Gabriel García Márquez, Nie wygłoszę tu mowy.

Nie wygłoszę tu mowy to zbiór przemów przygotowanych z racji różnych uroczystości przez Gabriela García Márqueza. Począwszy od 1944 roku aż po rok 2007. Książkę otwiera mowa napisana przez kolumbijskiego pisarza w wieku zaledwie siedemnastu lat na pożegnanie kolegów szkolnych ze starszego rocznika. Mimo napisania, a następnie wygłoszenie wielu rozpraw w swoim życiu, Autor nie przepadał zbytnio za tym zajęciem. Sam o sobie w przemowie zatytułowanej Jak zacząłem pisać z roku 1970 mówił, że został pisarzem w taki sam sposób, w jaki znalazł się niejednokrotnie na podium – z musu[1]. Pisze również, że zawód pisarza jest być może jedynym, który wykonuje się coraz trudniej w miarę jego praktykowania[2]. Mowy wygłaszane były w Kolumbii, na Kubie, w Szwecji, Meksyku, Wenezueli, Panamie, Stanach Zjednoczonych i we Francji.

Pisarz porusza w nich tematy dotyczące kultury, polityki, języka, historii krajów Ameryki Łacińskiej, której sprawami żarliwie się interesował i szeroko promował. Niejednokrotnie, bowiem wymienia to, co gnębi kraje tego rejonu jak nielegalny handel bronią i narkotykami, gangi, emigracja, powszechna bieda, liczne wyniszczające wojny.  Zwraca uwagę na dorobek kulturalny i naukowy. Odnaleźć można przemowę wygłoszoną z okazji przyznania Literackiej Nagrody Nobla, akt inauguracji siedziby Fundacji Nowego Kina Latynoamerykańskiego, wernisaż wystawy Figura i fabuła – 75 lat malarstwa w Ameryce Łacińskiej, 1914 – 1989, z okazji siedemdziesiątych urodzin Alvaro Mutisa, będącego pierwszym krytykiem twórczości Márqueza, mowę inauguracyjną Seminarium Ameryka Łacińska i Karaiby w obliczu nowego tysiąclecia czy na spotkaniu roboczym Grupy z Contadory na temat Czy istnieje Ameryka Łacińska? Zwraca również uwagę na wyścig zbrojeń i zagrożenia płynące z istnienia broni nuklearnej. Niejednokrotnie podkreśla, że historia Ameryki Łacińskiej jest niezrozumiała przez mieszkańców Stanów Zjednoczonych i europejczyków, co z kolei staje się przyczyna odizolowania i pogłębienia istniejącego dystansu kulturowego między rejonami. Zwraca również uwagę na siły zbrojne i pojecie władzy. Pełną emocji przemowę napisał Noblista na pożegnanie Julia Cortázara. Zajmuje się też edukacją w rozprawach na temat dziennikarstwa oraz języka hiszpańskiego. Nawołuje do uproszczenia zasad ortografii, czym wzbudza dyskusję na I Międzynarodowym Kongresie Języka Hiszpańskiego. Książkę zamyka mowa powstała z okazji milionowego egzemplarza Stu lat samotności.

Zbiór Nie wygłoszę tu mowy pokazuje, że ten gatunek literacki był również ważny w twórczości Gabriela García Márqueza. Noblista porusza wiele ważnych tematów dotyczących krajów Ameryki Łacińskiej. Korzystając ze swojej popularności dokonuje promocji jej dorobku i zadaje pytania, na które nie zawsze można znaleźć odpowiedź. Dzięki książce bliżej możemy poznać poglądy kolumbijskiego pisarza. Moim zdaniem to dobra lektura.

---

[1] G.G. Márquez, Nie wygłoszę tu mowy, Warszawa 2011, s. 9.

[2] Tamże, s.10.

 

Gabriel García Márquez, Nie wygłoszę tu mowy, przeł. Weronika Igans-Madej, wydawnictwo MUZA, listopad 2011, seria: Márquez, oprawa twarda, stron 128.