Julia Quinn, Shonda Rhimes, Królowa Charlotta. Opowieść ze świata Bridgertonów.

 

Książka, którą Julia Quinn napisała wspólnie z Shondą Rhimes traktowana jest jako prequel do cyklu o Bridgertonach. Ponoć jak ktoś widział serial Netflixa, to nie musi czytać tej książki. Dokładność i szczegółowość jest zapewniona, a książka miałaby stanowić po prostu transkrypcję filmu. Nie mam odniesień, bo serialu nie widziałam, a książkę przeczytałam. Jeśli chodzi o postać Charlotty to autorki odwołały się do hipotez związanych z jej pochodzeniem.

Jak czytamy we wstępie to oczywiście fikcja historyczna stworzona na kanwie historii. Fabuła odnosi się do wczesnych lat małżeństwa Charlotty i Jerzego (właściwie George'a). Jak wiadomo, nie może być w tej książce żadnego HEA, chociaż powieść ma oczywiście optymistyczne zakończenie podkreślające wartość przeżytego razem życia, narodzenie dzieci i zapewnienie dziedzica na tronie. Ostatecznie przecież czwarty syn Jerzego i Charlotty, książę Edward, miał następcę tronu: księżniczkę 'Alexandrinę Victorię', która później była znana jako królowa Wiktoria.

To historia Zofii Charlotty Mecklenburg-Strelitz (1744-1818), córki księcia Karola Ludwika Fryderyka z Meklemburgii-Strelitz i księżnej Elżbiety Albertyny z Saksonii-Hildburghausen oraz George’a Williama Fredericka (1738-1820) najstarszego syna Fredericka, księcia Walii i Augusty z Saxe-Gotha. Jego dziadkiem był król Jerzy II. Wskutek niespodziewanej śmierci ojca księcia Fredericka w 1751 r. w wieku 44 lat, George został spadkobiercą i objął władzę po śmierci dziadka w 1770 r. Charlotta była niemiecką księżniczką, która przybyła do Londynu wraz z bratem i angielską eskortą 8 września 1761 r. i jeszcze tego samego dnia poślubiła nieznanego jej zupełnie mężczyznę. Jedną z druhen była Sarah Lennox, była sympatia pana młodego. Koronacja Jerzego i Charlotty na króla i królową Wielkiej Brytanii i Irlandii odbyła się 22 września 1761 r. Pomimo, że król wcześniej związany był z wieloma kobietami, małżeństwo uważano za szczęśliwe. W chwili ślubu George miał 22 lata, a Charlotta 17 lat. W ciągu 57 lat małżeństwa rodzina królewska powitała 15 dzieci, z których 13 dożyło dorosłości. Około 1762 r. para królewska przeniosła się do nowej kupionej posiadłości – pałacu Buckingham.

Związek z Jerzym III był obarczony chorobą króla. Pierwsza hipoteza mówi o porfirii. Choroba w zaawansowanej fazie prowadzi bowiem do intensywnych bólów brzucha, skurczów oraz drgawek przypominających takie występujące w epilepsji. Niektórzy historycy uważają, że mógł mieć chorobę afektywną dwubiegunową. Właściwie nie ma możliwości potwierdzenia tych diagnoz do końca. Po wystąpieniu silniejszych u króla objawów choroby trafił on pod opiekę żony. Charlotta nie mogła go często odwiedzać ze względu na jego gwałtowne zachowanie. Pomimo tego królowa wspierała męża w chorobie. W 1810 r. Jerzy III utracił zdolność do rządzenia, a w 1811 r. jego najstarszy syn Jerzy August Fryderyk (1862-1830) został księciem regentem. Charlotta była prawną opiekunką Jerzego III od 1811 aż do swojej śmierci. Choroba męża doprowadziła królową do depresji. Królowa zmarła w wieku 74 lat w Dutch House (obecnie Kew Palace) 17 listopada 1818 r. i  została pochowana w kaplicy św. Jerzego w zamku Windsor. Jerzy III zmarł 29 stycznia 1820 r. w wieku 81 lat. Królem został jego najstarszy syn obejmując władzę jako Jerzy IV.

Faktem jest, że miłość między Charlottą a Jerzym III rzeczywiście istniała, co udokumentowane jest w zachowanych listach. Charlotta darzyła też męża szacunkiem i przyjaźnią. Była kobietą o silnym poczuciu obowiązku, zasadach moralnych i wierze. Powieść - mimo przedstawionych wyżej faktów historycznych - należy jednak traktować jak fikcję będącą wynikiem wyobraźni autorek (alkowa, rozmowy, myśli wewnętrzne).  Fabuła jest oczywiście dobrze skonstruowana, tekst wzbudza emocje i czyta się z przyjemnością. Momentami historia jest zabawna, ale wydaje mi się, że nieco uwspółcześniona oraz brak tu jednak pewnego rodzaju polotu i kreatywności. Cechy te widoczne dla mnie były w pozostałych powieściach Julii Quinn.

 

Julia Quinn, Shonda Rhimes, Królowa Charlotta. Opowieść ze świata Bridgertonów, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2023, tytuł oryg.: Queen Charlotte, Bridgertonowie. Prequel, tłumaczenie: Ewa Horodyska, oprawa miękka, stron 460.

 

Źródła:

https://www.rct.uk/collection/georgian-papers-programme/queen-charlotte

https://www.royal.uk/encyclopedia/queen-charlotte-19-may-1744-17-november-1818

https://www.townandcountrymag.com/society/tradition/a43533175/queen-charlotte-king-george-family-tree/

https://www.hrp.org.uk/kew-palace/history-and-stories/queen-charlotte/#gs.yllzkr

https://www.smithsonianmag.com/smart-news/the-real-history-behind-queen-charlotte-a-bridgerton-story-180982130/

Agnieszka Suchowierska, Płezent carkiem niekotrzebna rzecz.

 

Książka opowiada o trójce rodzeństwa: Edelince, Bojtku i Frankiszku z planety Tiemia, które niespodziewanie otrzymuje przesyłkę z Ziemi od nieznanej cioci Danusi. Po rozpakowaniu żadne jednak z rodzeństwa nie wiedziało cóż to za prezent i do czego służy. Tiemianom wydał się zupełnie nieprzydatny i niepotrzebny. Było to straszliwie frustrujące dla całej trójki, które w dodatku zaczęło męczyć kichanie. Na szczęście odwiedziła ich pochodząca z Ziemi Hela, która wszystko im wytłumaczyła i odpowiedziała na każde pytanie.

Tiemianie mieszkają w Układzie SłoTecznym na pRanecie Tiemia w małym latającym Gomku. Ich język jest bardzo specyficzny. Skórę mają pokrytą niebieskim futerkiem, potrafią latać i żyją znacznie dłużej od ludzi. Oczywiście płezent to po prostu książka, a Hela przybliża Tiemianom czym ona jest i dlaczego warto czytać książki.

Książka wydana jest w twardej oprawie. Czcionka jest większa, a literówki zaznaczone odmiennym kolorem. Może być z powodzeniem wykorzystywana w edukacji wczesnoszkolnej. To książka wzbudzająca ciekawość i rozbudzająca wyobraźnię dziecka. Nie jest nudna i wychodzi poza utarte schematy w przekazie i przyswajaniu wartościowych rzeczy.

 

 

Agnieszka Suchowierska, Płezent całkiem niepotrzebna rzecz, wydawnictwo Bis, wydanie 2023, ilustracje: Ada Litarowicz, okładka twarda, stron 80.

s. Ewa M. Elżbieta Kolinko OCD, Echa czyli 50 książek w jednej okiem karmelitanki.

Na książkę złożył się zbiór krótkich esejów siostry Marii Elżbiety od Trójcy Świętej Ewy Kolinko, karmelitanki bosej w Karmelu Maryi Matki Pojednania w Bornem Sulinowie. Refleksje powstały w karmelitańskiej celi z nadzieją, że być może wzmocnią w drodze, pobudzą wyobraźnię czytającego i dodadzą sił. Nie są to jednak eseje - recenzje. Punktem wyjścia są tu jedynie krótkie zdania, czasem dłuższe fragmenty, często wyrwane z kontekstu, w których autorka zobaczyła potencjał na rozwinięcie i dotarcie do głębszych prawd życiowych. To myśli dotyczące wiary, religii, modlitwy, życia świętych, ale i każdego człowieka, który nie jest wolny od błędów i pomyłek. Przy wybranych fragmentach siostra zatrzymuje się, potwierdza ich wartość i wewnętrzny dynamizm. Pokazuje, że w każdej chwili naszego życia należy dziękować, oddać się Bogu, zaufać. Pisze o sensie cierpienia i bólu, Bożych obietnicach, modlitwach wierzących i niewierzących, pielgrzymowaniu, mocy Krzyża, o umierających, o nadziei, o Maryi.

Mamy tu odwołania do wybranych przez Siostrę książek, ale również do Biblii. To bardzo wartościowa książka przynosząca ukojenie i spokój. Można ją przeczytać od razu, ale też czytać według tych krótkich esejów. Warto się jednak przy nich zatrzymać na dłużej. Bardzo polecam. 

s. Ewa M. Elżbieta Kolinko OCD, Echa czyli 50 książek w jednej okiem karmelitanki, wydawnictwo AA, wydanie 2023, oprawa miękka, stron 128. 

Jim Woodford, Thom Gardner, Niebo. Niespodziewana podróż.

 

Sceptycznie podchodzę do tego typu książek, tym bardziej, że bohater - Jim Woodford - to protestant. Protestantyzm nieco różni się od katolicyzmu, chociaż to przecież chrześcijanie. Autor pisze, że przez jedenaście godzin był w Niebie, spotkał Anioły i Jezusa. Jim Woodford opisuje swoje doświadczenia z wieloma szczegółami. Właściwie można powiedzieć, że jego przekaz jest zgodny z tym wszystkim, co zakłada protestantyzm. Doświadczenie zmieniło radykalnie jego podejście do wiary i w ogóle do życia. Każdy rozdział kończy się czymś w rodzaju podaniem zagadnień do dalszej refleksji nad tym, co czytelnik przeczytał.

/.../ Bezapelacyjnie wierzę w życie wieczne i w obcowanie świętych oraz aniołów. Znacznie bliższe jednak są mi przekazy Fulli Horak, św. Faustyny czy ojca Dolindo Ruotolo. Oczywiście istnieją książki opowiadające o życiu po życiu od strony katolickiej.

Książka być może pomocna będzie osobom, które nie potrafią pogodzić się, przetworzyć, zrozumieć czym jest śmierć bliskich. Na pewno będzie drogowskazem w poszukiwaniu sensu i nadziei, co dzieje się z bliskimi po śmierci.

Ocenę zwartości zostawiam czytającym te słowa.

 

Jim Woodford, Thom Gardner, Niebo. Niespodziewana podróż. Moje spotkanie z Bogiem, Aniołami i życiem po życiu, wydawnictwo AA, wydanie 2023, tytuł oryg.: Heaven, an Unexpected Journey, tłumaczenie: Magdalena Partyka, oprawa miękka, stron 192.

 

André Gide, Lochy Watykanu.

 

André Paul Guillaume Gide (1869-1951) był francuskim pisarzem i laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury  w 1947 r. Lochy Watykanu zostały przez niego napisane znacznie wcześniej, bo w 1914 r., a książka określona została  przez autora jako niedorzeczność, głupstwo. Autor ilustruje mechanizmy zachodzące w grupie społecznej oraz charakteryzuje poszczególne jednostki ukazując ich wewnętrzną fizjonomię zależną od wpływu poglądów innych ludzi, fanatyzmu, ateizmu, wolnomularstwa, świętoszkowatości. Symboliczny ‘loch’ może oznaczać podziemne więzienie, w którym zamknięto papieża, zastąpionego uzurpatorem, tajemnice państwa watykańskiego oraz zniewolenie intelektualne i moralne wierzących.

Jest koniec XIX wieku. W Rzymie mieszka naukowiec, ateista, wolnomyśliciel, mason, schorowany Antym Armand-Dubois, który dokonuje eksperymentów na żywych szczurach ku niezadowoleniu jego żony, wierzącej Weroniki. Pewnego dnia uszkadza gipsowy odlew Matki Boskiej. Czuje, że zgrzeszył i modli się o przebaczenie. Nawraca się na wiarę i przenosi się do Mediolanu. Hierarchia kościelna wykorzystuje jego uzdrowienie do własnych celów. Z czasem staje się ubogim człowiekiem, którego nawet żona Weronika zaczyna żałować, bo gdy był ateistą, i pisał teksty, był bogaty, a teraz przy całej tej świętości zaczynają żyć na granicy ubóstwa. Poznajemy też Juliusa de Baraglioul, który jest mężem Małgorzaty, siostry Weroniki i przede wszystkim pisarzem. Pragnie on napisać książkę i być przyjętym do Akademii.

Tymczasem banda oszustów pod wodzą Protosa rozpowszechnia pogłoskę, że prawdziwy papież Leon XIII jest przetrzymywany przez masonów w Zamku Świętego Anioła, który połączony jest podziemnym korytarzem z Watykanem, a zastąpiony posłusznym im sobowtórem. Trzeba wiec uwolnić prawdziwego papieża. Naiwni ludzie przeznaczają na ten cel swoje oszczędności. 

Pomimo wielu bohaterów, wydaje się, że tym głównym jest jednak urodziwy Lafcadio Wluiki, przyrodni brat Baraglioula, w którym walczy dobro ze złem. Z jednej strony zdolny jest do pomocy innym, z drugiej potrafi z zimną krwią, bez powodu zabić innego człowieka. Wluiki jest też znajomym Protosa z Paryża. Po śmierci nieznanego mu ojca nagle wzbogaca się.

Narracja  w powieści jest odmienna od powszechnie znanych, a fabuła zagmatwana, niedorzeczna i chaotyczna. Autor pokazuje przekrój charakterów ludzi oraz wyznawanych przez nich poglądów. To świat zdegradowanych wartości, religijnego kiczu, fanatyzmu i obłudy i spiskowej wizji dziejów. Klasyka.

 

 

André Gide, Lochy Watykanu, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tytuł oryg.: Les Caves du Vatican, tłumaczenie: Tadeusz Boy- Żeleńskie, okładka twarda, stron 224.

Elizabeth Gaskell, Szara dama.

 

Szara dama to niewielka nowela z elementami grozy. Opowieść rozpoczyna się przy młynie nad brzegiem rzeki Neckar, gdzie w pewna dama zaszła tam w 184... r. z kilkoma przyjaciółmi na kawę. wskutek deszczu właściciel zaprosił przybyłych do domu. Przybyła zainteresowała się wiszącym na ścianie portretem pięknej młodej kobiety. Właściciel pokazał jej więc pamiętnik napisany przez spokrewnią z nim Annę Scherer, która pod wpływem przeżyć utraciła całą swoją młodzieńczą świeżość. Została więc nazwana „szarą damą”. W ten sposób przenosimy się jeszcze dalej w przeszłość  do II połowy XVIII w., a całą opowieść poznajemy z relacji.

Anny Scherer była córką niemieckiego młynarza, która wyszła za mąż za Francuza Pana de la Tourelle. Panna przyjęła oświadczymy pod naciskiem rodziny, mimo swoich wątpliwości i złych przeczuć. Po ślubie Anna wyjechała do Francji, gdzie została właściwie odizolowana  w dużym zamku Les Rochers. To miejsce, w którym panowała złowroga atmosfera. Okazuje się, że jej mąż nie był wcale tak atrakcyjny i dobry, a jej życie być może znalazło się w niebezpieczeństwie. Anna analizowała sztuczną miękkość i zniewieściałość autorytarnego męża. Zaczęła też dostrzegać nierzeczywiste przesadne komplementy. Okazało się, że miękka i kobieca powierzchowność jej męża, jest dokładnym przeciwieństwem jego wewnętrznej mrocznej i okrutnej natury. Anna, która spodziewała się dziecka, zdecydowała się na ucieczkę wraz ze sprzyjającą jej służącą Amandą. Pan de la Tourelle był jednak bezwzględny i zamierzał odnaleźć i ukarać nieposłuszną małżonkę. 

Nowela po raz pierwszy opublikowana w 1861 r., powstała po wycieczce Elizabeth Gaskell do Heidelbergu. Znalazłam informacje, że pisarka wykorzystała dwa fakty historyczne. Pierwszy: w okresie rewolucji francuskiej działała banda rozbójników Pana de la Tourelle, która zmuszała do płacenia okupu wykorzystując tortury (np. stopy w ogniu). Drugi: nawiązujący do udokumentowanej historii zamordowania markizy de Ganges (1635-1667) przez jej męża i jego braci (pojawiła się w serii powieści dotyczących  słynnych zbrodni Aleksandra Dumasa).

 

Elizabeth Gaskell nie bała się pisać o trudnej czasami sytuacji kobiet, które decydowały się na radykalne kroki, aby ratować siebie przed despotycznym mężem. To jak na ówczesny czas postępowa nowelka. Klasyka.

 

Elizabeth Gaskell, Szara dama, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tytuł oryg.: The Grey Woman, tłumaczenie: J. F., oprawa twarda, stron 88.