Stanisław Krzemiński, Iskra.

Iskra to pierwszy tom sagi Drogi do wolności producenta i reżysera filmowego Stanisława Krzemińskiego. Jak sam autor przyznaje w wywiadach, najpierw powstawały scenariusze Joanny Wojdowicz serialu Drogi do wolności (prapremiera była niedawno w niedzielny wieczór na TVP1, a od września cały serial). Dopiero na ich bazie i konstrukcji, zaczęły kształtować się powieści. Pierwszy tom sagi zatytułowany jest Iskra, drugi: Jesienny poniedziałek, a trzeci: Zawierucha. Cykl ma mieć aż osiem tomów. Inspiracją były opowieści babci o prababce autora – Emilii, która wspierała swoich mężczyzn w czasie powstania styczniowego oraz pamiętniki matki. Warto nadmienić, że w rolę „Lali”, której zdjęcie jest na okładce powieści, wciela się córka autora, występująca pod pseudonimem Julia Rosnowska. Jest to panieńskie nazwisko Wandy Krzemińskiej – matki autora, a babci Julii, której pamiętniki Archipelagi: na 100-lecie urodzin mamy - jej wspomnienia zostały wydane w 2014 r. 

Czytelnik poznaje losy trzech sióstr Biernackich: Maryni, Aliny i Lali. Fabuła powieści rozpoczyna się w czerwcu 1914 roku, tuż przed wybuchem I wojny światowej. Młode kobiety mają własne marzenia, pragnienia, zainteresowania, plany. Podejmują pierwsze życiowe wybory, dojrzewają i zakochują się. Lala poznaje przystojnego lotnika Ludwiga, Marynia myśli o Szymonie, Alina udziela lekcji polskiego Austriakowi Grasnickowi. Siostry są ze sobą związane nie tylko poprzez więzy krwi, ale również i poprzez przyjaźń.

To kobiety zdeterminowane, pełne siły, samodzielne i wyzwolone jak na te czasy. Decydują się na działanie i niezależne podejmowanie trudnych decyzji. Pod koniec I wojny światowej postanawiają wspólnie założyć tygodnik Iskra. Jego pierwszy numer ukazuje się w Krakowie 11 listopada 1918 roku, w symbolicznym dniu odzyskania przez Polskę niepodległości. W tym samym dniu w Warszawie Rada Regencyjna przekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu.

Miłość, ludzkie dramaty, sukcesy i rozczarowania – wiele emocji kryje się na kartach tej książki. Mimo, że historia sióstr Biernackich jest fikcją, to tło społeczne, obyczajowe i historyczne oparte jest na faktach. Ciekawie poprowadzona narracja, malownicze opisy, błyskotliwe dialogi i fabuła, zachęcają.

Stanisław Krzemiński, Iskra, wydanie 2018, Wydawnictwo Znak, seria: Drogi do wolności, t. 1, oprawa miękka, stron 400.