Elizabeth von Arnim, Elizabeth i jej ogród.

Już wiele tak temu słyszałam i czytałam wiele dobrego o tej książce. Pozycja Elizabeth i jej ogród została wznowiona nakładem wydawnictwa MG w fantastycznej oprawie graficznej. To książka autobiograficzna, pełna czaru i uroku jednej z pomorskich posiadłości końca XIX wieku. Powieść napisana została bowiem na przestrzeni roku między 7 majem 1897 r. a marcem 1898 r. w Nassenheide na Pomorzu. 

Elizabeth von Arnim (1866-1941) to pisarka australijskiego pochodzenia, ktorej kuzynką była również pisarka, Katherine Mansfield. W 1889 r. podczas podróży do Rzymu poznała swojego przyszłego męża hr. Henninga Augusta von Arnima (1851-1910). Pobrali się w Londynie 21 lutego 1891 r. Początkowo mieszkali w Berlinie, a w 1896 r. w wiejskiej posiadłości rodzinnej we wsi Nassenheide, Rzędzinach koło Szczecina. Małżeństwo nie należało do szczęśliwych. Mąż był piętnaście lat starszy od Elizabeth i pragnął przede wszystkim, aby była przykładną, pruską żoną. W powieści, luźnym dzienniku, hrabia nazywany jest Gniewnym. W autobiograficznej opowieści moja jest również o trzech córkach w wieku 3-5 lat, nazywanych odpowiednio dziećmi: Kwietniowym, Majowym i Czerwcowym. Posiadłość odwiedzają mniej lub bardziej przyjemni i intrygujący goście. 

Książka pokazuje, że Elizabeth bardzo dobrze zaadaptowała się w wiejskiej posiadłości. Lubiła odosobnienie, samotność, książki, niewyszukane jedzenie. Przede wszystkim kochała swój ogród. Nie miała jednak szczęścia do ogrodników. Zdeterminowana była jednak, aby się uczyć, zdobywać na temat ogrodnictwa wiedzę z książek, poświęcić pieniądze przeznaczone na planowany zakup nowych sukien kolejno na zakup nasion. Elizabeth nie lubiła gotować, za to uwielbiała otaczać się kwiatami, o których wspaniale pisała. Była też inteligentną obserwatorką gości i sąsiadów oraz z powodzeniem opisywała ich zachowania, wady i zalety. Czasem nie była pozbawiona złośliwości oraz ironicznych komentarzy.

Wiele w tej książce można znaleźć fragmentów na temat pozycji żony przy mężu zapisanych w prawie niemieckim lub przyjętych zwyczajowo. Koniec XIX wieku to działalność ruchu sufrażystek, kobiet domagających się praw wyborczych, poszanowania moralnych i obywatelskich. Elizabeth nie należała być może do zagorzałych zwolenniczek tych myśli, ale jasno pokazuje w książce z czym się nie zgadza i po której stronie stoi. 

Rzędziny z powodu długów von Arnima zostały sprzedane w 1908 r. Elizabeth rozwiodła się z Gniewnym. Wyszła za mąż jeszcze raz, w 1917 r. za hr. Francisa Stanleya Russella, ale ten związek również zakończył się rozwodem. Zmarła w Stanach Zjednoczonych. Elizabeth i jej ogród zostało po raz pierwszy wydane w 1898 r. i szybko doczekało się rozgłosu. Powieść o uroczej szlachciance mieszkającej w posiadłości z pięknym ogrodem, mającej swoje zdanie, fascynowała kobiety. Prawdziwa Angielka. Książkę czyta się szybko, ale jest to prawdziwa uczta dla duszy.

Elizabeth von Arnim, Elizabeth i jej ogród, wydawnictwo mg, wydanie 2018, tytuł oryg.: Elizabeth and her German Garden, tłumaczenie: Elżbieta Bruska, Berenika Marta Lemańczyk, okładka twarda, stron 312.