Charles Dickens, Opowieść o dwóch miastach.

 

     Opowieść o dwóch miastach czytałam po raz pierwszy, a przecież to klasyka z 1859 roku i Charles Dickens. Nigdy na nic nie jest za późno. Owe dwa miasta to oczywiście dwie najważniejsze w XIX wieku stolice europejskie: Paryż i Londyn. Powieść została podzielona na trzy części, a akcja rozgrywa się przed wybuchem rewolucji francuskiej i w trakcie jej trwania. Patrząc więc z perspektywy żyjącego Dickensa, mamy do czynienia z powieścią historyczną. Autor przenosi bowiem czytelnika w ubiegły dla siebie wiek, przedstawia co doprowadziło do wybuchu rewolucji we Francji oraz charakteryzuje czasy terroru. 

 

     To historia francuskiego doktora Aleksandra Manette’a, jego długoletniego pobytu w Bastylii w Paryżu, uwolnienia i następnie nowego życia z córką Lucie i jej guwernantką panną Pross w Londynie. Długoletnie więzienie ma wpływ oczywiście na zdrowie doktora. Lucie odnajduje ojca w 1775 r. Tymczasem w 1780 r. francuski emigrant Karol Darnay jest sądzony w Londynie pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Francji. W jego sprawę wplątany jest też angielski adwokat Sydney Carton. Wskutek braku dowodów Karol zostaje uniewinniony. Nikt nie wie, że Darnay jest spadkobiercą markiza St. Evrémonde. Zakochuje się ze wzajemnością w Lucie, w której nota bene kocha się też Carton. W dniu ślubu Karol wyjawia tajemnice swojego pochodzenia Manette’owi. Po wybuchu rewolucji, w 1792 r. Darnay dostaje list od jednego ze służących wuja, który został uwięziony przez rewolucjonistów, błagający markiza o pomoc. Nie mówiąc swojej rodzinie ani nie ujawniając swojej pozycji jako nowego markiza, Darnay wyrusza do Paryża. Wkrótce jednak zostaje aresztowany i osadzony w więzieniu. Mając nadzieję, że uda im się go uratować, dr Manette, Lucie i jej córka Jerry oraz panna Pross przeprowadzają się do Paryża. Od tej pory trwa walka z czasem dotycząca uwolnienia męża Lucie.

     Dickens pisze oczywiście stereotypowo, ale jest spostrzegawczy, wyprowadza dobre intuicyjne wnioski. Jasno określeni są dobrzy i źli bohaterowie, winni i niewinni, ale bez głębszej, złożonej, wewnętrznej charakteryzacji ich osobowości. Fabuła pozbawiona jest dynamiki i nieprzewidywalności. Na pewno jest to powieść mroczna, charakteryzująca się zgryźliwym, momentami wręcz demonicznym zdaniem autora. Nie ma tu jednak zauważalnego jego specyficznego humoru. Dickens zwraca uwagę na niesprawiedliwość społeczną i czynniki, które doprowadziły do wybuchu rewolucji we Francji. Wskazuje także, że ludzie będący u władzy, są skorumpowani niezależnie czy jest to Paryż, czy Londyn. Dickens wprowadza w fabułę sporą ilość postaci, które pochodzą z dwóch miast i dwóch odmiennych narodów. Wszyscy mają zróżnicowaną pozycję życiową i przekonania polityczne. To opowieść o miłości, poświęceniu i honorze ukazana na tle burzliwej historii Francji. Warto.

 

 

Charles Dickens, Opowieść o dwóch miastach, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2022, tytuł oryg.: The Tale of Two Cities, tłumaczenie: Tadeusz Jan Dehnel,  oprawa twarda z obwolutą, stron 600.