Diana Palmer, Skrywane tajemnice.

 

Bogaty, przystojny i mający powiązania ze światem przestępczym Michael „Mikey” Fiore przyjeżdża do Jacobsville w Teksasie. Będzie tu ukrywał się aż do czasu rozprawy sądowej. Jako świadek jest bacznie obserwowany i strzeżony. Bardzo rzadko opuszcza wyznaczone miejsce pobytu. Pewnego deszczowego popołudnia spotyka jednak wrażliwą, piękną i ujmującą Bernadette Epperson, asystentkę prawną w biurze Blake’a Kempa. Mikey wstydzi się swojej pierwszej oceny młodej kobiety i postanawia wynagrodzić jej doznaną krzywdę. Wynajmuje pokój w tym samym pensjonacie co Bernie, zaprzyjaźnia się z nią i innymi mieszkankami, ale nie zdradza do końca fragmentów swojego mrocznego życia. Jest jednak świadomy, że fascynuje go niewinna Bernie, którą instynkt podpowiada mu chronić ją przed niebezpieczeństwami. Mimo młodego wieku, Bernie cierpi bowiem na reumatoidalne zapalenie stawów. Złe samopoczucie i bóle nasilają się wraz z gorszą pogodą, toteż czasami musi przy chodzeniu wspierać się laską. Świadoma jest swojej nieporadności i niepełnosprawności oraz tego, że tacy mężczyźni jak Mikey nie są zainteresowani takimi kobietami jak ona. Mimo to, że pochodzą z dwóch różnych światów, zbliżają się do siebie.

Skrywane tajemnice to oczywiście historia miłosna, ale zbudowana na małym wątku kryminalnym. Konwencję właściwie mamy zachowaną: ona- biedna, nie stać ją na leczenie, z wewnętrznymi ranami z przeszłości, nie ma rodziny; on – niezwykle bogaty, nie może opędzić się od wyrafinowanych kobiet, którymi jest znudzony, a w życiu kochał tylko babkę, która nota bene cierpiała na taką samą przypadłość jak Bernie. Bohaterem tej powieści jest członek mafii, który postanawia trochę poprawić swój nadszarpnięty wizerunek. Zarówno Mickey, jak i Bernie skrywają tajemnice. W dodatku znajomość komplikują plotki.

Diana Palmer nie zapomina o wpleceniu w powieść wątków chrześcijańskich: bohaterka nosi imię świętej Bernadetty, jest niewinna i wyznaje zasadę sex po ślubie, w tle brak jest mowy o alkoholu, a o papierosach jest tylko zdawkowo. Pamiętam, że w pierwszych powieściach Palmer wszyscy nieustannie palili i pili alkohole tylko z wyższej półki.

Autorka przypomina historię właściwie każdej znanej postaci tu występującej, o której niegdyś popełniła powieść. Trudno zrozumieć do końca ten zabieg. Wiele też miejsca autorka poświęca analizie choroby Bernie. To kolejna książka o twardym mężczyźnie, chroniącym kobietę, którą kocha. Typowa konwencja Diany Palmer, więc odpoczynek gwarantowany.

 

 

Diana Palmer, Skrywane tajemnice, wydawnictwo HarperCollins Polska, wydanie 2023, tytuł oryg.: Texas Proud (wyd. 2020), tłumaczenie: Janusz Maćczak, cykl: Long, Tall Texans #51, okładka miękka stron 304.

Wystawa w MNK i katalog wystawy - Jan Matejko.

Jane Austen, Emma.

 

Z przyjemnością wróciłam ponownie do Emmy Jane Austen, tym bardziej, że na BBC First przypomniano serial (w rolach głównych: Romola Garai, Jonny Lee Miller). Któż nie zna Emmy Woodhouse, która ma dwadzieścia lat i obecnie samotnie mieszka ze starszym ojcem Henrym w posiadłości położonej w spokojnej wiosce Highbury w hrabstwie Surrey. 

Dziewczyna wychowana była przez zbyt troskliwego ojca i pobłażliwą wobec niej guwernantkę, która wyszła właśnie za mąż. Starsza siostra Emmy wyszła za mąż za brata George’a Knightly’a, sąsiada Emmy. Pan Knightly jest starszy od Emmy o szesnaście lat i zna ją od dziecka. Częsta też odwiedza swoich sąsiadów i prowadzi z nimi konwersację. Zdaje sobie sprawę, że Emma zajmuje w towarzystwie pozycję uprzywilejowaną, jest kapryśna, rozpieszczona, ambitna, manipuluje ludźmi i uwielbia mieszać się w cudze sprawy. Po ślubie swej guwernantki z wdowcem Panem Westonem, zdecydowała zająć się swataniem. Postanawia znaleźć męża dla swojej nowej przyjaciółki, Harriet Smith. Emma nie zauważając pozycji Harriet w towarzystwie, jest przekonana, że dobrym wyborem będzie miejscowy pastor pan Elton. Choć wydaje się, że serce panny Smith jest już zajęte, to za namową Emmy dziewczyna odrzuca oświadczyny farmera Roberta Martina. Wkrótce okazuje się, że krytyczne spojrzenie na sytuację przez Pana Knightly’a było sensowne, a Emma zaczyna dostrzegać wady swoich działań. Tymczasem na scenie pojawia się syn Westona, wychowany przez bogatą ciotkę, Frank Churchill, który jest przystojny i w pewnym stopniu zyskuje uznanie Emmy. Do sióstr Bates przyjeżdża też Jane Fairfax, która jest piękna i wykształcona, ale pozbawiona majątku musi zatrudnić się w przyszłości jako guwernantka.

W tle zaczyna być gęsto od niedopowiedzeń, intryg i tajemnic. Porażki Emmy zaczynają się mnożyć. Dziewczyna chce narzucić otoczeniu swoje racje i koncepcje. Nie bierze pod uwagę położenia i uczuć innych. Właściwie zaślepiają ją pycha i próżność. Filtruje z Frankiem Churchillem nie zauważając jego osobliwej gry. Racjonalne podejście ma Pan Knightly, który w prowadzonych dysputach z Emmą nie boi się jej strofować, pouczać, ganić i przestrzegać. Na szczęście Emma zdaje sobie sprawę ze swojego zaślepienia i wewnętrznych uczuć. 

Jest to powieść uniwersalna, bowiem zawierająca morał, który każdy czytelnik powinien z łatwością odnaleźć. Polecam.

 

Jane Austen, Emma, wydawnictwo MG, wydanie 2023, przekład: Edyta Głód, okładka twarda, stron 544.

Julia Quinn, Wszystko przez pannę Bridgerton.

 

Jest trzech braci Rokesby: Edward, Andrew i George, a jedynie tylko dwóch ich sąsiadka Sybilla (Billie) Bridgerton akceptowała. Najstarszy George, wicehrabia Kennard, wydawał się Billie aroganckim sztywniakiem, który odziedziczyć ma hrabiowski tytuł. Poza tym dziewczyna była pewna, że George za nią nie przepada, wiec przez lata go unikała. Los jednak sprawił, że gdy ratując kota skręciła kostkę i utknęła na jednym z okolicznych, samotnych dachów potrzebując pomocy, na jej ścieżce znalazł się właśnie George. Billie zmuszona była prosić zwaśnionego wroga o pomoc. Wskutek nieprzewidzianych okoliczności również George znalazł się na dachu bez możliwości bezpiecznego jego opuszczenia. Wspólnie spędzony czas i jeden pocałunek zmienia wszystko. Tylko tych dwoje musi oczywiście odkryć dopiero krętą drogę prowadzącą ich do siebie.

Billie Bridgerton to niezwykła dziewczyna jak na XVIII wiek. Ku przerażeniu matki zakłada bryczesy, jeździ po polach, interesuje się gospodarstwem i woli książki powiązane z rolnictwem od poczytnych powieści. Można napisać, że Billie to bohaterka na wskroś nowoczesna, ale zarazem zadziorna i niepozbawiona humoru. Staje się jednak uzupełnieniem rozsądnego i odpowiedzialnego George'a, który musi sprostać oczekiwaniom wypełniając znakomicie rolę spadkobiercy. Warto wspomnieć, że Billie jest starszą siostrą Edmunda, przyszłościowo powieściowego ojca sławnej ósemki, który umrze w 1803 r. 

Autorka zrezygnowała właściwie z namiętnych scen na rzecz pokazania rozwoju realistycznej relacji opartej na szacunku i przyjaźni. Na tych mocnych podwalinach rodzi się oczywiście miłość. Najlepsze części książki opisują wewnętrzne uczucia George’a i Billie, ich rozterki, a także prowadzone rozmowy. Nie ma tu jednak przesłodzonych deklaracji, a dialogi napisane są z charakterem i brzmią niezwykle prawdziwie. Jako prequel powieść stanowi dobry początek otwierający cykl Rodzina Rokesby.

 

 

Julia Quinn, Wszystko przez pannę Bridgeton, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2023, tytuł oryg.: Because Of Miss Bridgerton, przekład: Ewa Morycińska-Dzius, cykl: Rodzina Rokesby, t. 1, okładka miękka, stron 386.

* Książkę czytałam w październiku 2016 r. Nawet o niej pisałam:  Jeden pocałunek

Robyn Carr, Tęcza nad doliną.

 

Powróciłam do urokliwego, małego miasteczka Virgin River. Stało się ono przystanią dla byłego policjanta Mike Velenzuela, który tutaj powraca do zdrowia po utarczkach w L.A. i w końcu postanawia rozpocząć na nowo swoje życie. To tutaj zbliża się bardziej do Brie Sheridan, siostry swojego przyjaciela z Marines, Jacka, która jest prokuratorem w Sacramento. Mike jest zafascynowany Brie, ale zdaje sobie sprawę, że to nie jest czas na rozpoczęcie nowego związku. Miał za sobą już dwa nieudane małżeństwa i nigdy zresztą nie stronił od kobiet. W trzeciej części cyklu to jednak Brie doświadcza traumatycznych przeżyć, które będą miały wpływ na jej życie. Mike nie chce zdradzić się ze swoimi uczuciami, ale postanawia pomóc Brie i przede wszystkim ofiarować jej przyjaźń. Co z tego powstanie? Trzeba przeczytać kolejną część.

Robyn Carr po raz kolejny nie oszczędza swoich bohaterów. Nie ma w tej książce żadnej idylli, więc nie jest to historia łatwa w czytaniu i w odbiorze, zwłaszcza jak ktoś ma bogatą wyobraźnię. Czytelnik ma do czynienia z opisami właściwie zaczerpniętymi z życia. Brie tak jak Mike są po nieudanych związkach, poranieni zarówno psychicznie jak i fizycznie. Oboje są też uparci i potrafią wytyczyć sobie cele, do których dążą. Kobieta jest twarda, silna i odważna, ale nie może do końca uciec przed obudzonymi wewnętrznymi lękami. Mike zrobi wszystko, by pomóc Brie uwolnić się od bolesnych wspomnień, choć w kontaktach z nią jest bardzo ostrożny. Przez miesiące buduje przyjaźń opartą na całkowitym zaufaniu. Robyn Carr pokazała na czym właściwie polega prawdziwe uczucie wobec drugiej osoby, gdzie nie ma nawet mowy o jakichkolwiek elementach związanych z seksem. Rezultatem tego jest przejmujący i piękny romans.

Oczywiście oprócz Brie i Mike’a, poznajemy dalsze perypetie poznanych wcześniej bohaterów: Mel i Jacka, Paige i Proboszcza, którzy zmagają się w własnymi wyzwaniami. Poza tym mowa jest o innych mieszkańcach Virgin River, więc czytelnik uczestniczy w toczącym się opisanym trybie życia. Mamy emerytowanego generała (Walt Booth) z dwójką dzieci: synem (Tommy Booth), który po maturze wybiera się do West Point i ciężarną córką, której mąż (Matt), kolega mieszkających tu w większości byłych komandosów/policjantów/żołnierzy, jest na misji na Bliskim Wschodzie. Autorka porusza tematy ważne: rozboje, alkohol, gwałty i narkotyki. Elementy te mają wpływ nie tylko na dorosłych, ale także na młodzież.

Lubię książki z tej serii i mam nadzieję, że zostaną wydane wszystkie. Serialu nie oglądałam, nie ma porównania.

Robyn Carr, Tęcza nad doliną, wydawnictwo HarperCollins Polska, wydanie 2023, tytuł oryg.: Whispering Rock, tłumaczenie: Klaryssa Słowiczanka, cykl: Virgin River, t. 3, oprawa miękka, stron 368.

 

https://www.robyncarr.com/book/whispering-rock/

Rafał Witek, Pierwszaki z kosmosu. Zielona szkoła.

 

Bohaterką książki jest Pola i jej koleżanka oraz koledzy z klasy. Wśród znajomych Poli jest też dwójka ufoludków, przybyszów z innej planety – Titi i Toto. Minęło pół roku nauki w pierwszej klasie. Przed pierwszakami poważna klasowa wyprawa i wizja trzech dni - oczywiście pełnych przygód - spędzonych na Kaszubach.

Książeczka wspaniale zilustrowana przez Anetę Krellę -Moch, opowiada zabawne i mądre historyjki z życia dzieci, które rozpoczęły naukę w szkole podstawowej, a teraz wyjechały na zieloną szkołę. Przed nimi nowe wyzwania i nowe doświadczenia. Uczestnicy zielonej szkoły przeżyją wiele przygód, dowiedzą się wiele ciekawostek o terenie, na którym przebywają i zdobędą wiedzę ze świata przyrody.

Autor porusza takie sprawy jak  pierwsza pomoc, jak się nie zgubić, jak przechytrzyć strach, jest mowa o tolerancji wobec drugiego człowieka. Książka uświadamia dzieciom, że mimo, że chodzą do jednej klasy, mogą się tak naprawdę nie znać.

To wartościowa i bardzo ciekawa propozycja czytelnicza dla dzieci rozpoczynających szkołę. Warto poznać również pierwszą cześć „Pierwszaków z kosmosu”.

 

kategoria wiekowa: 6-12 lat

Rafał Witek, Pierwszaki z kosmosu. Zielona szkoła, wydawnictwo Bis, wydanie 2023, ilustracje: Aneta Krella – Moch, oprawa twarda, stron 92.

Charlotte Mary Yonge, Dziedzic z Radclyffe.

 

Charlotte Mary Yonge (1823-1901) to angielska powieściopisarka, która właściwie poświęciła swój talent służbie Kościołowi. Jej książki wpłynęły na rozpropagowanie poglądów Ruchu Oksfordzkiego (ang. Oxford Movement), który dążył do powrotu Kościoła anglikańskiego do ideałów Kościoła z końca XVII wieku. Dziedzic Redclyffe opublikowany w 1853 r. był pierwszym jej powieściowym sukcesem, bowiem książka szybko zyskała popularność i rzesze zwolenników.

Powieść opowiada historię młodego Waltera Morville’a spadkobiercy majątku Redclyffe i tytułu baroneta oraz jego kuzyna Filipa Morville’a, zarozumiałego hipokryty, który cieszy się nieuzasadnioną pozytywną reputacją. Mamy też główne postacie kobiece, siostry: Amabel i Laurę, córki opiekuna Waltera. Kiedy Walter zbiera pieniądze, aby potajemnie spłacić długi swojego wujka, Filip rozpowszechnia plotkę, że jego kuzyn jest lekkomyślnym hazardzistą. W rezultacie nie dochodzi do małżeństwa Waltera z ukochaną i łagodną Amy. Mimo to młodzieniec nie poddaje się, w dodatku odnajduje w sobie siłę i spokój, które czerpie z wiary. Dąży uparcie do wyznaczonego celu, aby oczyścić swoje imię i poślubić ukochaną kobietę. Oprócz Waltera i Amy, pojawia się też drugi romantyczny, trzymany jednak w tajemnicy, związek. Czy jednak powieść ta kończy się mimo wszystko szczęśliwie?

 

Młody baronet pozbawiony jest wykształcenia i charakteryzuje się wybuchami porywczości, niecierpliwości i gorącego temperamentu. Walter potrafi jednak nad sobą pracować, aby po latach stać się doskonałym. Z drugiej strony Filip stopniowo prezentuje się jako arogancki oszust, zazdrosny o tytuł i majątek kuzyna, w dodatku zgorzkniały w wyniku braku pieniędzy i dalszych perspektyw. Bohater powieści - Walter - uczynił tu dobroć atrakcyjną i romantyczną. Fabuła skupia się na duchowej walce Waltera o pokonanie ciemniejszej strony jego natury. Walter i Filip to dwie przeciwstawne osobowości. Walter potrafi wybaczyć kuzynowi, w razie potrzeby troszczyć się o jego zdrowie i dobro, płacąc przy tym wysoką cenę. Ważna tu jest rycerskość, romantyczna natura, cnota, poświęcenie i pobożność. Walter staje się więc wzorem szlachetnych cnót. Z kolei Filipa czeka wewnętrzna przemiana.

Historia jest interesująca i przekonywująca, ale też pełna moralizatorstwa. Nacisk jest położony na relacje i powiązania rodzinne czyli uniwersalne wartości. Mniej ważna jest tu dynamika akcji. Z powieści można sobie wypisać wiele wzniosłych cytatów. Moim zdaniem, mimo upływu czasu, nie traci na swoim przekazie. Warto więc przeczytać, tym bardziej, że powieścią zachwycali się pisarze działający w XIX wieku.

 

Charlotte Mary Yonge, Dziedzic z Radclyffe, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tytuł oryg.: The Heir of Redclyffe, tłumaczenie: Maria J., oprawa usztywniana, stron 464. 

 

Olivier Goldsmith, Pleban z Wakefieldu.

 

Pleban z Wakefieldu to powieść irlandzkiego pisarza Olivera Goldsmitha (1728–1774) napisana w latach 1761-1762 i opublikowana w 1766 r. Warto od razu zaznaczyć, że była to jedna z najpopularniejszych i najczęściej czytanych powieści XVIII w. wśród mieszkańców epoki wiktoriańskiej .

Zamożny pastor dr Karol Primrose (uroczo - Pierwiosnek) wiedzie idylliczne życie w wiejskiej parafii wraz z żoną, synem Jerzym, córkami Oliwią i Zofią oraz trójką innych dzieci. Jednak w dniu ślubu Jerzego z bogatą Arabelą Wilmot, wikariusz traci wszystkie swoje pieniądze z powodu pewnego bankructwa. Ślub zostaje więc odwołany przez roztropnego ojca Arabeli. Jerzy, który kształcił się w Oksfordzie i jest wystarczająco dorosły, zostaje wysłany do miasta. Reszta rodziny przenosi się do nowej, skromniejszej parafii leżącej na ziemi Squire Thornhill. Rodzina dość szybko dowiaduje się o wątpliwej reputacji nowego gospodarza, ale jednocześnie słyszy pochwały o dobroci kolejnego wywodzącego się z tej rodziny – sir Williama Thornhilla. Tymczasem biedny i ekscentryczny pan Burchell, którego spotykają w gospodzie, ratuje Zofię przed utonięciem. Zaczyna darzyć młodą kobietę uczuciem ku wątpliwościom ambitnej i próżnej jej matki. Z kolei Oliwia będzie pod urokiem niegodziwego Thornhill, co praktycznie doprowadzić może do jej zguby. Potem następuje seria przerażających zdarzeń: więzienie, pożar, porwanie, utrata dobytku, pojedynek. Wszystko jednak dobrze się skończy, dzięki temu, że na scenie znów pojawi się Pan Burchell.

Po przeczytaniu książki wiedziałam już dlaczego tak bardzo cieszyła się powodzeniem w erze wiktoriańskiej. Fabuła jest na przemian komiczna, absurdalna i sentymentalna. Zawiera opisy życia domowego i relacji panujących w kochającej się rodzinie. Pleban, który jest narratorem opowieści, to człowiek o łagodnym, wyrozumiałym charakterze, pełen dobroci, kochający mąż i ojciec sześciorga dzieci. Momentami jest uparty, ale chce żyć zgodnie z zasadami religijnymi. Rozpoczyna swoją opowieść, opisując czytelnikowi przyjemności życia na wsi, cechach jego rodziny i jego poglądach na temat monogamii. Oliwia i Zofia odzwierciedlają dobroduszną naturę ojca.

Niemało jest wtrąceń różnych gatunków literackich, takich jak wiersze, historie czy kazania, które poszerzają ograniczone spojrzenie pierwszoosobowego narratora i pełnią rolę baśni dydaktycznych. Powieść Goldsmitha jest wspominana m.in.: w Middlemarch George'a Eliota, Emmie Jane Austen, Opowieści o dwóch miastach Charlesa Dickensa, Frankenstein Mary Shelley, Profesor i Villette Charlotte Brontë, Małych kobietkach Louisy May Alcott oraz Cierpieniach młodego Wertera Johanna Wolfganga von Goethego. Warto znać klasykę.

 

Olivier Goldsmith, Pleban z Wakefieldu, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tytuł oryg.: The Vicar of Wakefield, tłumaczenie: Hajota, oprawa twarda,  stron 224.

Lucy Maud Montgomery, Wymarzony dom Anne.

 

Nie myślałam, że będę wyczekiwać z niecierpliwością kolejnych tomów w cyklu tłumaczonych przez Panią Annę Bańkowską. Postacie znane, kochane od wielu lat, nabrały jeszcze bardziej bowiem światłości, żywotności i przede wszystkim stały się bliższe. Tłumaczka posiada cenną umiejętność przekazywania właściwych dla Autorki emocji i intencji.

Wymarzony dom Anne to powieść opowiadająca o pierwszych latach życia szczęśliwych małżonków. Po raz pierwszy opublikowana została w 1917 r. Anne w tej powieści liczy 25-27 lat. Fabuła rozpoczyna się ślubem Anne i Gilberta. Młodzi zaczynają mieszkać w urokliwym miejscu nad zatoką Four Winds niedaleko wioski Glen St. Mary. Gilbert po wuju przejmuje praktykę lekarską. Z domu, w którym mieszkają widać światło latarni. W latarni zaś mieszka latarnik – kapitan Jim, który prowadzi zapiski dotyczące historii okolicznych miejsc i związanych z nim ludzi. Anne zaprzyjaźnia się z Leslie Moore, młodą kobietą mieszkającą w sąsiedztwie, która opiekuje się ciężko chorym mężem. Leslie jest niezwykle piękna, cicha, inteligentna, dotknięta doświadczeniami zachowuje jednak wobec Anne dystans. Wydana w młodym wieku za mąż, nigdy nie miała możliwości się dalej uczyć. W dodatku w jej życiu pojawia się Owen Ford, a znajomość z nim jeszcze bardziej pogłębia jej poczucie nieszczęścia. Interesującą postacią jest Cornelia Bryant, niezamężna kobieta po czterdziestce, która mieszka samotnie w szmaragdowo zielonym domu i gardzi mężczyznami.

Anne i Gilbert przeżywają radości i smutki. Niektóre z tych ostatnich na trwale pozostaną w pamięci. Mimo to Anne, doświadczona wewnętrznie, nadal potrafi pielęgnować w sobie magię i sugestywnie i poetycko postrzegać otoczenie. Autorka pokazuje w tej powieści, że nawet życie Anne nie jest idealne i składa się zarówno z chwil radosnych, jak i smutnych. Przez owe elementy powieść wydaje się niezwykle realistyczna. Bardzo polecam.

 

 

Lucy Maud Montgomery, Wymarzony dom Anne, wydawnictwo Marginesy, wydanie 2023, tytuł oryg.: Anne's House Of Dreams, tłumaczenie: Anna Bańkowska, t. 5 w cyklu, okładka twarda, stron 328.

Wendy Holden, Wallis Simpson. Księżna.

 

Księżna to powieść z gatunku fikcji historycznych, napisana przez Wendy Holden, brytyjską pisarkę mieszkającą na północy Anglii. Tym razem bohaterką jest Amerykanka Wallis Simpson (1896-1986), dwukrotna rozwódka, która była kochanką księcia Walii, a potem króla Edwarda VIII, a następnie po jego abdykacji została jego żoną w 1937 r. 

Akcja książki rozgrywa się w dwóch różnych okresach. Częściowo historia jest opowiedziana z punktu widzenia księżnej Windsoru (oficjalnie tytuł nigdy nie był jej nadany), kiedy wiezie do Londynu w 1972 r. ciało zmarłego księcia Windsoru. Warto wspomnieć od razu, że po śmierci Edwarda odziedziczyła po nim cały jego majątek o wartości ok. 3 mln funtów. Większość opowieści cechuje jednak narracja księżnej począwszy od roku 1928, kiedy z drugim mężem Ernestem przeprowadza się do Londynu. Jej życie jest dalekie jednak od poczucia szczęścia. Wallis czuje rozgoryczenie, okrutnie się nudzi, czytuje plotkarskie magazyny, narzeka na męża i desperacko próbuje znaleźć drogę do wyższej klasy społecznej. Luksus, władza, ekstrawagancja i bogactwo robią ogromne wrażenie na Wallis.

Wszystko ulega jednak zmianie, gdy Edward, znany rodzinie i przyjaciołom jako Dawid, spotyka Wallis na przyjęciu i obydwoje szybko znajdują nić porozumienia. Związek przyspiesza, gdy aktualna wówczas partnerka Dawida, Thelma Furness, zostaje wezwana przez rodzinę do powrotu. Przed wyjazdem Thelma prosi Wallis, aby dotrzymała towarzystwa łatwo rozpraszającemu się Dawidowi, aby ten nie wpadł w ramiona innej kobiety. Ironia losu, prawda? Oczywiście w  miarę upływu czasu przyjaźń przeradza się w miłość. Wallis wie, że zabawa nie może trwać wiecznie. Książę będzie musiał się przecież ożenić, a ona wróci do Ernesta. Nagła śmierć Jerzego V prowadzi nieuchronnie do nowej koronacji – Dawid to już Edward VIII. Ku jej zdumieniu i zaskoczeniu król postanawia, że nigdy się z nią nie rozstanie. Wówczas miłosna bajka zmienia się w koszmar, bowiem  rodzina królewska widzi w niej wroga, a Ernest stawia ultimatum.

W historii utarło się, że Wallis Simpson była ambitna, próżna i bezwzględna w dążeniu do celu. Holden uświadamia czytelnikowi, że być może rzeczywiście tak było, ale pokazuje też, że życie księżnej wcale nie należało do łatwych. W przeszłości popełniała błędy, które trudno było naprawić zwłaszcza w obserwującej ją opinii publicznej. Autorka wskazuje na elementy wpływające na ów dyskomfort funkcjonowania, co wpływa na emocjonalne podejście do powieści odbiorcy. Czytelnik odczuwa względem księżnej współczucie. Autorka starała się, aby czytający polubił bohaterkę, ale Wallis nie zachowywała się wcale przyjaźnie. Została tu otoczona postaciami kobiecymi, które były momentami odrażające, głupie, snobistyczne i żądne pieniędzy. Holden wnikając w umysł Wallis Simpson pozwala się jej bronić przed tym, co zostało zapisane na kartach historii. Moim zdaniem Wallis Simpson była oportunistką i godne jest uwagi pytanie, czy kiedykolwiek naprawdę kochała Edwarda, czy chodziło tylko o jej egoizm.

Powieść napisana z opisową i barwną narracją, choć momentami z melodramatycznymi dialogami. Autorka zwraca uwagę bowiem na ówczesne stroje, biżuterię, wystrój domów i charakteryzuje życie uprzywilejowanej warstwy angielskiego społeczeństwa. To ciekawa historia i dobrze napisana, ale pamiętać trzeba, że mimo, że autorka trzyma się faktów historycznych, to powieść jest nadal fikcją historyczną. Polecam wszystkim, którzy lubią beletrystykę biograficzną i książki związane z brytyjską rodziną królewską.

 

 

Wendy Holden, Wallis Simpson. Księżna, wydawnictwo HarperCollins Polska, wydanie 2023, tytuł oryg.: The Duchess, tłumaczenie, cykl: Royal Outsiders #2, okładka miękka, stron 480.

Danielle Walker, Jedzenie mnie uzdrowiło.

 

Danielle Walker to autorka wielu książek kucharskich, które cieszą się wielkim powodzeniem. Prowadzi również bloga i Instagram. Napisała też wspomnienia, w których opowiedziała swoją historię związaną z chorobą i wprowadzeniem zmian żywieniowych.

W książce tej mowa jest o chorobach autoimmunologicznych. Wśród nich wymienić można: Hashimoto, cukrzycę typu 1., stwardnienie rozsiane (SM), toczeń, chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit, łuszczycę. Choroby łączy przewlekły stan zapalny wywołany przez wadliwie działające komórki układu odpornościowego. Dlatego nazywane są chorobami autoagresywnymi. Przyczyn ich powstawania może być wiele. Schorzenia mogą być dziedziczone, ale często aktywują je dopiero przebyte zakażenia wirusowe czy bakteryjne, silny stres, palenie papierosów, oparta na wysoko przetworzonych produktach dieta lub niedobory witamin (np. D). Choroby autoimmunologiczne są trudne do zdiagnozowania i trudne do leczenia. Potrzeba czasu, aby uzyskać jednoznaczną diagnozę. Wówczas też istnieje problem ze znalezieniem odpowiedniej drogi leczenia. Danielle Walker doskonale to wyjaśnia w swoich wspomnieniach. 

U autorki zdiagnozowano w wieku dwudziestu dwóch lat ekstremalną postać wrzodziejącego zapalenia jelita grubego -  fachowo UC - colitis ulcerosa), co w jej przypadku prowadziło jeszcze do zaburzeń wchłaniania, niedożywienia i anemii. W ciągu pierwszych lat od diagnozy była wielokrotnie w szpitalu, przeszła transfuzje krwi, dożylne podawanie żelaza, gwałtownie traciła wagę, co z kolei prowadziło do artretyzmu, utraty energii, gwałtownego bicia serca i innych problemów. Autorka zrobiła rozeznanie i dowiedziała się o specjalnych dietach, które pomogły niektórym ludziom złagodzić objawy chorób. Między innymi usunęła ze swojej diety pieczywo, mleko, masło, cukier, białe ziemniaki i inne warzywa korzeniowe (ale np. marchewkę mogła jeść), aby zobaczyć, jak zareaguje jej organizm. Postanowiła też napisać własne przepisy. Autorka opowiada o tym, jak jej choroba wpłynęła na jej rodzicielstwo, pracę, związki ze znajomymi i małżeństwo. Wskazuje, że lekarstwa są drogie, mają działania uboczne, a leczenie i pobyty w szpitalach bywają przytłaczające dla osoby chorej i bliskich. Autorka otwarcie pisze o radościach i smutkach życia, które stają się bardzo poruszające dla czytającego. Mowa jest o miłości i głębokiej wierze w Boga.

Podobała mi się lektura książka którą warto polecać osobom zmagającym się z przewlekłymi chorobami. Polecam także każdemu, kto chce prowadzić zdrowszy tryb życia lub po prostu jest ciekawy, w jaki sposób dobór żywności może wpłynąć na życie. Niektóre partie książki przekazane są w formie dialogów, co wpływa na odbiór lektury. Książka okazała się interesująca i wciągająca. Dzięki bowiem książce zaczęłam zastanawiać się, w jaki sposób jedzenie, odżywianie może wpływać na chroniczne problemy zdrowotne. Na końcu pozycji dodane są autorskie wskazówki żywieniowe i na co zwracać uwagę.

 

Danielle Walker, Jedzenie mnie uzdrowiło, wydawnictwo AA, wydanie 2023, tytuł oryg.: Food Saved Me: My Journey of Finding Health and Hope through the Power of Food, tłumaczenie Małgorzata Bartnowska, okładka miękka, stron 320.

https://daniellewalker.com/

Waldemar Łazuga, Uwikłani w przeszłość.

 

„Uwikłani w przeszłość” to kontynuacja pozycji „Kalkulować… Polacy na szczytach c.k monarchii”. Formalnie zamknięta jest w ramach dat granicznych 1918 i 1985. Pierwsza data związana jest z rozpadem monarchii austro-węgierskiej, a druga - ze śmiercią Alicji Ankarcrona Badeni Habsburg. Pierwsza część kończy się w 1918 r., a druga w tym momencie zaczyna.

Autor przedstawia jak nasi przodkowie, budowniczowie niepodległego państwa polskiego, byli uwikłani w przeszłość. Pokazuje jak rozprawiano się z epoką Franciszka Józefa I. Jeszcze w II Rzeczypospolitej na południu i południowych wschodzie, portrety cesarza wisiały w witrynach niektórych sklepów i w mieszkaniach prywatnych. Piąte pokolenie urodzone w niewoli było mniej zżyte z I Rzeczypospolita niż pierwsze. Ludzie zabiegali codziennie o pracę i pożywienie. Jeżeli ktoś zajmował stanowisko urzędnicze, troszczył się o swoje awanse. Na ziemiach zaboru austriackiego istniała powszechna korupcja i protekcja, co nie było odnotowywane w zaborze pruskim. Przez wiele lat z nostalgią i sentymentalizmem wspominano czasy Franciszka Józefa I. Z drugiej strony istnieli też ludzie wychowani w duchu patriotycznym, którzy przekonywali, że sprawa narodowa wymaga cierpień, biedy i osobistych poświęceń. Autor kreśli konflikt poglądów między Józefem Piłsudskim, a Romanem Dmowskim, dla którego I Rzeczpospolita nie była punktem odniesienia i którego zdaniem monarchia habsburska powinna być zniszczona. Autor wraca do wydarzeń 1914 r., powstania legionów, kryzysie przysięgowym i niepewnej radości roku 1918. Charakteryzuje zawirowania gospodarcze i polityczne.

Właściwie w pierwszej części dominuje polityka, w drugiej mamy do czynienia raczej z biografiami. Na kartach książki spotkać można znane i mniej znane nazwiska: Michała Bobrzyńskiego, Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Leona Bilińskiego, Wincentego Witosa, Agenora Marię Gołuchowskiego, Leona hr. Pinińskiego, Ludwika Ćwiklińskiego, Stanisława Starzewskiego, Alicję Ludwikową Badeniową, późniejszą Karolową Habsburg.

Książka składa się z rozdziałów, a te z kolei z podrozdziałów. Oparta jest na dokumentach z epoki takich jak: wspomnienia, diariusze, korespondencje, zapiski, pamiętniki, czasopisma oraz relacjach ustnych, bowiem autor przeprowadził w toku badań liczne rozmowy. Mamy tu też odwołania do książek i artykułów z epoki lub też współczesnych nam opracowań. W pozycji można znaleźć zbiór archiwalnych fotografii oraz  wybór bibliografii, spis ilustracji, indeks osób. Podobnie jak pierwszą cześć, tak i drugą czyta się z przyjemnością.

 

 

Waldemar Łazuga, "Uwikłani w przeszłość", wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2023, okładka twarda, stron 500.

Krzysztof Masłoń, Klątwa sprzeczności. Sylwetki dwudziestowiecznych pisarzy.

Klątwa sprzeczności to książka odważna, demaskująca obłudę pisarzy, którym przyszło żyć w XX wieku. To trzeci tom w cyklu, po książkach Od glorii do infamii (2015) i W pisarskim czyśćcu (2017). Tych nie czytałam. Teksty zamieszczone w pozycji pierwotnie były opublikowane w miesięczniku „Historia do rzeczy”. Warto od razu wspomnieć, że autor planuje już wydanie czwartego tomu mającego za zadanie dopełnić trzy pozostałe.  Eseje dotyczą losów pisarzy, które były zdeterminowane przez dwa totalitaryzmy: nazistowski i komunistyczny. W wyniku wojny powstał też kolejny podział na literaturę powstałą w kraju i na emigracji. Życie i twórczość zależna była od sytuacji politycznej. Niektórzy z pisarzy dostawali nagrody, byli gloryfikowani  i doceniani, zaś inni skazywani byli przez sądy i na publiczne zapomnienie.

Autor demaskuje przemilczane sprawy i półprawdę o trzydziestu trzech literackich twórcach.  Zdradza skandale, porusza kwestie drażliwe, zdrady i niepopularne momenty związane z twórczością pisarzy. Zwraca uwagę, że przez wiele lat poloniści wmawiali młodzieży, że należy zachwycać się Ferdydurke Gombrowicza. Obnaża ich dwulicowość, zapatrywania polityczne rejestrowane w prywatnych rozmowach z przyjaciółmi i znajomymi, jad i pozerstwo dotyczące zarówno życia jak i twórczości. Niektórzy, jak Andrzej Brycht,  lgnęli do władzy, która hojnie ich nagradzała. Byli i tacy twórcy, którzy w ogóle nie cieszyli się popularnością za życia. Nikt nie czytał Anny Kowalskiej, której twórczość wypłynęła na podstawie dwudziestodwuletniego związku z Marią Dąbrowską. Pisarzami socjalistycznymi byli  uczestnicy powstania warszawskiego, a potem ‘budowniczowie socjalizmu’ Bohdan Czeszko i Stanisław Ryszard Dobrowolski (autor piosenek patriotycznych np.: Warszawskie dzieci). Autorem znanym w bardzo wąskim gronie był Bogdan Madej, bezlitosny kronikarz peerelowskich realiów. Nagrody otrzymywał Wilhelm Mach, który kochał się w Marku Hłasce. Prozaikiem wyrozumiałym dla ludzkich słabości, pełnym życzliwości i dobroci był Gustaw Marcinek. Autor przytacza też niezwykłe losy Igora Newerly’ego. Podkreśla swoje uznanie dla Konopielki Edwarda Redlińskiego oraz swoją rezerwę wobec niego po wydaniu Kfrotoku. Docenia też książki Kazimierza Orłosia. Mowa jest też m.in.: o córce sławnego ojca Marii Iwaszkiewicz, Kornelu Makuszyńskim, Jerzym Zawieyskim, Marii Kuncewiczowej, Stanisławie Lemie, Sławomirze Mrożku, Zofii Kossak-Szczuckiej.

W esejach Krzysztof Masłoń określa swoje zdanie na temat życia i twórczości pisarzy. Autor zauważa, że często oni szli na ustępstwa i współpracowali z władzą, wychodzili poza ramy wyznaczone przez zasady etyki, konfabulowali, wykazywali się brakiem empatii, egoistycznie zajmowali się jedynie promowaniem własnej osoby, w zawieranych małżeństwach tuszowali swoje odmienne skłonności seksualne. Jedynie niektórzy z nich potrafili pozostać wierni swoim ideałom, ale w zamian ich twórczość była cenzurowana w kraju lub wydawana jedynie poza granicami komunistycznej Polski. Książkę można czytać w całości lub rozdziałami. Znaleźć tu można wnikliwą ocenę i analizę, dopatrzeć erudycji autora, zauważyć świadome operowanie dowcipem, ironią i sarkazmem. Polecam.

 

 

Krzysztof Masłoń, Klątwa sprzeczności. Sylwetki dwudziestowiecznych pisarzy, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2023, oprawa twarda, stron 350.

 

 

 

Jane Austen, Mansfield Park.

 

Z przyjemnością ponownie przeczytałam powieść Jane Austen Mansfield Park. Lubię też adaptacje filmowe tej książki, która po raz pierwszy została wydana w 1814 r. Losy Fanny Price wzbudzają współczucie. Jej matka Frances, przed laty nie słuchając rad bliskich, wyszła za mąż z miłości za porucznika marynarki, który nie miał żadnych koneksji, więc nie mógł też awansować. Skutek tego był opłakany. Rodzina nie zaakceptowała mezaliansu,  mąż ciągle nie miał pracy i nadużywał alkoholu, na świecie pojawiały się kolejne dzieci. Matka Fanny postanowiła więc odnowić stosunki z siostrami. Jedna z nich to zamożna baronowa Pani Bertram, która zabiera najstarszą córkę Price'ów na wychowanie. Druga z sióstr matki Fanny, Pani Norris, to wdowa po pastorze, obecnie zarządza domem Bertramów. Fanny jest skromna, cicha, zawsze pomocna, ale nie jest na równi traktowana z córkami Bertramów: Julią i Marią. Fanny zaprzyjaźnia się za to z jednym synów (swoim bratem ciotecznym) – Edmundem, który pragnie zostać w przyszłości pastorem. Posiadłość ma odziedziczyć najstarszy syn – Tom, który żyje rozrzutnie i ciągle się bawi. Ojciec postanawia więc zabrać go na Antiguę leżącą na Morzu Karaibskim. Tymczasem w okolicy pojawia się czarujące rodzeństwo - Mary i Henry Crawfordowie. Edmund traci głowę dla uwodzicielskiej panny Crawford, a zaręczona z panem Rushworthem Maria Bertram, poczuje namiętność do pana Crawforda.

 

Fanny mimo tego, że jest cicha, pasywna i nigdy nie chce nikomu przeszkadzać, ma jednak inne zdanie na temat Crawfordów. Zupełnie nie podoba się jej nowe towarzystwo, tym bardziej, że Edmund przestaje mieć dla niej czas. Ciotka, pani Norris, ciągle podkreśla, gdzie jest miejsce Fanny. Niemal do końca powieści Fanny jest traktowana zarówno jako członek rodziny, jak i służąca. Bertramowie uznają ją co prawda za swoją siostrzenicę i kuzynkę, ale jej status jest zawsze nieco niższy. Z drugiej strony warto zauważyć, że dziewczyna na zawsze traci bliską relację z członkami własnej rodziny. Fanny jest wzywana do załatwiania spraw na posyłki, przekazywania wiadomości i zapewniania towarzystwa Lady Bertram. Wskutek nieobecności surowego pana domu, młodzi szukają przyjemności i rozrywek. Liczy się nie dobro drugiej osoby, ale zaspokojenie swoich egoistycznych pragnień. 

Wydaje się, że Mansfield Park jest najbardziej moralizatorską, a zarazem uniwersalną, powieścią Jane Austen. Autorka zwraca uwagę na zachowania młodych ludzi, którzy za nic mają wartości i tradycje. Liczy się próżność, zabawa i własna przyjemność. Zauważyć można, że nikt z rodzeństwa nie martwi się o bezpieczeństwo ojca. Po jego wyjeździe wszyscy zaczynają „oddychać”. Pani domu nie ma tu nic do powiedzenia. Miejsce kobiety jest wyraźnie zaznaczone, a Jane Austen pokazuje, że świat postrzegany tylko w wymiarze patriarchalnym nie jest dobrym wyborem. Podkreśla też, że warto szukać drugiej połówki, budować związek oparty na przyjaźni, zaufaniu i wzajemnym szacunku. Z drugiej strony oburzać może fakt związany z istnieniem związków między kuzynostwem pierwszego stopnia. Małżeństwa tego typu były wówczas na porządku dziennym. Autorka oprócz obyczajowości porusza kwestie związane z kolonializmem. Warto powracać do książek Jane Austen.

 

 

Jane Austen, Mansfield Park, wydawnictwo Mg, wydanie 2023, tłumaczenie: Anna Przedpełska-Trzeciakowska, oprawa twarda, stron 488.

Julia Quinn, Shonda Rhimes, Królowa Charlotta. Opowieść ze świata Bridgertonów.

 

Książka, którą Julia Quinn napisała wspólnie z Shondą Rhimes traktowana jest jako prequel do cyklu o Bridgertonach. Ponoć jak ktoś widział serial Netflixa, to nie musi czytać tej książki. Dokładność i szczegółowość jest zapewniona, a książka miałaby stanowić po prostu transkrypcję filmu. Nie mam odniesień, bo serialu nie widziałam, a książkę przeczytałam. Jeśli chodzi o postać Charlotty to autorki odwołały się do hipotez związanych z jej pochodzeniem.

Jak czytamy we wstępie to oczywiście fikcja historyczna stworzona na kanwie historii. Fabuła odnosi się do wczesnych lat małżeństwa Charlotty i Jerzego (właściwie George'a). Jak wiadomo, nie może być w tej książce żadnego HEA, chociaż powieść ma oczywiście optymistyczne zakończenie podkreślające wartość przeżytego razem życia, narodzenie dzieci i zapewnienie dziedzica na tronie. Ostatecznie przecież czwarty syn Jerzego i Charlotty, książę Edward, miał następcę tronu: księżniczkę 'Alexandrinę Victorię', która później była znana jako królowa Wiktoria.

To historia Zofii Charlotty Mecklenburg-Strelitz (1744-1818), córki księcia Karola Ludwika Fryderyka z Meklemburgii-Strelitz i księżnej Elżbiety Albertyny z Saksonii-Hildburghausen oraz George’a Williama Fredericka (1738-1820) najstarszego syna Fredericka, księcia Walii i Augusty z Saxe-Gotha. Jego dziadkiem był król Jerzy II. Wskutek niespodziewanej śmierci ojca księcia Fredericka w 1751 r. w wieku 44 lat, George został spadkobiercą i objął władzę po śmierci dziadka w 1770 r. Charlotta była niemiecką księżniczką, która przybyła do Londynu wraz z bratem i angielską eskortą 8 września 1761 r. i jeszcze tego samego dnia poślubiła nieznanego jej zupełnie mężczyznę. Jedną z druhen była Sarah Lennox, była sympatia pana młodego. Koronacja Jerzego i Charlotty na króla i królową Wielkiej Brytanii i Irlandii odbyła się 22 września 1761 r. Pomimo, że król wcześniej związany był z wieloma kobietami, małżeństwo uważano za szczęśliwe. W chwili ślubu George miał 22 lata, a Charlotta 17 lat. W ciągu 57 lat małżeństwa rodzina królewska powitała 15 dzieci, z których 13 dożyło dorosłości. Około 1762 r. para królewska przeniosła się do nowej kupionej posiadłości – pałacu Buckingham.

Związek z Jerzym III był obarczony chorobą króla. Pierwsza hipoteza mówi o porfirii. Choroba w zaawansowanej fazie prowadzi bowiem do intensywnych bólów brzucha, skurczów oraz drgawek przypominających takie występujące w epilepsji. Niektórzy historycy uważają, że mógł mieć chorobę afektywną dwubiegunową. Właściwie nie ma możliwości potwierdzenia tych diagnoz do końca. Po wystąpieniu silniejszych u króla objawów choroby trafił on pod opiekę żony. Charlotta nie mogła go często odwiedzać ze względu na jego gwałtowne zachowanie. Pomimo tego królowa wspierała męża w chorobie. W 1810 r. Jerzy III utracił zdolność do rządzenia, a w 1811 r. jego najstarszy syn Jerzy August Fryderyk (1862-1830) został księciem regentem. Charlotta była prawną opiekunką Jerzego III od 1811 aż do swojej śmierci. Choroba męża doprowadziła królową do depresji. Królowa zmarła w wieku 74 lat w Dutch House (obecnie Kew Palace) 17 listopada 1818 r. i  została pochowana w kaplicy św. Jerzego w zamku Windsor. Jerzy III zmarł 29 stycznia 1820 r. w wieku 81 lat. Królem został jego najstarszy syn obejmując władzę jako Jerzy IV.

Faktem jest, że miłość między Charlottą a Jerzym III rzeczywiście istniała, co udokumentowane jest w zachowanych listach. Charlotta darzyła też męża szacunkiem i przyjaźnią. Była kobietą o silnym poczuciu obowiązku, zasadach moralnych i wierze. Powieść - mimo przedstawionych wyżej faktów historycznych - należy jednak traktować jak fikcję będącą wynikiem wyobraźni autorek (alkowa, rozmowy, myśli wewnętrzne).  Fabuła jest oczywiście dobrze skonstruowana, tekst wzbudza emocje i czyta się z przyjemnością. Momentami historia jest zabawna, ale wydaje mi się, że nieco uwspółcześniona oraz brak tu jednak pewnego rodzaju polotu i kreatywności. Cechy te widoczne dla mnie były w pozostałych powieściach Julii Quinn.

 

Julia Quinn, Shonda Rhimes, Królowa Charlotta. Opowieść ze świata Bridgertonów, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2023, tytuł oryg.: Queen Charlotte, Bridgertonowie. Prequel, tłumaczenie: Ewa Horodyska, oprawa miękka, stron 460.

 

Źródła:

https://www.rct.uk/collection/georgian-papers-programme/queen-charlotte

https://www.royal.uk/encyclopedia/queen-charlotte-19-may-1744-17-november-1818

https://www.townandcountrymag.com/society/tradition/a43533175/queen-charlotte-king-george-family-tree/

https://www.hrp.org.uk/kew-palace/history-and-stories/queen-charlotte/#gs.yllzkr

https://www.smithsonianmag.com/smart-news/the-real-history-behind-queen-charlotte-a-bridgerton-story-180982130/