Śmierć Stefana Czarnieckiego, 1844
Eliza z Branickich Krasińska
olej, płótno
wymiary: 29,0 x 35,5
właściciel: Muzeum Pałacu Jana III Sobieskiego w Wilanowie
nr inw. Wil.1628
depozyt: Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
eksponowany w Zameczku

Nie wiem czy zauważyliście, że autorką obrazu jest Elżbieta z Branickich Krasińska (1820-1876), żona Zygmunta Krasińskiego. Datowany na 1844 r., kiedy Eliza spodziewała się pierwszego dziecka.Wydźwięk obrazka oczywiście jest patriotyczny.
Czarniecki zmarł w czasie podróży do Lwowa 16 lutego 1665 roku w Sokołówce koło Złoczowa od postrzału otrzymanego podczas tłumienia buntu w Stawiszczu.
Według legendy w niedzielę 15 lutego 1665 roku, na prośbę umierającego Hetmana zabrano w podróż do Lwowa. Zima, zaspy, paskudna zimowa pogoda. Po drodze zatrzymano się na noc w małej chałupie w Sokołówce. Na prośbę Czarnieckiego wprowadzono do izby jego konia - białego rumaka. Koń schylił łeb nad konającym panem, tak jakby rozumiał co się ma wydarzyć. Po spowiedzi Hetman zasnął. Poniedziałkowym rankiem już się nie obudził. Wkrótce po śmierci Hetmana skonał jego wierny koń.
Poniżej znaleziona podoba wersja legendy, malowana prawie dwadzieścia pięć lat później przez innego artystę.
Leopold Löffler, Śmierć Stefana Czarnieckiego, 1860 r.