Joanna Dobkowska, Joanna Wasilewska, W cieniu koronkowej parasolki. O modzie i obyczajach w XIX wieku.

Książka towarzyszy mi od chwili jej zakupu. Cieszę się jak dziecko z posiadania zabawki, ciągle nienasycona, podczytuję, wyciągam spod stosu, coś sprawdzam, podziwiam bazę ilustracyjną… W cieniu koronkowej parasolki to książka we wspaniałej oprawie  graficznej – album, o modzie i obyczajach XIX wieku.

Autorki: Joanna Dobkowska i Joanna Wasilewska, odwołują się do ówczesnych czasopism przeznaczonych dla kobiet, zachowanych listów, pamiętników, artykułów prasowych oraz literatury. Piszą o noszonych fasonach, typach fryzur, różnego autoramentu dodatkach oraz charakteryzują ówczesne obyczaje, konwenanse, towarzyskie kody i mentalność. Podkreślają, że pomiędzy modą a moralnością panował wówczas ścisły związek. Ubiór i dobrane kolory były wyznacznikiem obowiązujących zasad. Inne barwy mogły nosić młode panienki, debiutantki, inne mężatki, wdowy, guwernantki, a na jeszcze inną feerię kolorów w strojach pozwalały sobie kokoty, lwice salonowe i dandysi. To również ciało musiało dostosować się do ubioru.

Autorki zwracają uwagę na przełomowe momenty w historii mające wpływ na radykalne zmiany panujące w modzie. Charakteryzują ideały rewolucji francuskiej, odrodzenie „antyku”, dodatki sprowadzane do Europy z Indii i wyroby z Paisley, modę obowiązującą w epoce empire, restauracji, regencji (Anglia), fascynację Orientem, ideały mieszczańskiego i niemieckiego stylu biedermeier, modę w okresie romantyzmu i epoki krynoliny, turniury, gorsetów, pojawienia się emancypantek i początku  XX wieku. Przełomowym znaczeniem w latach 50. XIX wieku miało opatentowanie maszyny do szycia przez Isaaca Signera. Rozwój przemysłu zaczął wywierać znaczny wpływ na stroje i styl życia. Autorki książki zwracają uwagę na wydarzenia polityczne w danym kraju, które miały wpływ na zmiany następujące w modzie i konwenansach (m.in. rewolucje, powstania, władca).

W książce opisane zostały ówczesne rozrywki towarzystwa: bale, zabawę w amatorski teatr, spotkania towarzyskie, wyjazdy do kurortów. Została zwrócona uwaga na metody wychowawcze i kształcenie panien oraz cechy pożądane u mężczyzn w danym okresie. Autorki zwracają uwagę na obowiązki debiutantki i mężatki. Charakteryzują śmietankę towarzyską brylującą na salonach i przedstawiają nowatorskie dzieła o charakterze literacko-pedagogicznym oraz kodeksy towarzyskie. 

W zależności od epoki mowa jest o różnorodności sukien, kapeluszy, szali, torebek, bielizny, płaszczy, spodni, surdutów i fraków, modnych fryzur i noszonych dodatków. Zaznaczone są zmiany w szerokościach noszonych sukien, zastosowanych falbanek, lamówek, zakładek, plisowań i wszelkiej maści marszczeń.

W cieniu koronkowej parasolki to pozycja obowiązkowa dla tych, którzy interesują się obyczajowością i modą XIX wieku oraz – pisząc  z mojej perspektywy - dla tych, którzy czytają romanse historyczne, których fabuła osadzona została w tej epoce. Książka została zaopatrzona w bibliografię, bardzo bogatą bazę ikonograficzną (np. grafiki, fotografie, obrazy, wycinki z prasy) oraz indeks osób. Bardzo interesująca lektura poszerzająca wiedzę i będąca inspiracją do własnych poszukiwań. Zawsze powracam z wielką przyjemnością.

Joanna Dobkowska,, Joanna Wasilewska, W cieniu koronkowej parasolki. O modzie i obyczajach w XIX wieku, wydawnictwo Arkady, wydanie 2016, okładka twarda, stron 312. 

* recenzja na blogu Modna Historia