, London in Art History and History in the area of History of Gardens. She has been a member of ODU's faculty since 2005 and teaches Art History courses ranging from the Introduction to Visual Arts for non-art majors to courses for art and art history majors: Renaissance and Modern Art, Northern Renaissance Art, Asian Art, and Art of Gardens.

prof. dr hab. Teresa GrzybkowskaHistoryk sztuki. specjalności: nowożytne malarstwo i rzeźba europejska, w tym polska; sztuka gdańska, twórczość Jacka Malczewskiego, muzealnictwo i kolekcjonerstwo, motywy muzyczne w sztuce nowożytnej.

15 sierpnia 2016

Przemysł Liput, Rok w przedszkolu.

              
    „Rok w przedszkolu” Przemysława Liputa to kolejna książka wydawnictwa Nasza Księgarnia, która okazała się hitem w naszym domu. Mój syn pierwszy rok przedszkola ma już za sobą. Przed nim kolejny, pamięta o przedszkole, dopytuje się, ale nie powiedziałabym, aby było to wyczekiwanie na rozpoczęcie kolejnego roku przedszkolnego. 



              Przemysł Liput w doskonały moim zdaniem sposób tłumaczy proces kształcenia na sposób dziecięcy. Na pierwszy rzut oka, każda ilustracja jest za bardzo przesycona. Rzeczywiście wiele się dzieje, ale tak wygląda życie przedszkolaka. Coś się przewróci, wyleje, przyklei, rozbije; ktoś zaczyna płakać, a inny się śmieje. Czasami też miła pani nauczycielka (u nas ciocia) nie wytrzymuje i potrafi skarcić. Nie ma na tych rysunkach przedszkola idealizowanego. Jest za to czysta prawda i to niezwykła zaleta tej książki, która uczy spostrzegawczości i kształtuje umiejętność opowiadania. Mamy zabawę i naukę. Dzieci między innymi kleją, wycinają, rysują, oglądają i słuchają książek czytanych przez panią, wychodzą na spacer, wariują na placu zabaw, obchodzą święta. Wszystkie czynności przedstawione są na miarę małego dziecka. Przedszkolaki poznajemy na pierwszej wielkiej karcie i to są ulubione strony mojego syna. Jak dochodzimy do Stasia, widzę, że jest bardzo zadowolony, a zarazem pociesznie zawstydzony. Zaczyna sam opowiadać, czym się interesuje, bo w książce Staś lubi statki kosmiczne, a mój syn woli co innego. Kolejne karty każdorazowo są inspiracją do nowych, pomysłowych historii związanych z przedstawieniami. To wspaniała propozycja dla przedszkolaków. 




 
Przemysł Liput, Rok w przedszkolu, wydawnictwo Nasza Księgarnia, wydanie 2016, okładka twarda, stron 28, karton, przedział wiekowy 0-6.

Przemysław Liput (ur. 1985), urodzony w Sanoku. W 2010 roku ukończył studia na kierunku Grafika na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Dyplom magisterski w pracowni druku cyfrowego pt. "Niedobici". Jest autorem ilustracji do książek. Od 2011 prowadzi zajęcia z filmu animowanego na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Realizuje prace w technikach graficznych, rysunkowych oraz wideo. W filmie animowanym interesuje się działaniami bezkamerowymi i przedkinematograficznymi