Zawsze bałam się książek – cegieł. Biografia Miłosza autorstwa Franaszka zmieniła
moje nastawienie do takich tomiszczy, a już książka Romaniuka o Jarosławie
Iwaszkiewiczu zupełnie przekonała i dowiodła, że nie liczy się ilość, ale
również jakość. Obydwie książki zasługują na uznanie, bowiem należą one do tego rodzaju
lektury, które się pochłania, a przyczyna tego są wspaniały język, naturalny,
bez zbędnej bufonady i traktowanie potencjalnego odbiorcę, jako zwykłego i
prostego czytelnika. Moim celem nie jest jednak porównanie tychże książek do
siebie, ale przede wszystkim zachęcenie Was i tych, którzy nie są przekonani,
abyście sięgali po takie nietypowe objętościowo tomiszcza i przede wszystkim
abyście zdecydowali się na przeczytanie książki Radosława Romaniuka.
To zaledwie pierwszy tom traktujący o życiu Jarosława Iwaszkiewicza obejmujący
lata od 1894 do 1939 roku. Czytelnik nie znajdzie tu żadnego wstępu, bowiem
Autor rozpoczyna swoja książkę pierwszym zdaniem w kształcie rozpoczynającym
się od słów: Jarosław Iwaszkiewicz
urodził się, jako ostatnie dziecko…(s.5). Tej chronologii życia trzyma się Autor
konsekwentnie. Przeprowadza czytelnika, podając jak najściślejsze szczegóły, przez
dzieciństwo, młodość i okres dojrzały Jarosława Iwaszkiewicza. Romaniuk znalazł
znakomity sposób, jak zapoznać odbiorcę z prawdziwą osobowością i artystyczną
duszą Iwaszkiewicza. Zajmuje się, bowiem nie tylko jego osobą, ale również przedstawia
życie tych, których Iwaszkiewicz spotkał na swojej drodze. Chodzi tu nie tylko
o najbliższą rodzinę, ale również tą dalszą, kolegów z ławy szkolnej,
nauczycieli, znajomych, narzeczoną, apotem żonę Annę, rodziny, do których jeździł
udzielając korepetycje, środowiska literackie. Zwraca uwagę na status i styl życia,
tajemnice, choroby, wesela, pogrzeby, warunki mieszkaniowe. Romaniuk każdorazowo
dokonuje analizy, zaznacza, w jakim stopniu dana osoba wpłynęła na kształtowanie
się wnętrza Iwaszkiewicza, jego zainteresowań, dokonywanych wyborów.
Przedstawia drogę twórczą i ambitne plany Iwaszkiewicza. Wskazuje na watki autobiograficzne
w jego twórczości i odkrywanie skłonności seksualnych, pisze o życiu prywatnym
i zawodowym pisarza.
To książka, która w sposób barwny i żywy pokazuje tło obyczajowe, społeczne,
historyczne począwszy od końca XIX wieku. Czytelnik odnajdzie tu opisy spotkań towarzyskich,
salonów, sposoby na spędzanie wolnego czasu i wakacji, modne wyjazdy do
Zakopanego, ówczesnej panującej mody, literackich środowisk, czytanych gazet,
wyjazdy zagraniczne. Innymi słowy Romaniuk maluje portret Jarosława
Iwaszkiewicza na tle XIX i początku XX wieku. Autorowi udaje się sprawnie pogodzić
ze sobą dwie rzeczy: ukazać artystyczna drogę Iwaszkiewicza oraz odkryć przed
czytelnikiem tajemne strony życia prywatnego pisarza z jego wewnętrznymi rozterkami, wątpliwościami i poszukiwaniem odpowiedzi. A wszystko poparte jest bogatym materiałem
źródłowym.
Trudno jest w kilku zdaniach opowiedzieć o książce, którą się zachwyciło,
bo Romaniuk pisze błyskotliwie i ma lekkie pióro. Przywołuje przetrwale
wspomnienia o Iwaszkiewiczu, fragmenty jego utworów i zapisków o życiu. W
pozycji znalazły się liczne fotografie z życia Jarosława Iwaszkiewicza, ich
spis, przypisy do poszczególnych rozdziałów oraz indeks osób. Jest to bardzo dobra
i bardzo wartościowa lektura, która pomoże zrozumieć Iwaszkiewicza, poznać go i
przede wszystkim zachęcić do bliższych spotkań z twórczością tego pisarza.
Jedno jest pewne, z wielką niecierpliwością będę oczekiwać kontynuacji
biografii w tomie 2. WARTO, jak dla mnie to obowiązkowa lektura.
Radosław Romaniuk, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza.(tom 1), wydawnictwo Iskry, październik 2012, okładka twarda z obwolutą, stron 620.
Radosław Romaniuk (ur. 1975) - Ukończył w 2000 roku
Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, zaś w 2005 studia doktoranckie
w Zakładzie Literatury XX wieku. W 2001 roku obronił pracę doktorską Sérénité – dialektyka późnej
twórczości Jarosława Iwaszkiewicza.
W 1998 roku debiutował jako krytyk literacki na
łamach miesięcznika „Nowe Książki”, z którym jest związany do dziś. Pierwszy
szkic literacki opublikował w 1999 roku na łamach „Znaku”, zaś debiutem
książkowym był tom esejów poświęcony myśli filozoficzno-religijnej Lwa Tołstoja
Dramat religijny Tołstoja, opublikowany w 2004 roku w Bibliotece
„Więzi”. (Książka ta została wyróżniona wówczas nagrodą Fundacji Kultury).
Kolejną jego książką był wydany rok później tom esejów biograficznych One
(Wydawnictwo Książkowe „Twój Styl”), zawierający portrety czterech żon pisarzy:
Nadieżdy Mandelsztam, Zofii Tołstojowej, Anny Iwaszkiewiczowej i Marii
Kasprowiczowej. Szkic o Marii Kasprowiczowej, rozszerzony i opatrzony przedmową
prof. Romana Lotha, doczekał się oddzielnej publikacji jako książka Talent
do życia. O Marii Kasprowiczowej, wydana w 2008 roku nakładem Stowarzyszenia
Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza w Zakopanem. W 2012 roku ukazał się
pierwszy tom jego książki Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza ("Iskry").
Opublikował sześć książek edytorskich: dwa tomy Dzienników
Jarosława Iwaszkiewicza (z Agnieszką i Robertem Papieskimi, red. Andrzej
Gronczewski), Listy do córek pisarza (z Anną Romaniuk), Korespondencję
Iwaszkiewicza z Konstantym A. Jeleńskim i Teresą („Reną”) Jeleńską oraz zbiór
listów Konstantego A. Jeleńskiego i Czesława Miłosza.
Obecnie pracuje nad drugim tomem biografii
Jarosława Iwaszkiewicza i dwutomową edycją listów Iwaszkiewicza i Zygmunta
Mycielskiego.
Stypendysta Ministra Kultury (2007), Funduszu
Promocji Twórczości Ministerstwa Kultury (2004), Fundacji na Rzecz Nauki
Polskiej (2005). Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
W latach 2000-2005 prowadził zajęcia dydaktyczne na
Wydziale Polonistyki UW, od 2007 roku związany jest jako wykładowca z
Instytutem Rusycystyki UW. Pracuje także jako nauczyciel języka polskiego w
Społecznym Gimnazjum „Startowa” w Warszawie.
Mieszka w Warszawie i we wsi Orzeszkowo na
Białostocczyźnie.
RADOSŁAW ROMANIUK W POLSKIM RADIU O "INNYM ŻYCIU"
*zdjęcia książki własne
