1 marca 2015

Charlotte Brontë, Sekret.



Nakładem wydawnictwa mg ukazał się nowy tom skupiający opowiadania autorstwa Charlotte Brontë. Tym razem są stanowią one fragment cyklu juweniliów[1] o królestwie Angrii, mieście Verdopolis (Szklanym Mieście) w Afryce. To świat wymyślony przez rodzeństwo Brontë: Charlotte i jej brata Branwella. Książka zawiera opowiadania Sekret i Lilly Hart, które pochodzą z rękopisu z 1833 roku, opublikowanego w roku 1908. Znajdują się w nim także Albion i Marina z roku 1830, Ślub z roku 1832 i Spojrzenie w album z roku 1834. Cechą charakterystyczną tych opowiadań są elementy zaczerpnięte z gotyckich romansów, nadprzyrodzone wydarzenia oraz wzniosłe poematy. Charlotte nie dba o kolejność wydarzeń  w opowiadaniach, często też przedstawia tych samych bohaterów w różnych konfiguracjach. 

Opowiadania zostały stworzone w młodzieńczym okresie rodzeństwa Brontë. Kraina mimo, że fantastyczna, podobna do baśni, miała bohaterów z krwi i kości, powołanych do istnienia na wzór ówczesnych Brytyjczyków. Mamy tu więc domy takie same jak istniały wówczas w Anglii, salony, pałace, kluby, hotele, pensjonaty. Bohaterowie mają do dyspozycji takie same pojazdy, poruszają się po znajomych ulicach. Krainę zamieszkują władcy, książęta, markizowie, lady, wojskowi, guwernantki, przestępcy i oszuści. Przede wszystkim jednak główną rolę odgrywają tu heroiny i związane z ich życiem skrywane tajemnice. Mamy tu do czynienia również ze zjawiskami nadprzyrodzonymi: duchy zmarłych przychodzą, aby przekazać wiadomość. Dla podkreślenia atmosfery grozy również pogoda zostaje dostosowana do aury opowiadania czy też danego wydarzenia (wiatr huczy, przeraźliwie wieje, deszcz pada ze zdwojoną siłą) oraz krajobraz (zapuszczony dom, ciemne ulice, dom odseparowany od ludzi).

Sekret to opowieść o tajemnicy skrywanej przez żonę markiza Douro Arthura Wellesleya. Pewnego dnia Arthur towarzysząc  bratowej u jubilera, spotyka tam dawną guwernantkę swojej żony. Wieczorem jeszcze raz prosi markizę, aby ta opowiedziała mu, jaka nieprawidłowa zażyłość połączyła ją z jej dawną nauczycielką. Markiza mimo nacisków i ostrzeżeń odmawia posłuszeństwa mężowi. Jej skrywany sekret powrócił i nocą stara się stawić mi czoła. Mierzy się między innymi z milordem Ellringtonem.

Lilly Hart wraz z matką udzielają pomocy rannemu mężczyźnie. Przy okazji poznają przyjaciela nieznajomego, oficera w Wielkiej Armii Verdopolis. Na jego prośbę zajmują się panem Seymourem do czasu jego wyzdrowienia. W tym czasie Lilly i pan Seymour zaczyna łączyć silne uczucie, wkrótce jednak gość opuszcza przyjazny dom. Mija rok, a Lilly Hart znajduje się w godnej pożałowania sytuacji. Czuje się bezbronna, oszukana przez ukochanego i opuszczona. A to dla niej nie koniec niespodzianek, jakie niesie jej los.


W kolejnym opowiadaniu poznajemy dzieje miłości Albiona, markiza Tagus i córki lekarza - Mariny. Ojciec markiza godzi się na związek syna z biedną dziewczyną, ale dopiero po upływie kilku lat. Namawia syna na wyjazd z Anglii do Afryki. Nie jest to jednak krótki pobyt, a tęsknota do Mariny młodego markiza jest oczywista. Albion niepokoi się o ukochaną tym bardziej, gdy widzi zjawę podobną do Mariny.

W opowiadaniu Ślub wskazany jest rok 1883. Ponownie czytelnik poznaje perypetie markiza Douro, jego miłości do Marian Hume i zazdrości  lady Zenobii Ellrington. W opowiadaniu Spojrzenie w album z obrazkami mamy do czynienia ze zjawą, miłością Douro do Marian i jej śmierci.

Opowiadania pisane są w sposób patetyczny i teatralny. Dialogi przypominają recytowane kwestie, a wykreowane sytuacje cechuje sztywność, konwencjonalność i wielki patos. A mimo to czyta się je z wielką przyjemnością. To miłe uczucie poznać wczesne utwory jednej ze swoich ulubionych dziewiętnastowiecznych pisarek. 

Charlotte Brontë z biegiem lat uzależniła się od losów nieistniejącej krainy. Eryk Ostrowski w biografii poświęconej autorce i jej siostrom, zauważa, że doprowadziło ją to na skraj psychicznego, a potem także fizycznego wyczerpania. Angria zaczęła ją przerastać i dominować w jej prawdziwym życiu. W 1839 roku podejmuje decyzję o pożegnaniu z krainą Angrii i gotowa jest podjąć nowe literackie wyzwania.


[1] Juwenilia (łacińskie iuvenalis - młodzieńczy) - młodzieńcze dzieła twórcy.
 

Charlotte Bronte, Sekret, wydawnictwo MG, wydanie 2015, przekład: Paulina Braiter, okładka twarda, stron 176.

7 komentarzy:

  1. Muszę wreszcie zapoznać się z twórczością autorki

    OdpowiedzUsuń
  2. Myślę, że przeczytanie tej książki może być ciekawym doświadczeniem. Mam przed sobą jeszcze "Shirley" :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Mam tę książkę jeszcze przed sobą, ale myślę, że chętnie z korzystam z możliwości jej przeczytania,kiedy tylko nadarzy się okazja.

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo lubię siostry Bronte, więc z chęcią sięgnę i po tą książkę ;)

    OdpowiedzUsuń
  5. Widzę, że już zdążyłaś przeczytać. :) Ja jeszcze nie kupiłam. Czytam teraz (prawie ponownie) Eryka Ostrowskiego - fantastyczna książka!. Ale już zamówiłam "Sekret", wraz z nową panią Gaskell. :)
    Ciekawa jestem tych opowieści angriańskich, choć widzę, że mogą nie być tak ekscytujące jak te dojrzałe utwory.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Do książki Eryka Ostrowskiego bardzo często powracam :)
      Utwory z "Sekretu" bardzo mi przypominają ksiązkę "Małe kobietki", gdzie dzieciaki wymyślały sobie teatralne historie. Moim zdaniem w tym spektaklu tkwi niesamowity urok angriańskich opowieści.
      Do mnie dotarły Gaskell "Kuzynka Phyllis" i "Niesamowite opowieści" nie mam jeszcze tej ostatnio wydanej.
      serdeczności

      Usuń
  6. Twórczość Charlotte Bronte musi być ciekawym doświadczeniem, ale też nie lada wyzwaniem dla czytelnika. Niektóre z jej opowiadań stoją u mnie na półce i czekają na swoją kolej, nie wiem jednak czego się spodziewać i jestem pewna, że sięgnę po nie z drżeniem serca :)

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję bardzo za konstruktywne słowo pisane pozostawione na tym blogu. Nie zawsze mogę od razu odpowiedzieć, za co przepraszam.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników. Prowadząca bloga nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.