Bożena Fabiani, Rzym. Wędrówki z historią w tle.

Rzym. Wędrówki z historią w tle to kolejna interesująca propozycja autorstwa Bożeny Fabiany dotycząca sztuki. Jest to zupełnie inna książka od znanych nam dotychczasowo Gawęd. W obecnej Autorka opisuje miasto, które kocha. Zwraca więc uwagę na dzieła sztuki i miejsca, o których chciała opowiedzieć czytelnikowi ze swojego punktu widzenia. Książka nie ma bowiem charakteru przewodnika. Jest to opowieść, która płynie, charakteryzuje się zapasem ciekawostek, anegdot, legend i faktów. Autorka tłumaczy, że wybór nie był prosty, bowiem Rzym jest miastem, w którym „każdy kamień ma coś do powiedzenia”. Traktuje książkę jako bardzo osobistą „o mieście, w którym stale się coś rodziło, coś przekształcało, coś zapadało pod ziemię”. Jednocześnie zaznacza, że Rzym dzisiejszy z barierkami i wszelkimi działaniami służącemu bezpieczeństwu, to zupełnie inne miasto, jakie było dane jej poznać wiele lat temu. 

Na książkę złożyły się opowieści dotyczące chronologicznie wybranych wydarzeń z dziejów Rzymu od narodzin chrześcijaństwa do baroku. Rozdziały ułożone są w „wędrówki”, które z kolei podzielone zostały na podrozdziały. Bożena Fabiani pisze o kościołach wczesnochrześcijańskich, freskach, mozaikach, rzeźbach i obrazach, które wywarły na niej wrażenie.  Wielokrotnie odwołuje się do Biblii, dzieł apokryficznych, pasji świętych męczenników i losów Apostołów. Wiele też jest nawiązań do efektów i wyników prowadzonych prac wykopaliskowych na terenie Wiecznego Miasta. Podaje dokładne opisy budowli pod względem architektonicznym. Wskazuje na fragmenty, które zostały dobudowane, przebudowane lub zburzone. Poznać można też architektów, kierowników budowy, zleceniodawców. Autorka przywołuje również ustalenia badaczy Rzymu np. dziewiętnastowiecznego Giovanniego Battisty de Rossiego, badacza Rzymu czasów pierwszych chrześcijan.

Autorka nie stroni od przywoływania ciekawostek. Po przeciwnej stronie  szosy niż bazylika na via Ostiense, znajduje się restauracja Antica Rupe, do której przylega niewielkie podwórko. Jego granicę wytycza ściana skalna z dobrze zakonserwowanymi grobami z czasów Świętego Pawła. Niektóre bryły kościołów do dziś ukrywają w sobie ślady domów mieszkalnych, jak w przypadku kościoła Świętych Jana i Pawła, czyli titulusu (nazwa na określenie domów pierwszych chrześcijan) Bizansa i Pammachiusza. Wskazuje jak łatwo zabłądzić w Katakumbach. Dokonuje ich charakterystyki oraz przedstawia ich odkrywców. Wskazuje na elementy przejęte od pogan przez chrześcijan jak: gałązka oliwna, palma, ryba. 

Do książki dołączono Miniprzewodnik: Rzym w sześć dni, w którym zaproponowała etapy zwiedzania Rzymu. W pozycji znaleźć można liczne fotografie wykonane przez Autorkę podczas pobytów w Rzymie oraz reprodukcje zabytków sztuki. Bożena Fabiani pisze, że jest to jej ostatnia książka zamykająca cykl o sztuce i zabytkach. Miejmy nadzieję, że nie jest to prawda. Jak wszystkie uprzednio wydane książki, tak i Rzym. Wędrówki z historią w tle warto przeczytać.

Bożena Fabiani, Rzym. Wędrówki z historią w tle, Dom Wydawniczy PWN, wydanie 2018, okładka miękka ze skrzydełkami, stron 524.