Bożena Fabiani, Jeszcze o sztuce.

    To ostatnia książka Bożeny Fabiani, która ponownie wciąga od pierwszej do ostatniej strony. Podzielona została na dwie części zatytułowane: "Alchemia słowa" i "Okruchy warsztatu". Pierwsza część to nawiązanie do serii książek z gawędami w tytule. Mowa jest o talencie i powołaniu, mecenacie, fundatorach i zleceniodawcach, organizacji pracy i zarobkach, środowisku danego artysty, rodzinie i bliskich artyście osobach. Autorka zauważa, że twórczość dla artysty stanowi istotę życia i mimo zakazów, braku sukcesów, lekceważenia ze strony społeczeństwa, zawsze będzie wędrował zgodnie ze swoim powołaniem. Artyści, którzy nie korzystają ze swojego talentu lub też nie mogą pracować ze względu na chorobę lub starość, są głęboko nieszczęśliwi. Praca malarza okupiona jest jednak zawsze ciężką pracą i licznymi wyrzeczeniami. Istniały przecież zależności między malarzami a zleceniodawcami, mecenasami i fundatorami. Obecna była też rywalizacja między samymi artystami.  

 

    Część drugą książki stanowią artykuły, które ukazały się na blogu Autorki. Czytam go zresztą systematycznie. To tak, jakby wywody Autorki słuchało się przy filiżance/kubku kawy. Znaleźć w książce można odniesienie nie tylko do artystów i artystek i ich dzieł, ale również do literatury. Oczywiście do książki dodane są reprodukcje obrazów. Polecam podobnie jak pozostałe książki Bożeny Fabiani, do których lubię wracać zarówno w wersji papierowej, jak i audiobookowej.

Bożena Fabiani, Jeszcze o sztuce, wydawnictwo Bookplan.pl, Warszawa 2024, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 252. 

https://bozena-fabiani.pl/   

Bożena Fabiani, Rzym. Wędrówki z historią w tle.

Rzym. Wędrówki z historią w tle to kolejna interesująca propozycja autorstwa Bożeny Fabiany dotycząca sztuki. Jest to zupełnie inna książka od znanych nam dotychczasowo Gawęd. W obecnej Autorka opisuje miasto, które kocha. Zwraca więc uwagę na dzieła sztuki i miejsca, o których chciała opowiedzieć czytelnikowi ze swojego punktu widzenia. Książka nie ma bowiem charakteru przewodnika. Jest to opowieść, która płynie, charakteryzuje się zapasem ciekawostek, anegdot, legend i faktów. Autorka tłumaczy, że wybór nie był prosty, bowiem Rzym jest miastem, w którym „każdy kamień ma coś do powiedzenia”. Traktuje książkę jako bardzo osobistą „o mieście, w którym stale się coś rodziło, coś przekształcało, coś zapadało pod ziemię”. Jednocześnie zaznacza, że Rzym dzisiejszy z barierkami i wszelkimi działaniami służącemu bezpieczeństwu, to zupełnie inne miasto, jakie było dane jej poznać wiele lat temu. 

Na książkę złożyły się opowieści dotyczące chronologicznie wybranych wydarzeń z dziejów Rzymu od narodzin chrześcijaństwa do baroku. Rozdziały ułożone są w „wędrówki”, które z kolei podzielone zostały na podrozdziały. Bożena Fabiani pisze o kościołach wczesnochrześcijańskich, freskach, mozaikach, rzeźbach i obrazach, które wywarły na niej wrażenie.  Wielokrotnie odwołuje się do Biblii, dzieł apokryficznych, pasji świętych męczenników i losów Apostołów. Wiele też jest nawiązań do efektów i wyników prowadzonych prac wykopaliskowych na terenie Wiecznego Miasta. Podaje dokładne opisy budowli pod względem architektonicznym. Wskazuje na fragmenty, które zostały dobudowane, przebudowane lub zburzone. Poznać można też architektów, kierowników budowy, zleceniodawców. Autorka przywołuje również ustalenia badaczy Rzymu np. dziewiętnastowiecznego Giovanniego Battisty de Rossiego, badacza Rzymu czasów pierwszych chrześcijan.

Autorka nie stroni od przywoływania ciekawostek. Po przeciwnej stronie  szosy niż bazylika na via Ostiense, znajduje się restauracja Antica Rupe, do której przylega niewielkie podwórko. Jego granicę wytycza ściana skalna z dobrze zakonserwowanymi grobami z czasów Świętego Pawła. Niektóre bryły kościołów do dziś ukrywają w sobie ślady domów mieszkalnych, jak w przypadku kościoła Świętych Jana i Pawła, czyli titulusu (nazwa na określenie domów pierwszych chrześcijan) Bizansa i Pammachiusza. Wskazuje jak łatwo zabłądzić w Katakumbach. Dokonuje ich charakterystyki oraz przedstawia ich odkrywców. Wskazuje na elementy przejęte od pogan przez chrześcijan jak: gałązka oliwna, palma, ryba. 

Do książki dołączono Miniprzewodnik: Rzym w sześć dni, w którym zaproponowała etapy zwiedzania Rzymu. W pozycji znaleźć można liczne fotografie wykonane przez Autorkę podczas pobytów w Rzymie oraz reprodukcje zabytków sztuki. Bożena Fabiani pisze, że jest to jej ostatnia książka zamykająca cykl o sztuce i zabytkach. Miejmy nadzieję, że nie jest to prawda. Jak wszystkie uprzednio wydane książki, tak i Rzym. Wędrówki z historią w tle warto przeczytać.

Bożena Fabiani, Rzym. Wędrówki z historią w tle, Dom Wydawniczy PWN, wydanie 2018, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 524.

Bożena Fabiani, Biblia w malarstwie.

Biblia w malarstwie Bożeny Fabiani to albumowa wersja powstała z połączenia wydanych książek Starego Testamentu w malarstwie i Gawęd o sztuce sakralnej. Jest to więc ekskluzywny, przedruk wydanych już tomów z zastosowaniem skrótów. Ingerencja autorki ograniczyła się do opowieści biograficznych dotyczących artystów oraz części opisów obrazów. W niektórych przypadkach autorka wzbogaciła opowieści o wiersze inspirowane Ewangelią. 

można powiększyć

Układ książki jest zachowany jak w wyżej wspomnianych wydanych pozycjach. W wielkich działach: Stary Testament i Nowy Testament czytelnik odnajdzie tematyczne podrozdziały, a w nich jeszcze mniejszy podział na segmenty. Motywem przewodnim jest zawsze temat zaczerpnięty z Biblii. Autorka dokonała własnych wyborów dzieł obrazujących dane wydarzenie czy osobę. Warto zaznaczyć, że przywoływanych jest kilka dzieł sztuki związanych z opisem biblijnym. W ten sposób powstał przegląd sztuk wizualnych, głównie dziedzinie malarstwa i rzeźby, od czasów najdawniejszych po współczesność. 

Czym więc różni się jeszcze ta pozycja od dwóch poprzednich? Przede wszystkim formatem książki i wielkością zawartych w niej reprodukcji dzieł sztuki. Jakość zdjęć, podobnie jak papieru, jest w większości bardzo dobra. Wydaje się, że zastosowano zbyt małą rozdzielczość w niektórych zbliżeniach, stąd ich rozmycie. Można więc nie tylko delektować się tekstem, ale przede wszystkim wyobrażeniem danego wydarzenia ujętego przez artystę w dziele sztuki (we fresku, w mozaikach, w rzeźbie, malarstwie). Obrazy są reprodukowane całościowo oraz w ujęciu fragmentarycznym, zbliżonym, upominającym czytelnika do skupienia swej uwagi na tym, a nie innym elemencie. W obrazie Georgesa de la Tour Hiob wyszydzany przez żonę, jest to świeca, stanowiąca źródło światła, nogi i złożone dłonie Hioba oraz twarz jego żony; w Nawiedzeniu Rogiera van der Weydena bliżej możemy obserwować Elżbietę i Marię, które kładą sobie ręce na brzuchach; w Zuzannie i starcach Pompeo Girolamo Batoniego obserwujemy gesty młodej kobiety i szantażystów; w Ukrzyżowaniu Mathisa Grünewalda jest to główna kwatera poliptyku wstrząsająca realizmem cierpienia Chrystusa. Oprócz tego każda strona książki ma inne zbliżenie zaczerpnięte z danego omawianego na tychże stronach dzieła sztuki. Książka zwraca uwagę czytelnika na szczegóły. Pokazuje między innymi dokładność i precyzję w odtwarzaniu, jakie można znaleźć na obrazach Pietera Bruegela starszego.

W albumie przywołane zostały obrazy namalowane między innymi przez: Sandra Botticellego, Caravaggia, Lucasa Cranacha Młodszego, Albrechta Dürera, Antona van Dycka, Tycjana, Piera della Francescę, Orazia Gentileschiego, Masaccia, Duccio, Andreę Mantegnę, Pietera Bruegela, Bartolomé Estébana Murilla, Rembrandta, Rubensa, Diega Velázqueza, Hansa Memlinga, Paola Veronesego Andreę del Verocchio czy Giotta. Znaleźć też można rzeźby Donatella, Giovanniego Berniniego, Augusta Rodina, Michała Anioła. Autorka podaje miejsca przechowywania danego dzieła – galerię malarstwa, muzeum, kaplicę lub kościół oraz zaznacza, że można przecież odszukać wizerunek danego dzieła sztuki w internecie.

Biblia w malarstwie to album, który udowadnia, że religia i sztuka są ze sobą silnie związane. Przystępne opowieści Bożeny Fabiani, często okraszone swadą i dowcipem, są fascynujące i nierozerwalne związane z danym przedstawieniem. To książka, która zachwyca pięknem z punktu widzenia malarskiego oraz subtelnością, wrażliwością i przejrzystością monologu prowadzonego przez autorkę. Warto.

Bożena Fabiani, Biblia w malarstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, wydanie 2017, seria: Gawędy o sztuce, okładka twarda, stron 408. 

opinie blogowe książek p. Bożeny Fabiani

Bożena Fabiani, Antyk w malarstwie. XV - XXI wiek.

Antyk w malarstwie XV – XXI wiek to nowa książka autorstwa Barbary Fabiani, która ukazała się nakładem wydawnictwa PWN. W odróżnieniu od wcześniejszych książek poruszających kwestie życia i twórczości poszczególnych malarzy, tym razem autorka skupiła się nad jednym tematem. Zajęła się analizą tradycji mitologicznej w sztuce nowożytnej, głównie w malarstwie i rzeźbie. 

Jak przyznaje we wstępie celem książki jest też przypomnienie mitów Greków i Rzymian, które stały się treścią obrazów. Nie dokonuje jednak głębszej analizy recepcji antyku na przestrzeni wieków, bowiem temat jest zbyt rozległy. Pokazuje jednak, w jaki sposób i dlaczego następował wzrost antykiem. Przykładowo w 1711 roku w miejscowości Resina koło Neapolu dokonano odkrycia rzymskich posagów, a w 1738 roku natrafiono na Herkulanum, a potem na Pompeje, miasto ukryte pod popiołem wulkanicznym. Tak narodził się neoklasycyzm, a moda na antyk ogarnęła wszelkie dziedziny życia. W sztuce nastąpił powrót do symetrii, linii prostej, idealizowanego piękna, elegancji. W malarstwie klasycystycznym znikły salonowe i sielskie scenki, a pojawiły się inspiracje zaczerpnięte z historii starożytnej. To jednak mitologia stanowiła najbogatsze źródło tematów, które malarze i rzeźbiarze uznali za inspirujące i pobudzające do działania. 

Bożena Fabiani porusza w książce kwestie egzystowania w sztuce tradycyjnych motywów dekoracyjnych. Motyw akantu utracił swoje miejsce w sztuce dopiero w XIX wieku.  Analizuje tematy poruszane w pracach przez malarzy i rzeźbiarzy. Każdorazowo przywołuje mity, a potem pokazuje ich odzwierciedlenie w sztuce. Są to między innymi: mitologiczne stworzenie świata, losy poszczególnych bóstw (np. Apollo i Dafne, Narcyz i Echo, Zeus i Danae, Diana/Artemida i Akteon, Niobe, Afrodyta/Wenus i Hefajstos, Pigmalion i Galatea, Demeter/Ceres i Persefona … zob. spis treści). Na koniec w książce autorka dodała teksty dotyczące Palazzo Farnese, prac Igora Mitoraja oraz aneksy: pierwszy będący przewodnikiem po Pompejach oraz drugi dotyczący Capri.   

To wspaniale wydana książka, w której reprodukcje obrazów i fotografii znalazły się w tekście, a nie na dodatkowej wkładce, jak to bywało często w przypadku książek Pani Fabiani. Nie muszę dodawać, że książkę czyta się wspaniale. Opowieści Bożeny Fabiani są plastyczne i fascynujące. Jak najbardziej zachęcam do przeczytania, podczytywania, podziwiania i medytowania.  

Bożena Fabiani, Antyk w malarstwie. XV - XXI wiek, Dom Wydawniczy PWN, wydanie 2017, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 333.

Bożena Fabiani, Stary Testament w malarstwie.

Stary Testament w malarstwie to kolejna książka Bożeny Fabiani, która zabiera czytelnika w świat sztuki. W odróżnieniu od Gawęd o sztuce sakralnej, gdzie znaleźć można odwołania do wątków malarskich zaczerpniętych z epizodów ewangelicznych Nowego Testamentu, w nowej pozycji znaleźć można odwołania do dział inspirowanych Starym Testamentem. Autorka dokonała wyboru dzieł według zawartych w nich epizodów według własnego zdania i na ich przykładzie pokazuje, że niezależnie od kolejnych wieków, artyści odwoływali się do tematyki biblijnej. Tłumaczy też w jaki sposób Biblia stała się źródłem inspiracji w grafice, rzeźbie i przede wszystkim w malarstwie.

W każdym rozdziale znaleźć można powtarzające się elementy: streszczenie tekstu lub jego fragment zaczerpnięty ze Starego Testamentu i w jaki sposób dany fragment tekstu miał odzwierciedlenie w malarstwie. Autorka przedstawia zestaw obrazów wraz z interpretacją, często wzbogaconą notatką biograficzną o danym malarzu. W tekście znaleźć można nie tylko poważne informacje, ale i anegdoty, związane z wymienionymi malarzami. Z gracją czytelnik zostaje przeprowadzony przez biblijne księgi i najważniejsze dzieła sztuki. W Księdze Rodzaju zanalizowane zostały między innymi wątki stworzenia świata w twórczości Michała Anioła; grzechu pierworodnego w przypadku dzieł Masaccia, zabójstwa Abla – u Tycjana i Williama Bouguereau; dzieje Jakuba – u Delacroix i Gauguina. Nie mogło zabraknąć analizy motywów zaczerpniętych z Księgi Wyjścia czy zanalizowania dzieł związanych z historią Samsona, Dawida, Salomona, Daniela, Judyty czy Hioba.  Autorka podkreśla, że artyści lubili malować historie biblijne szczególnie bogate w emocje (nienawiść, mściwość, zawiść, waleczność, cierpienie) i niosące w sobie przesłanie. Zaznacza, w jaki sposób artyści przemycali do swoich obrazów realia związane z ich czasami.

Warto nadmienić, że część reprodukcji obrazów znajduje się bezpośrednio w tekście w wersji czarno-białej, natomiast część umieszczona została na końcu książki na kolorowych wkładkach. Kolejna książka Bożeny Fabiani prezentuje styl gawędziarski, co wpływa na ogólną popularyzatorską jakość pozycji i szybkie przyswajanie wiedzy przez czytelnika. Jednocześnie jest to zaproszenie do poszerzania wiedzy na bazie innych książek. Jak najbardziej polecam. 

Bożena Fabiani, Stary Testament w malarstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, wydanie 2016, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 262 + kolorowa wkładka.  

  KONKURS

1. NAGRODA - 1x KSIĄŻKA BOŻENY FABIANI, STARY TESTAMENT W MALARSTWIE.
2. FUNDATOR - WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN

3. PYTANIE- PODAJ TYTUŁ I AUTORA WYBRANEGO OBRAZU O  TEMATYCE RELIGIJNEJ I WYJAŚNIJ KRÓTKO DLACZEGO JEST ON BLISKI TWOJEMU SERCU.
4. WPISY - POD POSTEM NA BLOGU LUB POD POSTEM NA FB STRONY. 
5. CZAS - DO KOŃCA DNIA 12 LISTOPADA 

zapraszam i polecam