Alice Munro, Drogie życie.

Drogie życie to zbiór najnowszych opowiadań kanadyjskiej pisarki Alice Munro, który może zachwycić niejednego czytelnika. Autorka jak mało, kto świetnie potrafi opisać uczucia, które targają bohaterami, a przede wszystkim uchwycić pewne szczególne momenty z ich życia. Alice Munro kreśli postacie, które w swoim życiu właściwie niczego wielkiego nie osiągnęły, acz targane są niekiedy wielkimi namiętnościami, potrafią zdradzać, nie uznawać związków małżeńskich, uciekać przed problemami, oszukiwać, znosić katusze wyobcowania, ułomności, choroby i cierpienia. 
 

W tomie znalazło się czternaście opowiadań, z których cztery ostatnie – Oko, Noc, Głosy, Drogie życie - mają zabarwienie autobiograficzne. To w nich pisarka wspomina swój dom Wingham, rodziców i czasy swojej młodości. Owe krótkie formy potrafią poruszyć czytelnika, zmusić go do zatrzymania się i refleksji. Czas jest rozparcelowany, bowiem akcja rozgrywa się w latach II wojny światowej, latach 50., 60. , 70. Często też mamy zastosowanie metodę retrospekcji. Mamy w tym wszystkim duże przeskoki czasu: od młodości do starości. Czytelnik zapuszcza się w mniej znane acz precyzyjnie opisane przez Autorkę, kanadyjskie rejony wsi i miasteczek, ale jednocześnie niekiedy ma możliwość wraz z bohaterami uciec z prowincji do Toronto. W przemieszczaniu się naszym bohaterom pomagają pociągi. Greta z opowiadania Dotrzeć do Japonii wraz z małą córeczką spędza w nim kilka dni w drodze do Toronto; młoda nauczycielka przybywa tym środkiem komunikacji do ośrodka dla chorych na gruźlicę w opowiadaniu Amundsen; Jackson z kolei nie wysiada na stacji, lecz wyskakuje z niego podczas jazdy w opowiadaniu Pociąg.  W niektórych opowiadaniach – Dotrzeć do Japonii, Żwir, Corrie - przejawia się motyw małżeńskiej niewierności i zdrady. Dostrzec w nich można także krętactwo, oszustwo i wykorzystanie drugiego człowieka do własnych celów – Corrie.  Bohaterowie zmagają się z własnymi ułomnościami – Duma, Nieopodal jeziora; chorobą najbliższych – Wyjechać z Maverley; powzięciem odważnych decyzji i porzuceniem przyjętych konwenansów – tak jak robi to Lea z Wyjechać z Maverley czy ciotka Down z Domowego zacisza.

Język jest prosty, pozbawiony patosu, choć sposób opowiadań jest urozmaicony poprzez zastosowanie różnych narracji: pierwszoosobowych bądź trzecioosobowych oraz odmiennego czasu: teraźniejszego bądź najczęściej użytego przeszłego. W niektórych opowiadaniach historię przedstawia osoba starsza, ale z perspektywy niewinnego dziecka. Tak dzieje się w tekście Żwir, który ze względu na tragiczny wydźwięk, na długo utkwi w pamięci czytelnika. Z kolei opowiadanie zatytułowane Duma pisane jest z perspektywy mężczyzny. Wydarzenia opisywane w opowiadaniach nie są doprowadzone do końca, urywają się, czytelnik nie wie, więc jaki będzie dalszy los ich bohaterów i to, co zamierzali, planowali rzeczywiście się powiedzie. Droga życia bohaterów jest pokręcona, niedokończona, urywana, bez spektakularnych zwrotów akcji.  Opowiadania są zbudowane, więc na zasadzie niedopowiedzeń, choć z drugiej strony są precyzyjnie skonstruowane, można powiedzieć, że tasują uczuciami.

Alice Munro zgrabnie pokazuje dzieciństwo, młodość i starość swoich bohaterów. Szczególnie skupia się na kobiecych portretach: ich sile, dokonywanym wyborom, które nie zawsze należą do tych dobrych, odwadze, skrywanym marzeniom i namiętnościom oraz samotności. To krótka forma z najwyższej półki.

 


Alice Munro, Drogie życie, Wydawnictwo Literackie, maj 2013, przekład Agnieszka Kuc, oryginalny tytuł: Dear Life, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 412.