Katarzyna Kwiatkowska, Abel i Kain.

Na pewno znacie biblijną historię dwóch braci, do której nawiązuje tytuł omawianej książki. Abel i Kain to druga książka Katarzyny Kwiatkowskiej, jaka ukazała się na polskim rynku księgarskim. Udany debiut i ujawniony talent Autorki oświetlony za sprawą Zbrodni w błękicie zostaje potwierdzony w kolejnej powieści. To książka, która tak jak poprzednia, znakomicie wpisuje się w gatunek określany, jako kryminał retro. Co więcej, poznani w poprzedniej powieści i wzbudzający sympatię czytelnika, młody Jan Morawski i jego kamerdyner Mateusz ponownie goszczą na kartach książki. 

Jest upalny lipiec 1900 roku. Do przebywającego w Poznaniu Jana niespodziewanie przybywa jego przyjaciel Tadeusz Tarnowski, który prosi go o rozwiązanie kolejnej kryminalnej zagadki. Tym razem chodzi o morderstwo przyszłego dziedzica ordynacji należącej do Adama Ponińskiego. O dokonanie zbrodni oskarżony i szybko aresztowany zostaje młodszy brat zamordowanego Adama juniora – Edward. Tyle, że nikt nie wierzy w jego winę. Jan zaintrygowany sprawą postanawia służyć swoją pomocą i przybywa wraz z Mateuszem do majątku seniora Adama Ponińskiego w Stępowie w okolicach Gostynia. Okazuje się, że wokół starszego pana panuje zmowa milczenia i nie jest on świadomy wielu spraw dotyczących zamordowanego syna - Adama juniora, uważając go za życia i po śmierci za idealnego syna. W dodatku parę dni przed dokonaniem zbrodni, w pałacu miało miejsce dramatyczne w skutkach zajście związane z żoną Adama juniora – Lili. Dodać do tego odmowę Edwarda, co do przedstawienia zdarzeń z feralnej burzliwej nocy, szybki wyjazd tajemniczej guwernantki, chorobę pokojówki Karolki, kłopoty ze zdrowiem majordomusa Jacentego i dwulicowe zachowanie lokaja Seweryna i intrygi mamy gotowe. 

Jan i Mateusz zostają w pałacu mile przyjęci i szybko zaprzyjaźniają się z rezydentem Tercjuszem oraz zarządzającą domem panią Barbarą. Pałac zamieszkują jeszcze Adam senior oraz jego wnuczka czteroletnia Natalia. Akcja powieści rozgrywa się na przestrzeni paru dni i zawężona jest to paru miejsc. W pałacu pojawiają się, bowiem goście, a i Jan poszukuje pomocy w rozwiązaniu zagadki również poza nim. 

Powieść jest bardzo dobrze skonstruowana, a napięcie przez Autorkę stopniowane w myśl tego, że każdy może być podejrzany o niecne zamiary i każdy może mieć jakiś powód. To niewątpliwie wzbudza zainteresowanie czytelnika. Poza tym Autorka znakomicie wpisała fabułę w ówczesne tło historyczne podkreślając nie tylko wydarzenia na arenie politycznej czy kulturalnej, ale wspaniale odwzorowując konwenanse, szczegółowo opisując wnętrza, ubiory, potrawy i serwowane napitki.

Stępowo. Ich oczom ukazała się idealnie symetryczna barokowa bryła. Piętrowy budynek nakryty był wysokim mansardowym dachem, a do naroży pałacu z każdej strony przylegały parterowe alkierze, które z kolei ozdobnymi bramami łączyły się z oficynami. Całość skupiła się wokół dziedzińca, na którym urządzono trzy gazony – jeden kwadratowy przed korpusem głównym, dwa prostokątne przed bocznymi pawilonami. Doskonałość tej kompozycji wprost oszałamiała.[1]

I o czymś słodkim (czy nie robi się Wam błogo i czy nie macie ochoty na taki deser czytając tylko ten opis?):

/…/ Pomiędzy kryształowymi talerzykami i kieliszkami stały salaterki z malinami, śmietaną gęstą jak twaróg oraz plastrami melona. Była też patera z rurkami wypełnionymi różowym kremem i druga z malutkimi babeczkami, pełnymi morelowych kostek. A nad tym wszystkim królował olbrzymi bezowy tort w kształcie piramidy, stworzony z wielu krążków połączonych bitą śmietaną z wiśniami./…/[2]

Powieść opiera się w głównej mierze na doskonale skonstruowanych dialogach, w których znaleźć można słownictwo zaczerpnięte z gwary poznańskiej. Katarzyna Kwiatkowska potrafiła też odtworzyć ze Zbrodni w błękicie sposób zachowania i nawiązuje do historii Jana Morawskiego i Mateusza, w związku, z czym czytelnik ma pewność, że są to postacie o dobrze znanych już osobowościach. Jednocześnie Autorka pomaga czytelnikowi bardziej poznać ich fizjonomię i wniknąć do prowadzonego przez nich trybu życia. Nowo poznani bohaterowie są z kolei bardzo dobrze scharakteryzowani. Jednych czytelnik od razu pokocha, do innych będzie czuł niechęć lub też zachowania niektórych (jak przykładowo pani Eufemii) będą go irytować. No i moi drodzy, atmosfera jest gęsta nie tylko od wyczuwalnego panującego upału. 

Świetna powieść z klimatem, doskonale napisana i z wciągającą fabułą. Jest miłość, chęć zemsty, rodzinne tajemnice, lista podejrzanych mających motywy, odtworzone ówczesne życie codzienne na prowincji. Szkoda tylko, że tak szybko się czyta, choć książka nie należy do tych, mających skromną objętość. Mam jednak nadzieję, że nie rozstajemy się z Janem i Mateuszem na zbyt długi okres. Jak najbardziej polecam.
 

---

[1] K. Kwiatkowska, Abel i Kain, Gdynia 2013, s. 21.

[2] Tamże, s. 213.

 

Katarzyna Kwiatkowska, Abel i Kain, wydawnictwo Novae Res, Gdynia 2013, cykl: Jan Morawski, tom 2, okładka miękka, stron 402.

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości pani Katarzyny Kwiatkowskiej.