Justyna Błażejowska, Historia wciąż trwa. Wspomnienia Jana Olszewskiego.

           Książka powstała na bazie spotkań i przeprowadzonych rozmów Joanny Błażejowskiej z Janem Olszewskim odbytych między 2011 a 2013 rokiem w mieszkaniu należącym do małżeństwa Olszewskich na warszawskim Mokotowie. Część zarejestrowanych rozmów ukazała się w zbiorze wydanym w 2011 roku z okazji 35. Rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników oraz w 2016 roku w książce  Harcerską drogą do niepodległości. Od „Czarnej Jedynki” do Komitetu Obrony Robotników. Nieznana historia KOR-u i KSS „KOR” (Kraków, 2016). W 2016 roku Justyna Błażejewska rozpoczęła rejestrować rozmowy z premierem odbytych przez telefon z uwagi na pogarszający się stan zdrowia. 

           Na książkę złożyło się więc w sumie 29 opracowanych rozmów.  Materiał został w książce ułożony chronologicznie i opracowany od strony redakcji. Pan Jan Olszewski opowiada o przodkach, rodzicach, dzieciństwie, wychowaniu w specyficznej atmosferze, poszczególnych etapach edukacji.  Dowiedzieć się można, że jedną z pierwszych i najważniejszych lektur przyszłego premiera obok Trylogii Sienkiewicza była powieść Dzieje jednego pocisku. Wskutek tego, że pochłaniał książki przy tzw. karbidówce wkrótce pojawiła się krótkowzroczność. Dzieciństwo skończyło się wraz z wybuchem II wojny światowej. Wspomnienia dotyczą życia codziennego, szkoły, konspiracji, doświadczeń wyniesionych z Powstania Warszawskiego. Jan Olszewski w czasie okupacji służył w Szarych Szeregach, a jako łącznik na terenie Pragi uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Poruszony został też problem Holokaustu Żydów, traumatycznych przeżyć, obrazach utkwionych w pamięci, wywózkach, getcie, stosunkach polskich i żydowskich po zakończeniu wojny, przystosowaniu do życia w nowych warunkach po II wojnie światowej.  Jest rozdział poświęcony wywiadowi i kontrwywiadowi Armii Krajowej, sowieckiej bezpiece i jej działalności, zmian zachodzących we władzach na szczeblu państwowym. Jan Olszewski jasno wskazuje, że  wówczas istniały trzy opcje: wydostać się za granicę (1), wrócić do konspiracji (2), trwać i czekać (3).

           We wspomnieniach wiele miejsca Jan Olszewski poświęca okresowi podjętych prawniczych studiów. Słowa oddają też charakter lat stalinowskich poprzez ich analizę pod względem wielu aspektów. Jan Olszewski wraca do procesów pokazowych, stalinizacji wojska, dekretach marcowych, czy ustawie o dyscyplinie pracy. Zostają też scharakteryzowane poszczególne etapy pracy zawodowej przyszłego premiera. We wspomnieniach odnaleźć można odniesienia do sprawy uprowadzenia i zabójstwa piętnastoletniego syna Bolesława Piaseckiego, wspomnienia dotyczące ks. Stefana Niedzielaka, pracy w redakcji „Po prostu”, podjęcia praktyki adwokackiej, niejednokrotnego zawieszenia, strajków w obrębie lat 80. XX wieku, kwestii lustracji. Są też rozdziały, które zostały poświęcone przyjaciołom Jana Olszewskiego. 

        To książka będąca swoistą sagą rodzinną, wspomnieniami dotyczącymi zawirowań historycznych i politycznych zmian, jakie miały miejsce w Polsce na przestrzeni lat po II wojnie światowej. Książka osobista, ważna, poruszająca, momentami wstrząsająca, o służbie i poświęceniu Bogu i Ojczyźnie. Książka zaopatrzona została w bogato rozbudowane przypisy, indeksy, spis bibliograficzny.Ważna.

Justyna Błażejowska, Historia wciąż trwa. Wspomnienia Jana Olszewskiego, wydawnictwo Zysk i S-ka, IPN, wydanie 2019, okładka twarda, stron 488.