Jane Austen, Lady Susan, Sanditon, Watsonowie.

Lady Susan to powieść epistolarna. Piękna, dowcipna, zalotna i niedawno owdowiała trzydziestopięcioletnia Lady Susan Vernon ma szesnastoletnią córkę Federicę. Chcąc zawrzeć kolejne małżeństwo szuka dla siebie korzystnego dżentelmena. Przy okazji próbuje wciągnąć córkę w fatalny związek. Lady Susan jest intrygantką, manipulatorką i kobietą drapieżną. Jest przebiegła, samolubna i właściwie bezwstydna. Uwielbia otaczać się mężczyznami, bez względu na ich wiek, mężami innych kobiet i zalotnikami. Nie poprzestaje jednak na filtrach, bowiem nie krępuje się spędzać nocy z innymi mężczyznami. To wspaniale napisana powieść o manierach i obyczajach z okresu regencji, która obnaża prawdziwe intencje tytułowej bohaterki, która pozbawiona jest jakichkolwiek skrupułów.

Z kolei Sanditon (1817) to niedokończona powieść Jane Austen. Autorka napisała jedynie jedenaście rozdziałów. Akcja rozgrywa się w rozwijającej się nadmorskiej wiosce Sanditon na wybrzeżu Sussex. Poznajemy jej najważniejszych mieszkańców. Wśród nich wyróżnia się  pan Parker, lokalny właściciel ziemski, który ma wielkie plany przekształcenia wioski rybackiej w modne uzdrowisko. Plany finansuje miejscowa wielka dama Lady Denham. Historia opowiedziana jest z perspektywy Charlotte Heywood, która jest gościem państwa Parker. Dziewczyna poznaje szereg osób. Bratanek Lady Denham, Sir Edward Denham, jest przystojny, sympatyczny i utytułowany, ale ma skłonność do długich, nadętych przemówień w najbardziej pompatycznym i afektowanym stylu. Clara Brereton jest ubogą krewną Lady Denham, wobec której Edward ma swoje plany. Clara nie należy jednak do słabych dziewcząt i konkuruje z nim o względy swej opiekunki. Na uwagę zasługuje Pan Parker oraz jego rodzeństwo, z których trójka mają ciągle jakieś dolegliwości. Sidney to brat Pana Parkera, który można się domyślać z listów ma poczucie humoru i nie stroni od wyrażania szczerych opinii. Pozostaje jednak tajemniczym bohaterem powieści. Dopowiedzenia można odnaleźć w popularnym serialu (nie widziałam jeszcze trzeciego sezonu). Warto jednak zaznaczyć jak wspaniałą obserwatorką była Austen, która ironizuje na temat hipochondryków, spekulacji biznesowych i relacjach. Powieść Austen pisała tuż przed chorobą, a mimo to odznacza się ona pewną świeżością i lekkością. Teraz nie jednostka, ale cała społeczność walczy o polepszenie przyszłości, choć oczywiście nadal liczą się przede wszystkim pieniądze. Mamy też Pannę Lamb, która jest „półmulatką”.

Watsonowie to książka uważana za szkic do Emmy. Autorka pracę nad książką rozpoczęła w 1804 r. , ale nigdy jej nie ukończyła. W tym tomie po raz pierwszy jest publikowane jej dokończenie napisane przez L. Oulton. Ramy czasowe powieści pisanej przez Jane Austen obejmują około dwóch tygodni i służą przedstawieniu głównych bohaterów. Pan Watson jest owdowiałym i schorowanym duchownym, mającym dwóch synów i cztery córki. Najmłodsza córka, Emma, ​​bohaterka opowieści, została wychowana przez zamożną ciotkę, dzięki czemu jest lepiej wykształcona i bardziej wyrafinowana niż jej siostry. Emma zmuszona jest jednak wrócić do domu, po tym jak jej ciotka zawarła drugie małżeństwo. Martwi się dość prymitywnym i lekkomyślnym zachowaniem swoich sióstr, które chcą jak najszybciej pozyskać mężów. Szczególnym przedmiotem ich zainteresowania jest Tom Musgrave. Niedaleko Watsonów mieszkają Osborneowie. Emma zwraca na siebie uwagę młodego i niezdarnego Lorda Osborne'a, gdy bierze udział w balu w pobliskim mieście. Z kolei pani Blake przedstawia Emmę bratu, panu Howardowi, wikariuszowi w kościele parafialnym w pobliżu zamku Osborne. Tymczasem w domu Watsonów pojawia się jeszcze brat Robert i jego apodyktyczna i snobistyczna żona.  Tutaj historia się urwała, L. Oulton ukończył/ła swoja wersję w 1923 r. Nie zostały wprowadzone już żadne nowe postacie, a kontynuacja jest pisana w stylu Jane Austen. Zawiera co prawda notatki siostry  - Cassandry i siostrzenicy Jane - Catherine, ale wygląda już jednak jak streszczenie. 

Wszystkie trzy opowieści pokazują jak wielki talent i zmysł obserwacji miała Jane Austen, która bezlitośnie obnażała przywary sobie współczesnych. Dla mnie uniwersalne opowieści, zresztą jak każda Jane Austen.

 

Jane Austen, Lady Susan, Sanditon, Watsonowie, wydawnictwo MG, wydanie 2023, tłumaczenie: Dorota Tukaj, okładka twarda, stron 256.