Radosław Poniat, Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku.

Parę miesięcy temu czytałam książkę autorstwa Alison Maloney zatytułowaną  Pod schodami. Życie codzienne służby domowej w początkach XX w. w Anglii. Pragnąc dowiedzieć się dokładniejszych danych na temat życia służby natrafiłam na książkę Radosława Poniat. To zupełnie odmienna lektura od poprzedniej. Ta pierwsza podejmuje temat swobodnie, a autorka operuje bardziej potocznym językiem. Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku to z kolei pozycja stricte naukowa, napisana suchym i pozbawionym jakichkolwiek emocji językiem. Znaleźć tu za to można wszelką analizę w sensie matematycznym i opisowym, dotyczącą ludzi najmujących się do pracy w innych domach, która autor skrupulatnie ujmuje we wszelkiego rodzaju wykresy i tabele. Chodzi tu między innymi rozkładu wieku służących, ich pochodzenia, wyznania, stanu cywilnego, struktury etnicznej, źródła utrzymania, długości zatrudnienia, płci, wewnętrznych kategorii służących, liczby służby w gospodarstwach domowych. Tych rozróżnień i danych jest rzeczywiście bardzo wiele, ale na takiej podstawie badawczej powstają naukowe prace. 

To nie jest lekka lektura, ale są rozdziały, które nawet i w tym przypadku czyta się z zainteresowaniem. Ciekawe są cytowane fragmenty z zachowanych źródeł pracodawców na temat ich służących. Interesujące są niekiedy rozdziały poświęcone bezpośrednio pracy i życiu codziennemu służących. Odnaleźć można informacje na temat dziennych obowiązków służby, kategorie służących, wynagrodzenia, relacje z pracodawcami, przyczyn odejścia ze służby. 

Jak przystało na naukowe wydanie, pozycja została zaopatrzona między innymi w przypisy i w bibliografię z podziałem na źródła rękopiśmienne i drukowane oraz opracowania i elektroniczne wydania. 

Osobiście odzwyczaiłam się już chyba od tego rodzaju książek, bo przyznam się, że wielokrotnie ją odkładałam na bok, a matematyczne dane w ogóle pomijałam. Książka okaże się przydatna szczególnie tym, którzy zainteresowani są wniknąć głębiej w temat służby domowej. Czytelników gustujących w literaturze popularnonaukowej Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku może odstraszyć.

Radosław Poniat, Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku, wydawnictwo DiG, wydanie 2014, oprawa twarda, stron 328.