Jerzy Ciecieląg, Żydzi w okresie drugiej świątyni 538 przed Chr.-70 po Chr.

Bardzo  dobra pozycja z zakresu historii i dziejów narodu wybranego, która w szerokim zakresie omawia okres Drugiej Świątyni w Jerozolimie biorąc pod uwagę wydarzenia polityczne, społeczeństwo, administracje, religię, geografię i literaturę. W tym wskazanym okresie wykształciło się  ostateczne oblicze jahwizmu w postaci religii judaistycznej nastawionej głównie na czystość kultową i przestrzeganie Prawa Mojżeszowego., ukształtowana zostaje hebrajska Biblia, pojawiają się dwie ważne dynastie: hasmonejska i herodiańska, powstaje diaspora żydowska w Mezopotamii i Egipcie oraz innych prowincjach Imperium Rzymskiego, a także pojawia się chrześcijaństwo. Odbudowana świątynia stała się wówczas centrum wszystkich Żydów. W roku 70 po Ch. druga świątynia w Jerozolimie została spalona przez wojska rzymskie, stąd wyznaczona przez Autora granica końcowa.

Całość książki została podzielona na cztery części, w której zostały przeanalizowane te same elementy lub dodatkowe charakterystyczne dla danej epoki. Poczynając od niewoli babilońskiej, poprzez okres perski, hellenistyczny, rzymsko – herodiański  do Żydów w diasporze, czytelnik poznaje źródła pisane i archeologiczne pozwalające na zrekonstruowanie historii Żydów, kwestie społeczne, administracyjne, życie codzienne i gospodarcze oraz religię. Oprócz zarysu historycznego autor przedstawia warstwy społeczne, obowiązujące prawo, rolę kobiety, kalendarz, zawody. Poznać można jak wyglądał kult w świątyni jerozolimskiej, jakie obchodzono święta, jaka była struktura stanu kapłańskiego. Mowa jest o konfliktach między państwami i bratobójczych walkach. Dominują fakty, daty i nazwiska.

Książka została zaopatrzona w przypisy, wykaz arcykapłanów okresu drugiej świątyni oraz listę panujących w omawianym okresie władców. Dodatkowo znaleźć w niej można wykaz skrótów, wykaz literatury cytowanej w tekście, indeks antycznych imion i nazw geograficznych oraz indeks współczesnych autorów. W pozycji są również mapki ilustrujące zmiany terytorialne na Bliskim Wschodzie. Są to elementy niezbędne i pomocne dla czytelnika tej ambitnej lektury. Nie jest to bowiem książka dla wszystkich, lecz z pewnością dla miłośników starożytności i historii Żydów. Można jednak  czytać również wybrane jej fragmenty.Niemniej bardzo dobrze skonstruowana wewnętrznie i napisana zrozumiałym językiem nawet dla laika w temacie. To z pewnością pozycja naukowo – badawcza, która przybliża czytelnikowi dzieje ludu wybranego w okresie Drugiej Świątyni.

Jerzy Ciecieląg, Żydzi w okresie drugiej świątyni 538 przed Chr.-70 po Chr., wydawnictwo Univeristas, wydanie 2011, okładka miękka ze skrzydełkami, s. 466.

Dr Jerzy Ciecieląg – urodzony w 1971 r., adiunkt w Katedrze Historii Starożytnej Instytutu Historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jego badania koncentrują się przede wszystkim na dziejach Żydów w epoce starożytnej, w szczególności w okresie drugiej świątyni, na dziejach dynastii Heroda Wielkiego oraz na autonomicznym mennictwie żydowskim. Autor czterech książek: Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne (2000); Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko-herodiańskiej (2002); Poncjusz Piłat, prefekt Judei (2003) oraz Powstanie Bar Kochby 132-135 po Chr. (2008), jak też ponad czterdziestu artykułów. Aktualnie, w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki, przygotowuje monografię o wspólnotach żydowskich w zachodnich prowincjach cesarstwa rzymskiego.