Matt Haigg, Biblioteka o Północy.

       Nora Seed ma trzydzieści pięć lat i znajduje się w krytycznym momencie swojego życia. Czuje się w nim uwięziona i zniewolona. Przytłacza ją rozczarowanie, męczą stany lękowe, depresja sytuacyjna. Kobieta przestała podejmować wyzwania, zrezygnowała ze ślubu, muzycznej kariery, trwałych przyjaźni i odseparowała się od brata. W dodatku przychodzi czas gdy traci także pracę i zapomina o wcześniejszych zobowiązaniach. Problemy nawarstwiają się, przygniatają, aż w końcu Nora postanawia zrezygnować  z życia. Tyle tylko, że w stanie zawieszenia przenosi się do biblioteki, która mieści się między życiem, a śmiercią i której półki ciągną się w nieskończoność. Każda książka po jej otwarciu, daje szansę spróbowania innego życia, które mogła przeżyć Nora, gdyby dokonała innych wyborów. Nora ma teraz szansę spróbować i zobaczyć jak potoczyłoby się jej życie, gdyby poszła inną drogą. W tym wszystkim chodzi też o poczucie winy, zadawnione konflikty, żale, popełnione błędy, rezygnację, realizację cudzych marzeń, niepewność, miłość, pasję oraz nienawiść. 

       W zrozumieniu miejsca, pomaga Norze elegancko ubrana, starsza pani, bibliotekarka Elm. Nora znała ją z podstawówki, to bowiem ona przekazała jej w delikatny sposób wiadomość o śmierci ojca, który zmarł nagle. Nora potrafiła do tej pory postrzegać siebie w kategoriach tego, czego nie osiągnęła i kim nie była. Nie była pływaczką i nie pojechała na olimpiadę, nie była glacjologiem, nie wyszła za Dana, nie została matką, przestała śpiewać w zespole, nie umiała opiekować się kotem.

        Książki w bibliotece otwierają przed Norą poznanie różnych wersji historii życia. Kiedy wybierze książkę, zostanie przeniesiona i będzie mogła w nim istnieć, dopóki nie zdecyduje, czy jest to życie, które chciałaby kontynuować. Jeśli znajdzie odpowiednią książkę i najwłaściwsze życie, będzie mogła żyć spełniona i szczęśliwa. Może sprawdzić jak wyglądałoby jej życie, gdyby dokonała innych wyborów. Na każde życie składają się miliony decyzji. Za każdym razem, gdy podejmujemy takie , a nie inne postanowienie, zmienia się ciąg dalszy. Jedna zmiana prowadzi do kolejnej zmiany i niesie za sobą następujące konsekwencje. Życie każdej osoby może się skończyć na nieskończoną ilość sposobów. Książki na półkach to życie Nory. Wszystkie zaczynają się od tego samego momentu, od północy. Istnieje również jedna szczególna książka, to Księga Żalów, w której zapisany został każdy żal odczuwany przez Norę od chwili, gdy się urodziła.

 

        Nora Seed potrafi zaszczepić w sercach czytelnika melancholię. Przez całe życie dąży do doskonałości, ale gdy ma zrobić swój ostateczny krok, wycofuje się z podjęcia decyzji. Potem żałuje i rozpatruje swoje życie w kategoriach, co by było gdyby wybrała inaczej. Ostrożnie porusza pionkami w grze, jaką jest życie. Książki w bibliotece pomagają jej zrozumieć swoje podejście w wielu kwestiach, odkryć to, co wartościowe na nowo. To swoista mentalna metafora, którą nieliczni jedynie zrozumieją i potrafią zgłębić. Autor porusza kwestię istnienia światów równoległych. Myślę jednak, że w tym wszystkim co innego jest ważne. Pokazanie jak wielką wartością jest życie, które jest nam dane. Jeżeli będziemy rozpatrywać jedynie swoje żale, złe wybory, nie będziemy potrafili cieszyć się życiem, ani go doceniać. Dobre rzeczy sprawiają, że warto żyć. Haig bada wybory, żale i pokazuje czym jest sensowne życie. Czy atrakcyjność życia rzeczywiście można zrozumieć dopiero w obliczu śmierci? Kwestię samobójstwa autor rozpatruje w delikatny sposób, ale w powieści staje się mechanizmem, za pomocą którego Nora podróżuje w czasie. Jeśli ktoś ma skłonności samobójcze, każdy pomysł, że samobójstwo może dać szansę na ponowne przeżycie życia, jest niebezpieczny. Samobójstwo nigdy nie jest odpowiedzią i tylko marnuje potencjał cennego życia.

        Biblioteka o Północy to dobrze napisana powieść o podróży samotnej kobiety, aby pozbyć się żalów i znaleźć sens w swoim życiu. Czytanie tej książki stanowiło niezwykłe doświadczenie. Powieść jest pełna bardzo dobrych spostrzeżeń. Niesie przesłanie dla ludzi udręczonych, rozczarowanych, przepełnionych lękiem.

 

Matt Haigg, Biblioteka o Północy, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2021, tytuł oryg.: The Midnight Library, tłumaczenie: Ewa Wojtczak, oprawa miękka, stron 400.